Tổng thống Donald Trump đã ban hành một sắc lệnh về một “rào cản không thể vượt qua” sẽ được xây dựng dọc theo biên giới Hoa Kỳ và Mexico, dài hơn 3.100 km, đã được bắt đầu dưới thời Tổng thống Bill Clinton. Nhưng Quốc hội sẽ phải phê duyệt kinh phí, được ước tính trị giá hàng tỷ đô la.
Xây dựng một hàng rào 2.000 dặm dọc theo biên giới Mexico là một trong những cam kết quan trọng của ông Trump trong các chiến dịch tranh cử. Tổng thống Trump nói rằng ông đã được cho biết phải làm thế nào để “chỉ đạo công quỹ liên bang cho việc xây dựng một bức tường trên biên giới phía Nam” (dự đoán là 10 tỷ USD).
Mọi người đã biết đến kế hoạch đó và sợ hãi. Bây giờ lời hứa bầu cử sắp thành thực tế. Kế hoạch của Trump là muốn khóa chặt biên giới liên tục từ Đại Tây Dương sang Thái Bình Dương, mặc dù, hiện nay kiến thức kỹ thuật không cho phép xây dựng loại hình này ở những vùng địa hình rộng lớn. Tuy nhiên, “sự quyến rũ” của Bức tường làm say đắm và thu hút nhiều người và trong số đó có cả Wall Street, hôm qua đạt mức kỷ lục lịch sử (20.000 điểm).
Người ta có thể suy tính về sắc lệnh của Trump. Ở đây chúng tôi chỉ muốn nhấn mạnh hai ý tưởng. Một là của Italo Calvino, được nói vào năm 1957: “Nếu bạn xây cao một bức tường, bạn hãy suy nghĩ về những gì còn ở bên ngoài bức tường”. Thứ hai là ý tưởng đơn giản ngược lại lời của Calvino: “Nếu bạn xây cao một bức tường, bạn hãy suy nghĩ về những gì ở bên trong bức tường”. Tại sao? Thưa: bởi vì một bức tường không chỉ là một sự bảo vệ cần thiết hay là một sự chia tách đơn giản. Một bức tường sẽ tạo nên hai nhà tù được chia tách bởi sự thù ghét, sự bất đồng và sự sân hận. Mỗi bức tường đều gây ra sự phân mảnh đổ vỡ nhân loại, vì thế, Đức Phanxicô đã nói: “Kẻ dựng lên những bức tường không phải là một Kitô hữu”.
Cho đến thời điểm này, chúng ta không biết Bức tường Mỹ (chứ không phải bức tường Mexico như nhiều người đã viết cách sai lầm) sẽ được xây như thế nào. Chúng ta cũng chưa biết chi phí cuối cùng sẽ là bao nhiêu và ai sẽ chi trả chi phí ấy. Rất có thể là các công dân Hoa Kỳ sẽ phải đóng thuế để thanh toán, và trong số các công dân Mỹ ấy, người ta biết sẽ không có Tổng thống Trump, người mới tấn công báo chí vì – theo cách nói rườm rà của ông – báo chí đã không nói đúng sự thật, trong khi ông từ chối một cách hệ thống việc công bố báo cáo thu nhập của mình.
Cuối cùng, một nhận xét rõ ràng: với 10 tỷ USD, khi được sử dụng với tầm nhìn xa và thông minh, với cảm thức về tình huynh đệ và tình liên đới, người ta có thể tạo ra ở Mỹ Latinh hàng ngàn hàng ngàn công ăn việc làm để đảm bảo cuộc sống cho những người đang cố gắng chạy trốn đất nước của họ, để ngăn chặn đói kém và đau khổ, cung cấp những lý do tốt lành và rất nhiều hy vọng để người ta ở lại quê hương mình. Tuy nhiên, rõ ràng là một suy nghĩ kiểu ấy không có chỗ đứng trong cái gọi là “tư tưởng Trump”.
L.B.
