Đức Hồng Y Mario Grech và Đức Thánh Cha Phanxicô tại buổi bế mạc Thượng Hội Đồng về Hiệp hành vào ngày 28 tháng 10 năm 2023 (Ảnh: Truyền thông Vatican)
Vào tối thứ Bảy, Vatican đã công bố “báo cáo tổng hợp” của Thượng Hội đồng, phác thảo các đề xuất chính được thảo luận trong các cuộc đối thoại được giữ bí mật kéo dài gần một tháng của hội nghị.
Văn bản rất được mong đợi đã được phê duyệt từng đoạn vào ngày 28 tháng 10 bởi cuộc bỏ phiếu của 344 đại biểu Thượng Hội đồng, lần đầu tiên bao gồm phụ nữ và những người không phải Giám mục khác với tư cách thành viên bỏ phiếu.
Tài liệu, tổng hợp công việc của đại hội từ ngày 4 đến ngày 29 tháng 10, đề xuất một “Giáo hội Hiệp hành” thực hiện tính hiệp hành trong toàn bộ việc quản trị, thần học, sứ mạng và phân định đối với Giáo lý và các vấn đề mục vụ của Giáo hội.
Văn bản dài 42 trang, do Vatican phát hành bằng tiếng Ý, bao gồm 20 chủ đề từ “phẩm giá của phụ nữ” đến “Giám mục Rôma trong Giám mục đoàn”. Đối với mỗi chủ đề, “sự hội tụ”, “các vấn đề cần xem xét” và “các đề xuất” đã được vạch ra.
Hơn 80 đề xuất đã được phê chuẩn trong cuộc bỏ phiếu của Thượng Hội đồng, bao gồm việc thành lập một “thừa tác vụ lắng nghe và đồng hành”, khởi xướng các tiến trình phân định liên quan đến sự phân quyền của Giáo hội, và củng cố Hội đồng Hồng y thành một “Hội đồng Thượng Hội đồng nhằm phục vụ Sứ vụ Phêrô”.
Các đề xuất khác bao gồm trao cho Thừa tác viên đọc sách Thừa tác vụ rao giảng “trong bối cảnh thích hợp”, thực hiện các cơ cấu và quy trình nhằm tăng cường trách nhiệm giải trình của các Giám mục trong các vấn đề quản lý kinh tế, hỗ trợ “các nhà truyền giáo kỹ thuật số” và thúc đẩy “các sáng kiến cho phép sự phân định chung về các vấn đề gây tranh cãi, Giáo lý, mục vụ và các vấn đề luân lý dưới ánh sáng Lời Chúa, Giáo huấn của Giáo hội, suy tư thần học và đánh giá kinh nghiệm Hiệp hành”.
Tài liệu cũng khuyến khích các Giáo hội thử nghiệm “cuộc đối thoại trong Chúa Thánh Thần” – phương pháp lắng nghe và suy ngẫm mà các đại biểu Thượng Hội đồng đã sử dụng trong các cuộc thảo luận của họ trong tháng này – và các hình thức phân định trong đời sống của Giáo hội. Tài liệu kêu gọi thực hiện “việc thực hiện tính Hiệp hành ở cấp khu vực, quốc gia và lục địa”.
Trong báo cáo tóm tắt không có những kết luận dứt khoát về việc chúc lành cho các cặp đôi đồng tính, việc truyền chức cho phụ nữ và một số chủ đề nóng bỏng khác đã thu hút sự chú ý của giới truyền thông trong đại hội năm nay.
Xuyên suốt tài liệu, các lĩnh vực bất đồng giữa các tham dự viên tham gia Thượng Hội đồng được liệt kê là “các vấn đề cần xem xét”. Trong số đó có việc tiếp cận mục vụ của phụ nữ với chức vụ Phó tế, vấn đề độc thân Linh mục, “lòng mến Thánh Thể” dành cho các cặp vợ chồng liên tôn, và giao việc xử lý các trường hợp lạm dụng cho một cơ quan khác thay vì các Giám mục.
Được viết bởi các “chuyên gia” được mời tham dự Thượng Hội đồng và được giám sát bởi một ủy ban gồm 13 đại biểu Thượng Hội đồng, văn bản cho biết nó nhằm mục đích trở thành “một công cụ phục vụ cho việc phân định liên tục”. Tài liệu được chia thành ba phần chính về các yếu tố của một Giáo hội Hiệp hành, sự tham gia vào sứ vụ, và các tiến trình cho phép đối thoại với thế giới.
Phát ngôn viên Vatican, Tiến sĩ Paolo Ruffini, cho biết hơn 1.000 sửa đổi đã được các đại biểu Thượng Hội đồng đệ trình đối với bản dự thảo ban đầu của báo cáo sau khi nó được trình lên hội đồng hôm thứ Tư tuần trước.
Việc bỏ phiếu về văn bản diễn ra vào tối hôm thứ Bảy với mỗi đoạn cần có sự chấp thuận của 2/3 số thành viên có mặt để đưa vào báo cáo chung kết.
Mọi đoạn văn đều được thông qua trong quá trình bỏ phiếu. Một đoạn mô tả “những điều không chắc chắn xung quanh vấn đề thần học của Thừa tác vụ Phó tế” và việc kêu gọi suy ngẫm nhiều hơn về vấn đề phụ nữ tiếp cận chức Phó tế đã nhận được nhiều phiếu tiêu cực nhất.
“Thay vì nói rằng Giáo hội có một sứ mạng, chúng tôi khẳng định rằng Giáo hội có bản chất truyền giáo”, theo nội dung tài liệu.
“Việc thực thi tinh thần đồng trách nhiệm là điều cần thiết cho tính Hiệp hành và cần thiết ở mọi cấp độ của Giáo hội”, tài liệu cho biết thêm.
Văn bản này là đỉnh điểm của những ngày thảo luận của 365 đại biểu Thượng Hội đồng trong Đại hội đồng thường kỳ lần thứ 16 của Thượng Hội đồng Giám mục sau nhiều năm tham vấn ở cấp địa phương, quốc gia và khu vực kể từ khi tiến trình Thượng Hội đồng toàn cầu được khởi động vào năm 2021. Nó đặt nền tảng cho hội nghị lần thứ hai của Thượng Hội đồng về Hiệp hành sẽ diễn ra vào tháng 10 năm 2024.
Thượng Hội đồng 2023 đã chính thức khép lại vào ngày 29 tháng 10 khi Đức Thánh Cha Phanxicô cử hành Thánh lễ bế mạc tại Vương Cung Thánh Đường Thánh Phêrô.
Minh Tuệ (theo CNA)
