Trong một động thái bất ngờ khi bế mạc Thượng Hội đồng về Hiệp hành vào thứ Bảy, ngày 26 tháng 10 năm 2024, Đức Thánh Cha Phanxicô đã phê chuẩn báo cáo chung kết, chấp thuận việc công bố ngay lập tức và cho biết ngài sẽ không công bố một văn kiện hậu Thượng Hội đồng riêng biệt (Ảnh: truyền thông Vatican)
Trong một động thái bất ngờ khi bế mạc Thượng Hội đồng về Hiệp hành vào tối hôm thứ Bảy, Đức Thánh Cha Phanxicô đã phê chuẩn báo cáo chung kết, chấp thuận công bố ngay lập tức và cho biết ngài sẽ không công bố một văn kiện hậu Thượng Hội đồng riêng biệt.
Theo Giáo luật, Đức Giáo hoàng được phép phê chuẩn văn kiện chung kết của Thượng Hội đồng Giám mục, trao thêm quyền hạn cho các “hướng dẫn” của Đại hội đồng — điều chưa từng được thực hiện trước đây.
“Theo cách này, tôi muốn ghi nhận giá trị của hành trình Thượng Hội đồng đã hoàn thành, mà thông qua văn kiện này, tôi trao lại cho dân thánh trung thành của Thiên Chúa”, Đức Thánh Cha Phanxicô phát biểu trong bài phát biểu trực tiếp với các tham dự viên Thượng Hội đồng tại Đại thính đường Phaolô VI của Vatican vào ngày 26 tháng 10.
“Đó là lý do tại sao tôi không có ý định công bố một Tông Huấn; những gì chúng ta đã phê duyệt là đủ rồi”, Đức Thánh Cha nói. “Đã có những chỉ dẫn rất cụ thể trong văn kiện vốn có thể là kim chỉ nam cho sứ mệnh của các Giáo hội, trên các châu lục khác nhau, trong các bối cảnh khác nhau: đó là lý do tại sao tôi công bố ngay cho mọi người, đó là lý do tại sao tôi nói rằng nó nên được công bố”.
Năm 2018, Đức Thánh Cha Phanxicô đã ban hành Tông Hiến Episcopalis Communio cải cách Thượng Hội đồng Giám mục rằng Đức Giáo hoàng có thẩm quyền phê chuẩn và công bố văn kiện chung kết, khi đó văn kiện này sẽ tham gia “vào Huấn quyền thông thường”. Thẩm quyền này cũng được quy định trong Điều 343 của Bộ Giáo luật.
“Những gì Đức Thánh Cha Phanxicô phát biểu sau khi phê chuẩn văn kiện này phù hợp với những gì Episcopalis Communio đưa ra”, Cha Riccardo Battocchio, Thư ký đặc biệt của Thượng Hội đồng, khẳng định tại cuộc họp báo trình bày văn kiện chung kết vào ngày 26 tháng 10.
Thượng Hội đồng Giám mục được Đức Giáo hoàng Phaolô VI thiết lập vào năm 1965 như một cách để quy tụ các Giám mục từ khắp nơi trên thế giới lại với nhau để thảo luận về các vấn đề quan trọng cho Giáo hội và đưa ra lời khuyên cho Đức Thánh Cha.
Một điểm mới của các phiên họp năm 2023 và 2024 của Thượng Hội đồng về Hiệp hành là việc bao gồm sự tham gia của anh chị em giáo dân nam và nữ không chỉ với tư cách là “người kiểm duyệt” như trước đây, mà còn là đại biểu có sự tham gia đầy đủ cùng với các Giám mục, bao gồm quyền bỏ phiếu về các vấn đề của Thượng Hội đồng và về văn kiện chung kết của đại hội đồng.
Thượng Hội đồng về Hiệp hành là Thượng Hội đồng thứ V trong Triều đại Giáo hoàng của Đức Phanxicô. Đây là lần đầu tiên ngài chọn không viết Tông Huấn hậu Thượng Hội đồng mà thay vào đó là chấp thuận văn bản do các tham dự viên Thượng Hội đồng soạn thảo.
“Có và sẽ có những quyết định phải được đưa ra”, Đức Thánh Cha Phanxicô nói trong bài phát biểu sau cùng của ngài vào thứ Bảy, ngay trước khi đại hội đồng hát Thánh thi Te Deum để đánh dấu sự kết thúc của các cuộc thảo luận về Thượng Hội đồng về Hiệp hành.
Cuộc tụ họp kéo dài một tháng này đã chính thức bế mạc với Thánh lễ tại Vương cung Thánh đường Thánh Phêrô vào ngày 27 tháng 10.
Đức Thánh Cha cho biết đối với một số chỉ dẫn của tài liệu — và các chủ đề đang được 10 nhóm nghiên cứu, “phải làm việc một cách tự do để đưa ra cho tôi các đề xuất” — “cần có thời gian để đưa ra những lựa chọn có sự tham gia của toàn thể Giáo hội”.
“Vậy thì tôi sẽ tiếp tục lắng nghe các Giám mục và các Giáo hội được giao phó cho họ”, Đức Thánh Cha tiếp tục. “Đây không phải là cách cổ điển để hoãn quyết định vô thời hạn. Đó là điều tương ứng với phong cách Hiệp hành mà ngay cả Sứ vụ Phêrô cũng phải thực hiện: lắng nghe, triệu tập, phân định, quyết định và đánh giá”.
Đức Thánh Cha Phanxicô cũng cho biết thêm rằng Tổng thư ký của Thượng Hội đồng và các cơ quan của Vatican sẽ hỗ trợ ngài trong nhiệm vụ này.
Giáo hội Hiệp hành “hiện cần những tuyên bố chung đi kèm với hành động”, Đức Thánh Cha nói.
Minh Tuệ (theo CNA)
