Đức Thánh Cha Phanxicô phát biểu trước những người hành hương tập trung trong buổi tiếp kiến chung vào thứ Tư ngày 5 tháng 2 năm 2025, tại Đại thính đường Phaolô VI tại Vatican (Ảnh: Truyền thông Vatican)
Hôm thứ Ba, Đức Thánh Cha Phanxicô đã ngỏ lời với các Giám mục Hoa Kỳ về việc đất nước này đang trục xuất hàng loạt những người nhập cư trái phép, đồng thời kêu gọi các tín hữu Công giáo xem xét tính công bằng của luật pháp và chính sách dựa trên phẩm giá và quyền con người.
Trong một lá thư được công bố vào ngày 11 tháng 2, Đức Thánh Cha Phanxicô – trong khi ủng hộ quyền của một quốc gia trong việc tự vệ trước những người đã phạm phải những tội ác bạo lực hoặc nghiêm trọng – cho biết một “lương tâm được hình thành đúng đắn” sẽ không đồng ý với việc liên kết tình trạng bất hợp pháp của một số người di cư với tội phạm.
“Hành động trục xuất những người trong nhiều trường hợp đã rời bỏ quê hương của họ vì lý do đói nghèo cùng cực, bất an, bị bóc lột, bị đàn áp hoặc môi trường xuống cấp nghiêm trọng làm tổn hại đến phẩm giá của nhiều người đàn ông và phụ nữ, và của cả gia đình, và đặt họ vào tình trạng dễ bị tổn thương và không có khả năng tự vệ”, Đức Thánh Cha nói.
“Tất cả các tín hữu Kitô giáo và những người thiện chí”, Đức Thánh Cha tiếp tục, “được kêu gọi xem xét tính hợp pháp của các chuẩn mực và chính sách công theo quan điểm về phẩm giá của con người và các quyền cơ bản của họ, chứ không phải ngược lại”.
‘Tôn trọng phẩm giá của tất cả mọi người’
Đức Thánh Cha Phanxicô đã viết bức thư gửi các Giám mục Hoa Kỳ trong bối cảnh chính sách nhập cư của Hoa Kỳ có nhiều thay đổi dưới thời chính quyền Tổng thống Donald Trump, bao gồm việc trục xuất người di cư ngày càng gia tăng, điều mà nhiều Giám mục đã mạnh mẽ chỉ trích.
Lá thư của Đức Thánh Cha ghi nhận “những nỗ lực có giá trị” của các Giám mục Hoa Kỳ trong công việc của họ với những người di cư và tị nạn và cầu xin Thiên Chúa ban thưởng cho “sự bảo vệ và bênh vực những người bị coi là kém giá trị, kém quan trọng hoặc kém nhân tính!”.
Khẩn cầu Đức Mẹ Guadalupe chở che bảo vệ tất cả những người đang sống trong sự sợ hãi hoặc đau khổ vì việc phải cư và bị trục xuất, Đức Thánh Cha cầu nguyện cho một xã hội “có tinh thần huynh đệ, bao dung và tôn trọng phẩm giá của tất cả mọi người” và đồng thời kêu gọi những các tín hữu Công giáo và những người thiện chí khác “không đầu hàng trước những câu chuyện phân biệt đối xử và gây ra đau khổ không cần thiết cho những người anh chị em di cư và tị nạn của chúng ta”.
Đức Thánh Cha Phanxicô nhấn mạnh rằng luật và chính sách nhập cư phải được đặt dưới việc đối xử tôn trọng với tất cả mọi người, đặc biệt là những người dễ bị tổn thương nhất.
“Đây không phải là vấn đề nhỏ: Một nhà nước pháp quyền đích thực được thể hiện chính xác qua việc đối xử tôn trọng mà tất cả mọi người xứng đáng được hưởng, đặc biệt là những người nghèo nhất và bị gạt ra bên lề nhất”, Đức Thánh Cha nhấn mạnh. “Công ích thực sự được thúc đẩy khi xã hội và chính phủ, với sự sáng tạo và tôn trọng nghiêm ngặt quyền của tất cả mọi người — như tôi đã nhiều lần khẳng định — chào đón, bảo vệ, thúc đẩy và hòa nhập những người yếu thế, không được bảo vệ và dễ bị tổn thương nhất”.
Đức Thánh Cha cho biết việc đối xử công bằng với những người nhập cư không cản trở việc phát triển các chính sách nhằm điều chỉnh việc di cư có trật tự và hợp pháp, nhưng “những gì được xây dựng trên cơ sở vũ lực chứ không phải trên sự thật về phẩm giá bình đẳng của tất cả mọi con người sẽ bắt đầu tồi tệ và cũng sẽ kết thúc tồi tệ”.
‘Ordo amoris’ (Trật tự của tình yêu)
Trong lá thư của mình, Đức Thánh Cha Phanxicô cũng đã đề cập đến đến khái niệm “Ordo amoris” — “Trật tự của tình yêu” của Giáo hội Công giáo — gần đây được Phó Tổng thống JD Vance nhắc đến trong cuộc tranh luận đang diễn ra về chính sách nhập cư.
“Tình yêu Kitô giáo”, Đức Thánh Cha viết, “không phải là sự mở rộng đồng tâm của các mối bận tâm mà từng chút một mở rộng đến những người và những nhóm khác. Nói cách khác: Con người không phải là một cá nhân đơn thuần, tương đối rộng lớn, với một số tình cảm bác ái!”.
“Con người là một chủ thể có phẩm giá, thông qua mối quan hệ cấu thành với tất cả mọi người, đặc biệt là với những người nghèo nhất, có thể dần dần trưởng thành trong căn tính và ơn gọi của mình”, Đức Thánh Cha tiếp tục.
“Ordo amoris đích thực cần được thúc đẩy”, Đức Thánh Cha viết, “là điều mà chúng ta khám phá ra khi liên tục suy ngẫm về dụ ngôn ‘Người Samaritanô nhân hậu’, nghĩa là bằng cách suy ngẫm về tình yêu xây dựng một tình huynh đệ mở ra cho tất cả mọi người, không có ngoại lệ”.
Chúa Giêsu là người tị nạn
“Con Thiên Chúa, khi làm người, cũng đã chọn trải qua bi kịch của việc di cư”, Đức Thánh Cha viết.
Đức Thánh Cha Phanxicô đã đề cập đến Học thuyết xã hội của Giáo hội rằng ngay cả Chúa Giêsu Kitô cũng đã trải qua khó khăn khi phải rời bỏ quê hương của mình vì nguy hiểm đến tính mạng và phải lánh nạn trong một xã hội và nền văn hóa xa lạ.
Gọi đó là “Magna Carta” (Đại Hiến chương) về tư tưởng của Giáo hội về vấn đề di cư, Đức Thánh Cha Phanxicô đã trích dẫn một đoạn trong Tông Hiến Exsul Familia Nazarethana của Đức Giáo hoàng Piô XII về việc chăm sóc người di cư: “Thánh Gia Nazareth trong cảnh lưu đày, Chúa Giêsu, Đức Maria và Thánh Giuse, di cư sang Ai Cập và tị nạn tại đó để trốn tránh cơn thịnh nộ của một vị vua bất chính, là mẫu gương, là niềm an ủi cho những người di cư và lữ hành thuộc mọi thời đại và quốc gia, cho mọi người tị nạn trong bất kỳ hoàn cảnh nào, những người bị bức hại hoặc vì hoàn cảnh khó khăn buộc phải rời bỏ quê hương, gia đình thân yêu và bạn bè để đến một vùng đất xa lạ”.
“Tương tự như vậy”, Đức Thánh Cha Phanxicô bình luận, “Chúa Giêsu Kitô, yêu thương mọi người bằng tình yêu phổ quát, Ngài dạy chúng ta về sự công nhận liên tục phẩm giá của mọi con người, không có ngoại lệ”.
Minh Tuệ (theo CNA)
