Đức Thánh Cha Phanxicô xuất hiện cùng với Đức Hồng Y Marc Ouellet để khai mạc Hội nghị chuyên đề kéo dài ba ngày về chức tư tế tại Đại thính đường Phaolô VI ở Vatican vào ngày 17 tháng 2 năm 2022 (Ảnh: Tiziana Fabi/AFP qua Getty Images)
Đức Hồng Y Marc Ouellet, người đã lãnh đạo văn phòng Vatican cố vấn cho Đức Thánh Cha về việc bổ nhiệm Giám mục trong hơn chục năm qua, đã có một cái nhìn cận cảnh về 10 năm đầu tiên của Đức Thánh Cha Phanxicô trên cương vị Giáo hoàng.
Vị Hồng y 78 tuổi đã trò chuyện với CNA về di sản của Đức Phanxicô, ảnh hưởng của Mỹ Latinh đối với phong cách mục vụ của ngài, và cách tiếp cận của ngài trong việc lựa chọn Giám mục trước dịp kỷ niệm 10 năm Giáo hoàng của Đức Thánh Cha Phanxicô vào ngày 13 tháng 3.
“Thế giới cần một nhà lãnh đạo tinh thần, một người cha theo một cách nào đó. Và Đức Thánh Cha Phanxicô mang hình ảnh của một người cha: gần gũi với mọi người, nhân từ, trắc ẩn”, Đức Hồng Y Ouellet chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn trực tiếp tại Bộ Giám mục vào ngày 23 tháng Hai.
Vào ngày 13 tháng 3 năm 2013, ngày thứ hai của Mật nghị bầu Giáo hoàng, các Hồng y cử tri đã bầu chọn Đức Hồng y Jorge Mario Bergoglio làm Giáo hoàng thứ 266 của Giáo hội Công giáo và là Giám mục của Giáo phận Rôma.
“Sau một tiến sĩ vĩ đại của Giáo hội như Đức Benedict XVI và một nhà truyền giáo vĩ đại – Đức Gioan Phaolô II – chúng ta cần một người gần gũi với tất cả mọi người và giúp mọi người bước đi trên con đường theo Chúa Kitô, để được đồng hành và được cảm thông với một tim nhân hậu. Đó là những gì Giáo hội cần vào thời điểm đó”, Đức Hồng Y Ouellet nói.
Một trong những trách nhiệm của Đức Giáo hoàng là lựa chọn những người sẽ lãnh đạo các Giáo phận trên thế giới với tư cách là các Giám mục.
Đức Hồng Y Ouellet, đến từ Québec, Canada, đã gặp gỡ Đức Thánh Cha Phanxicô hàng tuần trong suốt Triều đại giáo hoàng của ngài để giúp đỡ tiến trình này.
“Phong cách của Đức Thánh Cha Phanxicô đã có tác động đến cách chúng tôi lựa chọn các Giám mục”, Đức Hồng Y Ouellet khẳng định.
Theo Đức Hồng Y Ouellet, Đức Thánh Cha Phanxicô, 86 tuổi, tìm kiếm những ứng viên “là nhân chứng của Đấng Phục sinh, chứ không chỉ những người có thể trở thành nhà quản trị tốt”.
Đức Thánh Cha Phanxicô muốn các Giám mục, Đức Hồng Y Ouellet nói, những con người “tràn đầy sức sống, có khả năng rao giảng Tin Mừng, cũng như những người có tinh thần hiệp thông – không chỉ có tinh thần kỷ luật, mà còn phải có tinh thần hiệp thông – có thể lắng nghe giáo dân, lắng nghe các Linh mục của họ, các anh em Giám mục của họ trong Hội đồng Giám mục”.
Đức Hồng Y Marc Ouellet, người đã lãnh đạo văn phòng lựa chọn Giám mục của Vatican trong hơn chục năm, trò chuyện với Hannah Brockhaus, phóng viên CNA, và Giám đốc Văn phòng EWTN Rôma Andreas Thonhauser tại Bộ Giám mục tại Vatican vào ngày 23 tháng 2 năm 2023 (Ảnh: Alan Koppschall/EWTN)
Thánh Bộ Giám mục, trước đây được gọi là Bộ Giám mục, có nhiệm vụ thu thập thông tin về các ứng viên tiềm năng cho sứ vụ Giám mục trên khắp thế giới.
Đức Hồng Y Ouellet đã lãnh đạo văn phòng đó với tư cách là Tổng Trưởng kể từ tháng Sáu năm 2010. Đức Hồng Y Ouellet sẽ kết thúc nhiệm kỳ của mình vào tháng Tư, khi Đức Giám mục Robert Francis Prevost, 67 tuổi, sẽ đảm nhận vai trò này sau khi được bổ nhiệm vào cuối tháng Giêng.
Vị Hồng y người Quebec cho biết Thánh Bộ của ngài chủ yếu chọn “các Giám mục mục vụ”, nhưng tùy thuộc vào nhu cầu của Giáo hội địa phương, họ cũng tìm kiếm những người “có sự chuẩn bị tốt về Giáo luật, được đào tạo thần học bài bản”.
“Đó là một sự phân định được thực hiện một cách cẩn trọng, sau khi nghiên cứu tại địa phương”, Đức Hồng Y Ouellet nói.
Chính Đức Hồng Y Ouellet có trách nhiệm đệ trình “terna”, bản báo cáo về ba ứng cử viên cho chức vụ Tổng Giám mục, Giám mục hoặc Giám mục phụ tá của một Giáo phận, để Đức Thánh Cha lựa chọn.
Đức Hồng Y Ouellet sẽ trình bày ý kiến của Thánh Bộ với Đức Thánh Cha Phanxicô, người đưa ra lựa chọn cuối cùng.
“Mỗi tuần, một tiếng đồng hồ với Đức Thánh Cha, chúng tôi đã giải quyết rất nhiều vấn đề”, Đức Hồng Y Ouellet nói. “Tôi đã thấy Đức Thánh Cha phản ứng như một con người của Thiên Chúa đang lắng nghe Chúa Thánh Thần, nhận biết những dấu chỉ để phân định chính xác hoạt động của Chúa Thánh Thần”.
Một phẩm chất quan trọng khác mà Đức Hồng Y Ouellet nhận thấy nơi Đức Thánh Cha Phanxicô là khả năng “rút lui khi ngài nghĩ rằng ‘Tôi đã đi quá xa. Tôi đã có một hành động hấp tấp’”.
“Đức Thánh Cha Phanxicô có thể tự sửa sai. Tôi đã có một số ví dụ mà tôi sẽ không đề cập”, Đức Hồng Y Ouellet nói với một tiếng cười thầm. “Nhưng ngài thực sự là một con người của Thiên Chúa, một người tuân theo Chúa Thánh Thần. Đó là kinh nghiệm của tôi về Đức Phanxicô”.
Đức Hồng y Marc Ouellet người Canada tham dự Thánh lễ kính Đức Mẹ Guadalupe do Đức Thánh Cha Phanxicô chủ sự vào ngày 12 tháng 12 năm 2022, tại Vương Cung Thánh Đường Thánh Phêrô tại Vatican (Ảnh: ANDREAS SOLARO/AFP qua Getty Images)
Theo Đức Hồng Y Ouellet, phong cách mục vụ của Đức Thánh Cha Phanxicô cũng có tác động đến Triều đại Giáo hoàng của ngài theo những cách thức khác – bao gồm cả phong cách truyền thông của ngài”.
“Đức Thánh Cha đã trả lời phỏng vấn các nhà báo – bạn chưa từng thấy điều đó trước đây… và theo một cách thức hết sức tự nhiên”, Đức Hồng Y Ouellet nói. “Đức Thánh Cha đã thực hiện các cuộc phỏng vấn cho các cuốn sách, và tìm mọi cơ hội để trò chuyện với mọi người, và để hiện diện giữa mọi người. Đó là phong cách mục vụ của Đức Phanxicô”.
Đức Hồng Y Ouellet cũng đề cập đến các sáng kiến của Đức Thánh Cha Phanxicô cho vấn đề đối thoại liên tôn, bao gồm Văn kiện về Tinh thần Huynh đệ Nhân loại vì Hòa bình Thế giới và Cùng nhau Chung sống, mà ngài đã ký với Sheikh Ahmed el-Tayeb, Đại Imam của Đại học Hồi giáo Al-Azhar, tại Abu Dhabi vào năm 2019.
“Tuyên bố Abu Dhabi rất quan trọng đối với hòa bình trên thế giới”, Đức Hồng Y Ouellet nói. “Thật không dễ đối phó với người Hồi giáo, với cộng đồng Hồi giáo. Nói tóm lại, điều đó thật khó, và thực sự cần phải gặp gỡ, để hiểu rõ hơn về đối thoại. Đức Thánh Cha Phanxicô đã thực hiện nhiều nỗ lực theo hướng đó”.
Đức Hồng Y Ouellet cũng là Chủ tịch Ủy ban Giáo hoàng về Châu Mỹ Latinh từ năm 2010.
Đức Hồng Y Ouellet cho biết Nam Mỹ là lục địa “nơi có sự phân hóa giàu nghèo lớn nhất”.
“Đức Thánh Cha đã đến Đền thờ Phêrô với tâm hồn nghèo khó. Và ngài đã đặt người nghèo vào trung tâm của Giáo hội”, Đức Hồng Y Ouellet giải thích.
“Tôi thiết nghĩ đây là sự đóng góp quan trọng nhất của Đức Thánh Cha Phanxicô từ Châu Mỹ Latinh, sự nhạy cảm này đối với người nghèo”, Đức Hồng Y Ouellet giải thích. “Đó là một bài học cho toàn thế giới: Nếu bạn đặt người nghèo ở trung tâm thì bạn đặt mọi người vào việc truyền giáo, bởi vì việc truyền giáo bắt đầu với tình yêu, với lòng bác ái, nếu không, lời nói của bạn chẳng có tác dụng gì, nếu nó không đi kèm với cử chỉ hành động của bạn. Và đó là một đặc tính của Đức Thánh Cha Phanxicô”.
Đức Hồng Y Ouellet cũng ghi nhận văn hóa giáo sĩ của Giáo hội Công giáo và đồng thời sự nhấn mạnh Thừa tác vụ có chức thánh. Ngài tin rằng Giáo hội cần nâng cao nhận thức về chức Tư tế của những người đã được rửa tội, điều mà mọi tín hữu Công giáo đều thuộc về.
“Đối với tôi, đây là một sự đóng góp phải được thêm vào tiến trình hiệp hành”, Đức Hồng Y Ouellet nhấn mạnh.
“Tôi thiết nghĩ trong di sản của Đức Thánh Cha Phanxicô, tính hiệp hành có lẽ sẽ vẫn là sự đóng góp quan trọng nhất của ngài”.
Minh Tuệ (theo CNA)
