Nữ tu Simona Brambilla thuộc Dòng Thừa sai Consolata, Tổng Thư ký của Bộ các Tu hội Đời sống Thánh hiến và các Hiệp hội Đời sống Tông đồ, phát biểu trong một cuộc họp báo tại Vatican ngày 14 tháng 3 năm 2024, về các nhóm nghiên cứu được Đức Thánh Cha Phanxicô cho phép xem xét các vấn đề được nêu ra tại Thượng Hội đồng về Hiệp hành (Ảnh: CNS/Lola Gomez)
Trong một quyết định mang tính đột phá, Đức Thánh Cha Phanxicô đã bổ nhiệm một phụ nữ lần đầu tiên làm Tổng Trưởng của một Thánh Bộ của Vatican. Vào ngày 6 tháng 1, Đức Thánh Cha đã bổ nhiệm Nữ tu truyền giáo người Ý, Simona Brambilla, M.C., 59 tuổi, làm Tổng Trưởng của Bộ các Tu hội Đời sống Thánh hiến và các Hiệp hội Đời sống Tông đồ. Sơ Brambilla là thành viên của Dòng Thừa sai Consolata.
Trong một động thái chưa từng có, Đức Thánh Cha đã bổ nhiệm một Hồng y vào vị trí tiếp theo trong Bộ này, bổ nhiệm Đức Hồng y Ángel Fernández Artime S.D.B người Tây Ban Nha, 65 tuổi, nguyên Bề trên Tổng quyền Dòng Salêdiêng, làm đồng Tổng Trưởng, vị trí số hai.
Thánh Bộ này được Đức Giáo hoàng Sixtus V thành lập vào năm 1586 và đã trải qua nhiều lần chuyển đổi kể từ đó. Thánh Bộ này giám sát gần 700.000 tu sĩ nam nữ sống đời tận hiến thuộc các Dòng tu và Hiệp hội Công giáo khác nhau trên toàn thế giới. Phụ nữ luôn là nhóm đông đảo nhất. Thống kê của Vatican năm 2024 cho thấy hiện nay có 559.228 Nữ tu trong Giáo hội và 128.559 Linh mục thuộc các Dòng tu, tất cả đều nằm dưới sự giám sát và quyền hạn của Bộ này. (Các Linh mục Giáo phận thuộc Bộ Giáo sĩ).
Kể từ khi trở thành Giáo hoàng vào ngày 13 tháng 3 năm 2013, Đức Thánh Cha Phanxicô đã tìm cách tăng cường sự hiện diện và vai trò của phụ nữ tại Vatican. Như Truyền thông Vatican đưa tin vào ngày 6 tháng 1, trong 10 năm kể từ đó (2013-2023), dữ liệu cho thấy tỷ lệ phụ nữ làm việc tại Tòa Thánh và Thành quốc Vatican đã tăng từ 19,2% lên 23,4%.
Trong Tông Hiến về cải cách Giáo triều Rôma, “Praedicate Evangelium” mà Đức Thánh Cha Phanxicô ban hành vào tháng 3 năm 2022, ngài đã tách biệt đặc sủng của các Chức thánh khỏi đặc sủng quản trị trong Giáo triều Rôma, tạo điều kiện cho những người nam và nữ không phải là Linh mục hoặc Giám mục có chức thánh có thể nắm giữ các vị trí cao cấp về trách nhiệm và quản trị, bao gồm cả chức vụ Tổng Trưởng trong một Thánh Bộ của Vatican. Những vị trí này trước đây được dành riêng cho các giáo sĩ, thường là Hồng y hoặc Giám mục.
Đức Thánh Cha Phanxicô chào đón Sơ Simona Brambilla, Bề trên Tổng quyền của Dòng Nữ tu Truyền giáo Consolata, vào ngày 5 tháng 6 năm 2017 tại Điện Clementine, Vatican (Ảnh: L’Osservatore Romano)
Tiến tới ý định bổ nhiệm phụ nữ vào các vị trí có trách nhiệm tại Vatican, vào ngày 8 tháng 7 năm 2019, Đức Thánh Cha Phanxicô đã lần đầu tiên bổ nhiệm 7 thành viên nữ của Bộ các Tu hội Đời sống Thánh hiến và các Hiệp hội Đời sống Tông đồ, bao gồm Sơ Brambilla, người đứng đầu Dòng Nữ tu Thừa sai Consolata từ năm 2011. Sơ Brambilla tiếp tục giữ chức vụ đứng đầu Dòng tu này cho đến ngày 7 tháng 10 năm 2023, khi Đức Thánh Cha Phanxicô bổ nhiệm Sơ làm Tổng Thư ký của cùng Bộ này.
Việc bổ nhiệm Sơ Brambilla làm Tổng Thư ký không phải là lần đầu tiên, vì vào năm 2021, Đức Thánh Cha đã bổ nhiệm một Nữ tu người Ý khác, Sơ Alessandra Smerilli, F.M.A., làm Tổng Thư ký của Thánh Bộ Cổ võ sự Phát triển Con người Toàn diện.
Sơ Brambilla đã làm việc với tư cách là một Nữ tu truyền giáo ở Mozambique sau khi trở thành y tá chuyên nghiệp và là thành viên của Dòng Nữ tu Thừa sai Consolata.
Trước cuộc bổ nhiệm hôm 6 tháng 1, Đức Thánh Cha Phanxicô đã bổ nhiệm 2 phụ nữ vào các vị trí hàng đầu tại Thành quốc Vatican. Năm 2016, ngài đã bổ nhiệm bà Barbara Jatta làm Giám đốc Bảo tàng Vatican, một vị trí mà trước giờ luôn do giáo dân đảm nhiệm. Năm 2022, ngài bổ nhiệm Sơ Raffaella Petrini F.S.E., Tổng thư ký của Phủ Thống đốc, một chức vụ thường được giao cho một Giám mục. Nhiều người cho rằng Đức Thánh Cha Phanxicô cũng có thể quyết định bổ nhiệm Sơ Petrini kế nhiệm Đức Hồng y Fernando Vérgez Alzaga, L.C, người sẽ bước sang tuổi 80 vào tháng 3, làm Chủ tịch Uỷ ban Giáo hoàng về Quốc gia thành Vatican và Chủ tịch Phủ Thống Đốc Quốc gia thành Vatican.
Vào ngày 1 tháng 4 năm 2023, Đức Thánh Cha Phanxicô đã bổ nhiệm Sơ Helen Alford O.P. người Anh làm Chủ tịch Hàn Lâm viện Giáo hoàng về Khoa học Xã hội.
Hiện nay đã có một số phụ nữ giữ chức vụ phó Tổng Thư ký—chức vụ thứ ba sau chức vụ Tổng Trưởng và Tổng Thư ký— trong Giáo triều Rôma. Họ bao gồm hai phụ nữ giáo dân, Gabriella Gambino và Linda Ghisoni tại Bộ Giáo dân, Gia đình và Sự sống, trong khi tại Bộ các Tu hội Đời sống Thánh hiến và các Hiệp hội Đời sống Tông đồ, Nữ tu Carmen Ros Nortes, N.S.C., giữ chức vụ phó Tổng Thư ký.
Một phụ nữ giáo dân khác, bà Emilce Cuda, giữ chức vụ Tổng Thư ký của Ủy ban Giáo hoàng về Châu Mỹ Latinh; bà Nataša Govekar cũng là người đứng đầu ban chỉ đạo thần học-mục vụ của Bộ Truyền thông; bà Cristiane Murray là phó giám đốc Văn phòng Báo chí Tòa thánh (trước bà, Đức Thánh Cha đã bổ nhiệm bà Paloma Garcia Ovejero là người phụ nữ đầu tiên giữ chức vụ phó Giám đốc văn phòng đó); và bà Charlotte Kreuter-Kirchhof là phó điều phối viên của Hội đồng Kinh tế. Văn phòng Tổng Thư ký của Thượng Gội đồng cũng có một nữ Tổng Thư ký, Nữ tu Nathalie Becquart, X.M.C.J người Pháp.
Minh Tuệ (theo America)
