Đức Thánh Cha Phanxicô đã bế mạc phiên họp sau cùng của Thượng Hội đồng toàn cầu về Hiệp hành hội hôm Chúa nhật với lời kêu gọi xây dựng một Giáo hội “lắng nghe tiếng kêu của thế giới” mà không “mù quáng” trước những vấn đề cấp bách mà thời đại chúng ta hiện đang phải đối mặt.
Trong Thánh lễ bế mạc Thượng Hội đồng tại Vương cung Thánh đường Thánh Phêrô, Đức Thánh Cha Phanxicô nói rằng một Giáo hội Thượng Hiệp hành phải “luôn di chuyển” theo Chúa Kitô để phục vụ những người đang gặp khó khăn.
“Chúng ta không cần một Giáo hội thụ động và bi quan, nhưng cần một Giáo hội lắng nghe tiếng kêu của thế giới… và sẵn sàng dấn thân phụng sự Thiên Chúa”, Đức Thánh Cha phát biểu trong bài giảng ngày 27 tháng 10.
Đức Thánh Cha Phanxicô nhấn mạnh rằng Giáo hội không thể đứng yên trước “những vấn đề mà phụ nữ và nam giới ngày nay nêu ra, những thách thức của thời đại chúng ta, tính cấp thiết của công cuộc truyền giáo và nhiều vết thương đang hành hạ nhân loại”.
“Anh chị em thân mến, chúng ta không phải là một Giáo hội tĩnh tại, mà là một Giáo hội chuyển động. Không phải là một Giáo hội im lặng, mà là một Giáo hội lắng nghe tiếng kêu của nhân loại. Không phải là một Giáo hội mù quáng, mà là một Giáo hội được Chúa Kitô soi sáng, mang ánh sáng của Tin Mừng đến cho người khác. Không phải là một Giáo hội tĩnh tại, mà là một Giáo hội truyền giáo bước đi cùng Chúa Giêsu qua các con phố của thế giới”, ngài nói.
Thánh lễ đánh dấu sự kết thúc phiên họp thứ hai của Đại hội đồng thường kỳ lần thứ XVI của Thượng Hội đồng Giám mục, khai mạc vào ngày 2 tháng 10 và tập trung vào chủ đề “Vì một Giáo hội Hiệp hành: Hiệp thông, Tham gia và Sứ vụ”.
Hội nghị này đại diện cho một giai đoạn quan trọng trong tiến trình Hiệp hành toàn cầu của Giáo hội, được khởi xướng cách đây 3 năm. Trong tháng qua, các đại biểu Thượng Hội đồng đã đưa ra một tài liệu chung kết dài 52 trang phác thảo các khuyến nghị cho việc đổi mới Giáo hội, bao gồm các đề xuất về việc mở rộng vai trò lãnh đạo của phụ nữ, sự tham gia nhiều hơn của giáo dân vào quá trình đưa ra quyết định và các cải cách cơ cấu quan trọng.
Trong một sự thay đổi đáng chú ý so với truyền thống, Đức Thánh Cha Phanxicô đã tuyên bố rằng ngài sẽ không ban hành Tông Huấn hậu Thượng Hội đồng. Thay vào đó, ngài đã chọn phê chuẩn văn kiện chung kết của Thượng Hội đồng, trực tiếp thực hiện các kết luận của đại hội đồng. Mặc dù kỳ họp Thượng Hội đồng đã bế mạc, 10 nhóm nghiên cứu của Thượng Hội đồng sẽ tiếp tục xem xét vấn đề nữ Phó tế và các chủ đề quan trọng khác cho đến tháng 6 năm 2025.
Trong bài giảng, Đức Thánh Cha Phanxicô đã suy ngẫm về câu chuyện trong Tin Mừng theo Thánh Mác-cô về việc Chúa Giêsu chữa lành một người mù tên là Bartimê. Ngài nói rằng “Bartimê mù lòa… tượng trưng cho sự mù quáng bên trong đang kìm hãm chúng ta, khiến chúng ta mắc kẹt ở một chỗ, ngăn cản chúng ta khỏi sự năng động của cuộc sống và phá hủy hy vọng của chúng ta”.
“Có quá nhiều thứ trên đường đi có thể khiến chúng ta trở nên mù quáng, không có khả năng nhận ra sự hiện diện của Thiên Chúa, không sẵn sàng chuẩn bị để đối mặt với những thách thức của thực tế, đôi khi không thể đưa ra câu trả lời thỏa đáng cho những vấn đề của rất nhiều người đang kêu cầu chúng ta”, Đức Thánh Cha nói.
“Một Giáo hội thụ động, vô tình rút lui khỏi cuộc sống và tự giới hạn mình vào bên lề thực tế, là một Giáo hội có nguy cơ tiếp tục mù quáng và trở nên thoải mái với sự bất an của chính mình”, Đức Thánh Cha nói. “Nếu chúng ta tiếp tục mắc kẹt trong sự mù quáng của mình, chúng ta sẽ liên tục không nắm bắt được tính cấp thiết của việc đưa ra phản ứng mục vụ cho nhiều vấn đề của thế giới chúng ta”.
Đức Thánh Cha Phanxicô, trong phẩm phục màu xanh lá cây cho Chúa nhật XXX Mùa Thường Niên, đã đọc bài giảng của mình một cách chậm rãi, thường dừng lại để đưa ra những chia sẻ ngẫu hứng. Ngài mô tả hình ảnh về “Giáo hội Hiệp hành” là nơi “Thiên Chúa đang mời gọi chúng ta, nâng chúng ta dậy khi chúng ta ngồi hoặc ngã quỵ, phục hồi thị lực của chúng ta để chúng ta có thể cảm nhận được những lo lắng và đau khổ của thế giới dưới ánh sáng của Tin Mừng”.
“Chúng ta hãy nhớ đừng bao giờ bước đi một mình hoặc theo những tiêu chuẩn thế gian”, Đức Thánh Cha chia sẻ thêm, nhưng thay vào đó hãy thực hiện cuộc hành trình bằng cách “bước theo Chúa Giêsu trên con đường đó”.
Tại bàn thờ, Đức Hồng y Mario Grech, Tổng thư ký của Văn phòng Tổng thư ký Thượng Hội đồng, là người chủ sự Thánh lễ.
Hơn 300 Linh mục và Giám mục, 70 Hồng y và 9 Thượng phụ đã đồng tế Thánh lễ bế mạc Thượng Hội đồng dưới tán che baldacchino mới được trùng tu phía trên bàn thờ trung tâm.
Tán che bằng đồng tinh xảo 400 năm tuổi do điêu khắc gia Gian Lorenzo Bernini thiết kế đã được khánh thành trong Thánh lễ lần đầu tiên kể từ khi trùng tu, với các cột xoắn lấp lánh với hình ảnh những thiên sứ và cành nguyệt quế bằng vàng được trang trí công phu theo phong cách Baroque.
“Khi chúng ta chiêm ngưỡng tán che uy nghi của Bernini, hùng vĩ hơn bao giờ hết, chúng ta có thể tái khám phá rằng nó trình bày điểm nhấn thực sự của toàn bộ Vương cung Thánh đường, cụ thể là vinh quang của Chúa Thánh Thần”, Đức Thánh Cha nói. “Đây là Giáo hội Hiệp hành: một cộng đồng mà quyền tối thượng nằm ở ân sủng của Chúa Thánh Thần, Đấng làm cho tất cả chúng ta trở thành anh chị em trong Chúa Kitô và nâng chúng ta lên với Người”.
Kết thúc Thánh lễ, Đức Thánh Cha Phanxicô, từ xe lăn của mình, đã dẫn đầu các tín hữu trong nghi lễ tôn kính Thánh tích của Ngai tòa Thánh Phêrô — một chiếc ghế bằng gỗ tượng trưng cho quyền tối thượng của Đức Giáo hoàng. Thánh tích này dự kiến sẽ được trưng bày tại Vương cung Thánh đường Thánh Phêrô để công chúng tôn kính cho đến ngày 8 tháng 12.
“Hôm nay, khi chúng ta tạ ơn Chúa vì cuộc hành trình chúng ta đã cùng nhau thực hiện, chúng ta sẽ có thể nhìn thấy và tôn kính thánh tích của chiếc ghế có niên đại lâu đời của Thánh Phêrô đã được phục chế cẩn thận”, Đức Thánh Cha Phanxicô nói. “Khi chúng ta chiêm ngưỡng Ngai tòa Thánh Phêrô với sự ngạc nhiên của đức tin, chúng ta hãy nhớ rằng đây là chiếc ghế của tình yêu, chiếc ghế của sự hiệp nhất và chiếc ghế của lòng thương xót”.
Minh Tuệ (theo CNA)