Các bác sĩ và nhân viên y tế khác tham gia một cuộc biểu tình ở trung tâm thành phố Nairobi, Kenya, thứ Ba, ngày 16 tháng 4 năm 2024. Hiệp hội bác sĩ bệnh viện công Kenya vào thứ Tư, ngày 8 tháng 5 năm 2024, đã ký một thỏa thuận quay trở lại làm việc với chính phủ, chấm dứt cuộc đình công bắt đầu vào giữa tháng 3 và khiến bệnh nhân rơi vào tình trạng bị lãng quên(Ảnh: Brian Inganga/AP)
Các Giám mục Công giáo Kenya đang cảnh báo nếu Dự luật Tài chính năm 2024 được thông qua, nó sẽ gây tổn hại cho đại đa số người nghèo ở quốc gia châu Phi này.
Dự luật này nhằm mục đích mở rộng cơ sở thuế và tăng doanh thu nhà nước nhằm hạn chế thâm hụt ngân sách xuống 3,3% GDP từ mức 5,7% trong năm nay.
Cụ thể, nó đề xuất tăng mức thuế tiêu thụ đặc biệt đối với dịch vụ điện thoại và dữ liệu internet, cũng như dịch vụ chuyển tiền, từ 15% lên 20%, đảo ngược luật năm trước vốn đã giảm thuế.
Cụ thể, nó đề xuất tăng mức thuế tiêu thụ đặc biệt đối với dịch vụ điện thoại và dữ liệu internet, cũng như dịch vụ chuyển tiền, từ 15% lên 20%, đảo ngược luật năm trước, vốn đã giảm thuế.
Dự luật cũng đề xuất mức thuế VAT 16% đối với bánh mì và xe máy.
“Các chính sách và cải cách cơ cấu được nêu trong ngân sách này đã đặt nền tảng vững chắc để bảo vệ sự phục hồi mong manh này nhằm chuyển đổi kinh tế xã hội bền vững”, Bộ trưởng tài chính Kenya Njuguna Ndung’u cho biết khi trình bày ngân sách 31,1 tỷ USD của đất nước trước quốc hội.
“Phát triển tài chính rất quan trọng đối với sự chuyển đổi kinh tế này, đó là lý do tại sao việc tăng doanh thu thuế đầy đủ là trụ cột cốt lõi cho sự chuyển đổi và tăng trưởng kinh tế này”, ông Ndung’u nói.
Các Giám mục Công giáo Kenya trong một tuyên bố dài đã chỉ trích hàng loạt khoản thuế ngay cả khi họ nhận thấy chính phủ cần phải tăng doanh thu để cung cấp dịch vụ công.
Trong tuyên bố vào ngày 7 tháng 6, các vị Giám chức đã mô tả các loại thuế mới là “sự trừng phạt” vì chúng hầu hết sẽ ảnh hưởng đến những người nghèo nhất trong xã hội Kenya.
“Trước những thách thức kinh tế hiện nay, quan điểm của chúng tôi là các loại thuế ác liệt được đề xuất có khả năng tàn phá nền kinh tế và làm bần cùng hóa phần lớn người dân Kenya”, các Giám mục cho biết.
Đề cập cụ thể đến thuế đánh vào xe máy, các Giám mục lưu ý rằng mặc dù nó có khả năng “cải thiện việc thu thuế và cơ sở hạ tầng đường bộ, nhưng chúng tôi đặt vấn đề về việc loại thuế này sẽ phục vụ dịch vụ công cộng nào, vì Ủy ban Đường bộ Kenya đã thu Thuế Nhiên liệu Bảo trì Đường bộ… để bảo trì và phát triển đường bộ”.
“Thuế mới này sẽ làm tăng chi phí hoạt động cho các Doanh nghiệp Nhỏ và Siêu nhỏ (SME), ảnh hưởng đến khả năng đầu tư vào việc tiếp thị, đào tạo nhân viên và nâng cấp thiết bị của họ”, các Giám mục cho biết.
Họ cho rằng điều này sẽ làm tăng chi phí đầu vào, từ đó làm giảm lợi nhuận và các doanh nghiệp vừa và nhỏ sẽ phải đối mặt với lãi suất tín dụng cao hơn.
Các Giám mục cũng bày tỏ lo lắng về thuế sinh thái có trong Dự luật Tài chính. Khoản thuế nói trên nhằm mục đích thúc đẩy quản lý chất thải có trách nhiệm, nhưng nó có thể gây áp lực lên ngân sách hộ gia đình và cản trở việc tiếp cận công nghệ thiết yếu.
“Mặc dù mục tiêu của chính phủ nhằm hỗ trợ nền kinh tế kỹ thuật số và sáng tạo bằng cách đảm bảo khả năng tiếp cận rộng rãi với điện thoại thông minh là đáng khen ngợi, nhưng khoản thuế này có thể cản trở những mục tiêu này”, các Giám mục cho biết.
“Dự luật có thể vô tình làm suy yếu các nỗ lực chống biến đổi khí hậu, vì các doanh nghiệp vừa và nhỏ và cá nhân có thể quay lại sử dụng các phương tiện cũ hơn, ít tiết kiệm nhiên liệu hơn để tránh thuế cao hơn đối với ô tô mới, tiết kiệm nhiên liệu, hybrid và điện”, các Giám mục cho biết thêm.
Trong khi có những lo ngại chính đáng về cách chính phủ sử dụng thuế để tăng doanh thu, thậm chí còn có những lo ngại lớn hơn về cách quản lý số tiền thu được.
Các Giám mục trong tuyên bố vào ngày 7 tháng 6 cũng nêu lên những lo lắng như vậy, đồng thời kêu gọi chính phủ giải quyết vấn nạn tham nhũng một cách trực tiếp.
“Thật đáng tiếc là bất chấp những lời kêu gọi các nhà lãnh đạo của chúng ta thực hiện các biện pháp nhằm giảm chi phí sinh hoạt và giảm bớt đau khổ, một phần đáng kể doanh thu thuế lại rơi vào túi của một số cá nhân có quan hệ tốt”, các Giám mục nói.
“Chúng tôi nhận thấy rằng việc giải quyết vấn nạn tham nhũng và ngăn chặn sự lãng phí các nguồn tài nguyên sẵn có sẽ tạo ra đủ doanh thu để hỗ trợ các dịch vụ thiết yếu, từ đó giảm bớt gánh nặng cho người dân Kenya vốn đang phải vật lộn với chi phí sinh hoạt cao”, các Giám mục cho biết.
Các Giám mục cho biết họ không thể chấp nhận việc tăng thuế rõ ràng đi ngược lại lợi ích của người nghèo, bởi vì điều đó sẽ đi ngược lại Giáo huấn xã hội của Giáo hội.
“Theo tinh thần Giáo huấn Xã hội của Giáo hội Công giáo, vốn nhấn mạnh đến lựa chọn ưu tiên người nghèo, chúng tôi bác bỏ bất kỳ luật nào ảnh hưởng xấu đến người nghèo khổ khốn cùng”, các Giám mục nói.
“Chính phủ có trách nhiệm đảm bảo người dân được hưởng những nhu cầu cơ bản bằng cách khởi xướng các chính sách phục vụ lợi ích chung của quốc gia”, các vị Giám chức tiếp tục.
Nhưng không chỉ các Giám mục Công giáo nêu lên quan ngại về việc tăng thuế. Các chính trị gia, các tổ chức phi chính phủ cũng như các quan chức trong ngành cũng không đồng tình với hàng loạt biện pháp cắt giảm thuế. Lãnh đạo phe đối lập Raila Odinga đã mô tả các loại thuế mới là “vô cảm và nhẫn tâm”.
“Chúng ta không thể đủ khả năng thực hiện các biện pháp thuế mà kết quả cuối cùng là gây thêm đau đớn cho những người nghèo đang mong đợi sự trợ giúp”, ông Odinga nói nói.
Các Giám mục Công giáo kêu gọi chính phủ “thiết lập một chế độ thuế có thể dự đoán được và có lợi cho sự tăng trưởng kinh tế, thay vì một chế độ bóp nghẹt lĩnh vực vực tư nhân và tạo gánh nặng cho người nghèo và những người dễ bị tổn thương”.
Minh Tuệ (theo Crux)
