Được truyền cảm hứng từ Laudato Si', các tín hữu Công giáo ở Bangladesh nỗ lực bảo vệ môi trường

Chính phủ Bangladesh cho biết để đạt được các mục tiêu phát triển bền vững năm 2030 của Liên hợp quốc, chính phủ đang thực hiện nhiều chương trình khác nhau với tầm quan trọng tối đa về việc bảo tồn thiên nhiên và môi trường. Họ đang ưu tiên các khu kinh tế và cơ sở công nghiệp mới để đảm bảo tuân thủ các quy định về môi trường.

Chính phủ cũng đã thông qua kế hoạch hành động kinh tế xanh với mục đích bao gồm việc bảo tồn môi trường biển, ngăn ngừa ô nhiễm biển và quản lý bền vững tài nguyên biển trong phát triển chủ đạo.

Nhưng các nhà bảo vệ môi trường và các quan chức Giáo hội đã mô tả cách tiếp cận của chính phủ là “Nói nhiều hơn nhưng không hành động”.

Nhân danh lâm nghiệp xã hội, chính phủ đang thực hiện những hành động hủy hoại môi trường, như phá hoại rừng tự nhiên, xây dựng các nhà máy điện chạy bằng than gần rừng ngập mặn Sundarban, triển khai các “công viên sinh thái” trong các khu rừng tự nhiên và làm đường xuyên qua đất lâm nghiệp.

“Chính phủ Bangladesh đang nói rất nhiều những lời lẽ tốt đẹp về bảo vệ môi trường, tham dự các hội nghị quốc tế và nói những điều tốt đẹp, nhưng mọi chuyện lại không diễn ra theo cách đó”, theo Linh mục Hubert Liton Gomes thuộc Dòng Thánh Giá, Thư ký Ủy ban Công lý và Hòa bình của Hội đồng Giám mục Công giáo Bangladesh, hay CBCB.

Mặc dù Giáo hội Công giáo chỉ chiếm chưa đến 0,5% dân số ở Bangladesh, nhưng các nhóm được truyền cảm hứng từ Thông điệp Laudato Si’ của Đức Thánh Cha Phanxicô đang ứng phó với tình trạng suy thoái môi trường ở nước này bằng những nỗ lực bảo tồn.

Ủy ban giới trẻ Công giáo

“Ngay khi tôi nhận thức được việc trồng cây vì môi trường, tôi cũng làm việc để truyền cảm hứng cho người khác trồng cây xanh. Sân nhà của tôi giờ đây không thiếu cây xanh và không còn chỗ trống. Tôi đã học được những điều này từ các buổi hội thảo về Thông điệp Laudato Si’“, Xavier Oli Minj, một thanh niên bản địa Oraon đến từ quận Dinajpur phía bắc Bangladesh cho biết.

Anh Minj, 29 tuổi, đã gắn bó với Ủy ban giới trẻ của CBCB từ năm 2014. Hiện anh là thư ký của Ủy ban giới trẻ Giáo phận Dinajpur.

“Vì tôi đã tham gia nhiều chương trình hoặc hội thảo khác nhau do Ủy ban giới trẻ và các ủy ban CBCB khác tổ chức do tôi tham gia Ủy ban giới trẻ, tôi đã có nhiều phiên thảo luận về Thông điệp Laudato Si’ của Đức Thánh Cha, trong đó có những thông tin quan trọng về thiên nhiên và môi trường”, anh Minj nói với EarthBeat.

Các nhóm giới trẻ của Giáo phận Dinajpur đã cùng nhau thực hiện một dự án. Mỗi cá nhân thử thách mình trồng một cây xanh và mời gọi thêm 2 người bạn trồng cây. Và họ đã thành công trong thử thách này.

Ít nhất 400 thanh niên mỗi người trồng ít nhất một cây xanh nhân Ngày Giới trẻ Quốc gia lần thứ 38 của Giáo hội Công giáo Bangladesh từ ngày 17 đến ngày 21 tháng 2 năm 2023. Những người tham gia sáng kiến cũng giảm sử dụng polythene, một loại nhựa, và không xả rác như những nỗ lực nhằm bảo vệ thiên nhiên.

“Giờ đây tôi không vứt rác ra đường như trước nữa. Giờ đây ăn sôcôla xong tôi bỏ vỏ vào túi rồi vứt đúng nơi quy định. Nói cách khác, khi tôi chăm sóc ngôi nhà chung của chúng ta, tôi cũng đang cố gắng lan tỏa điều này cho những người khác”, anh Minj nói.

Phong trào ‘Laudato Si’ của Bangladesh

Một số hành động đang được các tín hữu Công giáo trên khắp Bangladesh thực hiện bao gồm lái xe ít hơn, đi bộ nhiều hơn, sử dụng ít nước hơn, trồng cây ở những nơi trống trải và thay đổi thói quen ăn uống để tiêu thụ ít thịt hơn và trồng nhiều rau xanh hơn nhưng không dùng hóa chất.

Cha Gomes cho rằng các tổ chức có thể thực thi các chính sách để bảo vệ môi trường và sinh kế của người dân.

“We are green, we are clean” (Chúng ta xanh, chúng ta sạch) là chủ đề khi Giáo hội Công giáo Bangladesh tổ chức Tuần lễ Laudato Si’ đầu tiên vào năm 2021 và phát động chiến dịch trồng 400.000 cây xanh như một sáng kiến đầy tham vọng nhằm kỷ niệm Thông điệp Laudato Si’.

Cha Gomes nói với EarthBeat rằng chương trình “Một người Công giáo trồng một cây xanh” đã thành công tốt đẹp. “Chúng tôi đã trồng nhiều cây xanh hơn mục tiêu đề ra, vì Caritas Bangladesh và nhiều tổ chức do Công giáo điều hành đã trồng cây xanh riêng biệt nhau. Nhiều cây xanh đã được các tổ chức sinh viên của chúng tôi và các cộng đồng tôn giáo khác nhau trên khắp đất nước trồng”, Cha Gomes chia sẻ.

“Thiên Chúa tạo dựng thế giới và truyền cho chúng ta làm cho mọi thứ sinh sôi nảy nở nhưng chúng ta đang phá hủy nó. Tất cả chúng ta đều có nhiều nguồn tài nguyên, nhưng những nguồn tài nguyên này đang bị lãng phí do thái độ công kích của một số người. Và kết quả là một số khu vực trên thế giới đang phải gánh chịu nhiều thiệt hại hơn và Bangladesh là một trong số đó đang phải gánh chịu nhiều thảm họa môi trường hơn và tất yếu sẽ như vậy. Kế đến, chúng ta ý thức rằng chúng ta đang đau khổ. Đó là lý do tại sao chúng tôi muốn mọi người suy nghĩ về vấn đề này và bảo vệ môi trường theo Thông điệp Laudato Si’ của Đức Thánh Cha”, Cha Gomes nói.

Theo Cha Gomes, họ đã thu hút sự tham gia của 80% các viện giáo dục do Giáo hội Công giáo điều hành, nhiều tổ chức giới trẻ và một số tổ chức tài chính trong Phong trào Laudato Si’ ở Bangladesh.

Theo anh Minj, Phong trào Laudato Si’ có nhiều điểm mạnh nhưng cũng có một số điểm yếu. Ví dụ, rất khó để kết nối các bạn trẻ hoặc người dân ở cấp cơ sở với nền tảng này. Sự kết nối với Phong trào Laudato Si’ chủ yếu đến từ bộ phận liên quan đến vấn đề khí hậu của CBCB.

“Chúng tôi đã thực hiện rất nhiều công việc ở các thành phố nhưng vẫn chưa đủ ở cấp làng xã hoặc vùng ngoại vi. Ngay cả trong Thánh lễ Chúa nhật, tôi cũng chưa nghe một Linh mục nào nói điều này về Laudato Si’ hay về thảm họa môi trường và những gì chúng ta phải thực hiện, điều quả thực đáng buồn”, anh Minj nói với EarthBeat.

Cha Gomes cũng đã chỉ ra một điểm yếu của Phong trào Laudato Si’.

“Chúng tôi không có đủ năng lực tài chính để thực hiện những công việc lớn trên khắp đất nước”, Cha Gomes nói. “Một điều nữa là, rất ít giáo sĩ không nhận thức được về môi trường và Phong trào Laudato Si’. Nhưng chúng tôi vẫn đang nghiên cứu vấn đề này”.

Tổ chức Caritas Bangladesh

Sau khi phát hành Thông điệp Laudato Si’, Caritas Bangladesh đã bắt đầu xác định cách đưa việc bảo vệ môi trường vào mọi dự án, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của môi trường.

“Trước đây, chúng ta thường triển khai các dự án chỉ để tồn tại, tức là tăng sản lượng lương thực bằng cách tăng cường phát triển nông nghiệp, nhưng giờ đây chúng ta đang tìm cách tồn tại bằng cách giữ cho thiên nhiên tồn tại”, ông Daud Jibon Das, Giám đốc chương trình của Tổ chức Caritas Bangladesh, cho biết.

“Chúng tôi đã trồng hơn 1 triệu cây xanh cùng với Giáo hội Công giáo vào năm 2022–2023 và chúng tôi vẫn đang tiếp tục trồng cây trong các dự án khác nhau của mình. Chúng tôi đã thực hiện các chương trình như lệnh cấm nhựa”, ông Das nói với EarthBeat.

“Laudato Si’ đã mở rộng tầm mắt của chúng ta. Vì công việc của chúng tôi là với tất cả các cộng đồng, đó là lý do tại sao chúng tôi nhấn mạnh và nỗ lực bảo vệ môi trường này bất kể đẳng cấp hay tôn giáo”, ông Das cho biết thêm.

Minh Tuệ (theo NCR Online)