Thượng Hội đồng về Hiệp hành 2023: Tuần lễ cuối cùng khép lại với sự chờ đợi báo cáo tóm tắt

Khi tuần lễ cuối cùng của cuộc họp mặt năm nay diễn ra trong bối cảnh các cuộc thảo luận ngày càng gây tranh cãi, sự mong chờ về việc công bố báo cáo tóm tắt của Thượng Hội đồng về Hiệp hành đang gia tăng.

Tiến sĩ Paolo Ruffini, Tổng Trưởng Bộ Truyền thông Vatican, đã nắm bắt được tinh thần chờ đợi này, khi nói về triển vọng có một “tài liệu ngắn gọn và mang tính mô tả” để tóm tắt chặng đầu tiên của hành trình Hiệp hành này. Phát ngôn viên của Vatican trước đây đã giải thích rằng báo cáo tổng hợp sẽ được viết bởi “các chuyên gia” tham dự Thượng Hội đồng.

Báo cáo tổng hợp: Tầm nhìn cho Giáo hội?

Mặc dù có thể có nhiều thay đổi, tài liệu này dự kiến sẽ dài khoảng 40 trang – và tập trung vào những gì tạo nên một Giáo hội Hiệp hành, về phẩm giá bình đẳng của tất cả những người đã được rửa tội, và về cách thức mà phương pháp Hiệp hành nhằm hướng đến việc canh tân các cộng đồng Công giáo.

Trong khi trải qua một quá trình bỏ phiếu nghiêm ngặt, như Vatican đã nhiều lần xác nhận, nó cũng sẽ dựa trên các tài liệu trước đó đã mở đường cho tiến trình Hiệp hành, chẳng hạn như giai đoạn lục địa của Thượng Hội đồng.

Do tài liệu có thể được sửa đổi, việc đi sâu vào nội dung của báo cáo này một cách chi tiết có thể là quá sớm.

Tuy nhiên, các đại biểu Thượng Hội đồng nhấn mạnh rằng báo cáo cuối cùng cần nhấn mạnh rằng Lời Chúa là ưu tiên hàng đầu, và Giáo hội được kêu gọi loan báo Tin Mừng; hơn thế nữa, các cộng đồng Giáo hội địa phương phải được truyền cảm hứng để sống Lời Chúa trong đời sống của họ.

Việc giám sát của Giáo hội và tính Hiệp hành

Các cuộc thảo luận trong Thượng Hội đồng, đặc biệt là trong các nhóm nhỏ, thường tập trung vào tính trung tâm của Chúa Giêsu Kitô và tầm quan trọng của tính hợp đoàn Giám mục.

Giữa những lo ngại về “sự mơ hồ”, một tham dự viên tham gia Thượng Hội đồng đã bày tỏ mong muốn có một sự thể hiện cụ thể hơn về Giáo hội. Quan điểm này, tuy chỉ là một trong nhiều quan điểm, phản ánh một tâm tình chung khác với trình trình của Thượng Hội đồng.

Quỹ đạo chung của cuộc họp mặt này cũng gợi ý về một sự thay đổi đáng chú ý trong việc giám sát của Giáo hội, đề xuất trách nhiệm giải trình mang tính địa phương hơn đối với các Sứ thần Tòa Thánh, một sự thay đổi có thể ảnh hưởng đến tính độc lập của các vị “Đại sứ” này, những người hiện đang báo cáo trực tiếp với Đức Giáo hoàng.

Hơn nữa, cuộc họp mặt có thể sẽ tạo ra nhiều không gian hơn để thảo luận về vai trò của Đức Giáo hoàng trong một Giáo hội Hiệp hành, nhắc lại suy tư của Thánh Gioan Phaolô II trong Thông điệp năm 1995 về Hiệp nhất Kitô giáo, “Ut Unum Sint”, về việc tái xem xét việc thực thi truyền thống về Quyền tối thượng của Phêrô (Petrine primacy).

Điều này cũng có thể dẫn đến sự tham gia tích cực hơn của các Hồng y, phù hợp với việc Đức Thánh Cha triệu tập 3 Công nghị gần đây để thảo luận rộng rãi hơn trong Giáo hội, Công nghị gần đây nhất vào năm 2022 nhằm mục đích cải cách Giáo triều.

Một đề xuất mới này ra là việc thành lập “Hội đồng Thượng Hội đồng”, được hình dung như một cơ quan tham vấn toàn cầu để hỗ trợ Đức Thánh Cha trong việc quản lý Giáo hội.

Tuần lễ kết thúc của Thượng Hội đồng đã chứng kiến một loạt các hoạt động sôi nổi, với những điều chỉnh về lịch trình và các cuộc thảo luận sôi nổi. Các nhóm nhỏ đã bầu ra một thư ký bổ sung để ghi lại các đề xuất sửa đổi và xác nhận các thủ tục, phản ánh tính chất thích ứng của tiến trình Thượng Hội đồng.

Những lời chứng cũng chiếm vị trí trung tâm, đặc biệt là từ các khu vực có xung đột như Trung Đông, Ukraine và Amazon.

Các tham dự viên nhấn mạnh rõ ràng sự hiệp thông quan trọng với Đấng kế vị Thánh Phêrô, đồng thời nhấn mạnh những rạn nứt trong Giáo hội có thể xảy ra nếu không có sự hiệp thông này.

Một lá thư gửi Dân Chúa, đã được các tham dự viên chấp thuận trong tuần này, đã đạt được 336 phiếu thuận và 12 phiếu chống. Ngỏ lời với tất cả các thành viên của Giáo hội Công giáo, lá thư mời gọi họ đóng vai trò tích cực trong “việc phân định và đưa ra quyết định” của Giáo hội .

Đức Hồng Y Kurt Koch, Chủ tịch Hội đồng Giáo hoàng Cổ võ Sự Hiệp nhất Kitô giáo của Vatican, đã nhắc lại tầm quan trọng của chiều kích đại kết trong tuần này, ngài nhấn mạnh rằng điều đó “rất rõ ràng ngay từ đầu tiến trình Thượng Hội đồng khi có buổi cầu nguyện, một đêm canh thức đại kết, đối với tôi điều đó thật hết sức ấn tượng. Đó là một tầm nhìn mạnh mẽ. Tính Hiệp hành cũng có một chiều kích phụng vụ. Phải có sự hỗ tương giữa chủ nghĩa đại kết và tính Hiệp hành”.

Đức Tổng Giám mục Stanisław Gądecki Địa phận Poznan, Ba Lan tuyên bố rằng phương pháp của Thượng Hội đồng này giúp có thể “tránh sự bất hòa” vì nó cho phép người ta “bày tỏ ý tưởng của mình, đọc ý tưởng của người khác và tái khám phá sự thinh lặng. Đây là một khám phá đối với chúng ta, trò chuyện với sự trợ giúp của Chúa Thánh Thần. Tính Hiệp hành mà chúng ta sử dụng cho chúng ta thấy rằng có một phương pháp mà chúng ta có thể tiến tiến tới không chỉ về tính hiệp hành mà còn với các cuộc chiến tranh và xung đột thế giới”.

Minh Tuệ (theo CNA)