Tại Lâu đài Laeken của Bỉ, Đức Thánh Cha Phanxicô đã phải đối mặt với cuộc khủng hoảng lạm dụng tình dục đã tồn tại dai dẳng trong Giáo hội Công giáo tại quốc gia này, đồng thời tuyên bố một cách dứt khoát rằng “Giáo hội nên cảm thấy xấu hổ” và phải tìm kiếm sự tha thứ cho những thất bại của mình.
Phát biểu trước khoảng 300 chức sắc, bao gồm Vua Philippe và Thủ tướng Bỉ Alexander De Croo, Đức Thánh Cha nhận xét rằng lạm dụng trẻ em là “một tai họa mà Giáo hội đang giải quyết một cách kiên quyết và mạnh mẽ, lắng nghe và đồng hành với những người bị thương và thực hiện một chương trình phòng ngừa rộng rãi trên toàn thế giới”.
“Giáo hội vừa thánh thiện vừa tội lỗi”, Đức Thánh Cha Phanxicô phát biểu tại Phòng trưng bày lớn của lâu đài vào ngày 27 tháng 9 trong bài phát biểu đầu tiên của ngài kể từ khi đến Bỉ. “Giáo hội sống trong sự cùng tồn tại lâu dài của sự thánh thiện và tội lỗi, của ánh sáng và bóng tối, với những kết quả thường là sự quảng đại to lớn và sự tận tụy tuyệt vời, và đôi khi không may là xuất hiện những phản chứng đau đớn”.
“Tôi đang nghĩ đến những vụ việc lạm dụng trẻ em nghiêm trọng”, Đức Thánh Cha nói thêm. “Giáo hội phải hổ thẹn và cầu xin sự tha thứ và nỗ lực giải quyết tình hình này bằng sự khiêm nhường của người Kitô hữu”.
Bình luận của Đức Thánh Cha Phanxicô được đưa ra sau quyết định hoàn tục cựu Giám mục Bruges Roger Vangheluwe nhiều năm sau khi vị cựu Giám mục này thừa nhận đã nhiều lần lạm dụng tình dục các cháu trai của mình. Một cựu Tổng Giám mục Địa phận Brussels, cố Hồng y Godfried Danneels, được cho là đã kêu gọi một nạn nhân bị cựu Giám mục Vangheluwe lạm dụng giữ im lặng.
Giáo hội Công giáo tại Bỉ đang phải đối mặt với sự suy giảm đáng kể về lòng tin của công chúng. Chỉ có 50% người Bỉ tự nhận mình là người Công giáo vào năm 2022, giảm 16% so với một thập kỷ trước, với chỉ 8,9% tham dự Thánh lễ ít nhất một lần một tháng.
Theo một báo cáo gần đây, số lượng người Công giáo yêu cầu xóa tên khỏi sổ rửa tội đã tăng lên 1.270 vào năm 2023.
Đức Thánh Cha đã nói về vấn nạn giáo sĩ lạm dụng tình dục trong một phản ứng ngẫu nhiên sau khi Thủ tướng De Croo lên án gay gắt cách Giáo hội xử lý các vụ việc giáo sĩ lạm dụng.
Ông De Croo đã yêu cầu Giáo hội ưu tiên nhu cầu của các nạn nhân, ông tuyên bố: “Ngày nay, chỉ lời nói thôi thì chưa đủ. Chúng ta cũng cần những bước đi cụ thể”. Vua Philippe cũng tham gia vào lời kêu gọi giải trình trong bài phát biểu của mình, ông tuyên bố rằng Giáo hội phải làm việc “không ngừng” để chuộc lại lỗi lầm và hỗ trợ chữa lành cho các nạn nhân.
Chuyến viếng thăm của Đức Thánh Cha Phanxicô diễn ra sau một loạt các vụ bê bối đã gây ảnh hưởng đến Giáo hội Bỉ, lên đến đỉnh điểm là một báo cáo tàn khốc được công bố vào năm 2010 tiết lộ rằng hơn 500 cá nhân đã đưa ra cáo buộc về việc các Linh mục lạm dụng tình dục. Hậu quả từ những tiết lộ này đã dẫn đến sự giám sát đáng kể đối với ban lãnh đạo và các hoạt động của Giáo hội, với nhiều người kêu gọi một cách tiếp cận minh bạch hơn để xử lý các cáo buộc lạm dụng.
Một bộ phim tài liệu gần đây, “Godvergeten” (“Godforsaken”), được phát sóng trên truyền hình Bỉ, giới thiệu các nạn nhân chia sẻ những câu chuyện đau thương của họ, càng làm dấy lên sự phẫn nộ của công chúng và thúc đẩy các cuộc điều tra về các hoạt động của Giáo hội.
Cả Thủ tướng lẫn Vua Philippe đều đưa ra những nhận xét sâu sắc nhất bằng tiếng Hà Lan, ngôn ngữ của vùng Flanders, nơi các vụ việc lạm dụng đã trở nên đặc biệt tai tiếng.
Bài phát biểu của Đức Thánh Cha cũng đề cập đến lịch sử hỗn loạn của Bỉ về “việc nhận con nuôi cưỡng bức”, một tập tục kéo dài cho đến những năm 1980 và chứng kiến việc những bà mẹ độc thân bị ép buộc phải từ bỏ đứa con của mình. “Gia đình và các tác nhân xã hội khác, bao gồm cả Giáo hội, thường nghĩ rằng để xóa bỏ định kiến tiêu cực… thì tốt hơn là nên nhận con nuôi vì lợi ích của cả mẹ lẫn con”, Đức Thánh Cha than phiền, và đồng thời cũng cho biết thêm rằng lối suy nghĩ này đã góp phần gây nên những vết thương sâu sắc trong xã hội.
Trong bài phát biểu của mình, Đức Thánh Cha Phanxicô cũng nói về vai trò độc đáo của Bỉ tại châu Âu, gọi đây là cầu nối giữa các nền văn hóa và là trung tâm hòa bình. “Đây là hai tai họa của thời đại chúng ta — địa ngục chiến tranh… và mùa đông nhân khẩu học”, Đức Thánh Cha nói.
“Đây là lý do tại sao chúng ta phải thực tế: Hãy sinh con! Hãy sinh con!”, Đức Thánh Cha nói thêm.
Tuy nhiên, Đức Thánh Cha Phanxicô đã không đề cập đến chủ đề gây tranh cãi về vấn đề an tử ở Bỉ, một sự thiếu sót đáng chú ý trong bài phát biểu của ngài vì vấn đề này vẫn đang được thảo luận trong các cơ sở chăm sóc sức khỏe Công giáo tại nước này.
Sau bài phát biểu của Đức Thánh Cha Phanxicô tại Lâu đài Laeken, ngài đã đến thăm một cơ sở dành cho những người già gặp khó khăn về tài chính do Dòng Tiểu Muội Bần Cùng điều hành. Đức Thánh Cha cũng đã gặp gỡ các nạn nhân bị lạm dụng tình dục vào tối hôm thứ Sáu.
Minh Tuệ (theo CNA)
