Tổng thống Donald Trump đã kiểm tra tám kiểu mẫu thử nghiệm của bức tường biên giới hôm 13/3 vừa qua tại miền nam California, đồng thời cho biết rằng nếu không có “hệ thống các bức tường biên giới, chúng ta sẽ không thể có được một quốc gia”.
Tổng thống Donald Trump đánh giá bản mẫu của bức tường biên giới vào ngày 13 tháng 3 tại San Diego. (Ảnh AP / Evan Vucci)
“Ma túy đang tràn qua California”, Trump nói, đồng thời ông cũng cho biết thêm rằng những người nhập cảnh Hoa Kỳ một cách bất hợp pháp “giống như các nhà leo núi chuyên nghiệp”. Tuy nhiên, Trump nói, “Khi chúng ta dựng lên một bức tường thực sự, chúng ta sẽ ngăn chặn 99%, thậm chí có thể hơn thế nữa”.
Việc xây dựng “bức tường biên giới” có lẽ chính là lời cam kết chiến dịch thường xuyên nhất của Trump vào năm 2016 và ông đã nhiều lần nhấn mạnh rằng Mexico sẽ phải chi trả cho việc xây dựng bức tường này.
Người đứng đầu Giáo phận San Diego, Đức Giám mục Robert McElroy, đã phản ứng trước chuyến thăm của tổng thống với một tuyên bố ngắn gọn: “Quả thực đây chính là một ngày vô cùng buồn bã đối với đất nước chúng ta khi chúng ta hoán đổi biểu tượng của bức Tượng Nữ thần Tự do đầy uy nghi và đầy hy vọng bằng một bức tường biên giới không hiệu quả và đầy lố bịch vốn vừa thể hiện cũng như kích động những chia rẽ về mặt sắc tộc và văn hoá vốn từng là nền tảng lịch sử quốc gia của chúng ta. Đức tin của chúng ta được đặt nơi Thiên Chúa, Đấng là Cha của tất cả mỗi người chúng ta, và là Đấng mời gọi chúng ta nhận ra chính Chúa Giêsu nơi những người nhập cư và những người tị nạn đang tìm kiếm sự an toàn và sự tự do”.
Kevin Appleby, giám đốc cấp cao của chính sách nhập cư quốc tế thuộc Trung tâm Nghiên cứu vấn đề Di dân tại New York, cũng đã chỉ trích bức tường được đề xuất, đồng thời cho biết rằng đó là “một biểu tượng, nhưng đồng thời nó cũng có những hậu quả có hại đối với các cộng đồng biên giới cũng như bản thân những người di cư”.
Khi Hoa Kỳ xây dựng những rào cản ở biên giới Mexico, nó chỉ đơn thuần chuyển hướng những dòng chảy trái phép vào những khu vực xa xôi hơn của sa mạc, ông Appleby cho biết. Trong khi Trump cho biết bức tường không thể ngăn chặn việc nhập cư bất hợp pháp, theo Trung tâm Nghiên cứu vấn đề Di dân, vấn đề lớn hơn xuất phát từ những người nhập cư vào nước này một cách hợp pháp và quá thời hạn visa. Những người quá hạn visa chiếm khoảng hai phần ba số người nhập cư không có giấy tờ, một mô hình bắt đầu vào năm 2007.
“Các yếu tố kinh tế và nhiều yếu tố khác hiện đang ảnh hưởng đến vấn đề di cư qua biên giới”, ông Appleby cho biết trong một cuộc phỏng vấn với tờ America. Một phương pháp tiếp cận chỉ dựa vào việc chấp pháp sẽ không thể ngăn chặn vấn đề nhập cư bất hợp pháp, ông Appleby nói. “Chúng ta cần một cuộc cải cách toàn diện”.
Các vị Giám mục Hoa Kỳ đã kêu gọi một cuộc cải cách toàn diện về hệ thống nhập cư trong hơn 15 năm qua. Năm 2003, các Giám mục đến từ Hoa Kỳ và Mêxicô đã ban hành một bức thư mục vụ chung “Không còn ai là người xa lạ”, trong đó họ đã vạch ra một cách tiếp cận của Giáo hội Công giáo đối với cuộc cải cách này.
Các Giám mục đã thừa nhận quyền đối với chủ quyền của một quốc gia nhằm ổn định các khu vực biên giới biên giới của mình, nhưng đồng thời các Giám mục cũng lập luận rằng việc thực thi pháp luật cần phải được nhắm mục tiêu, tương xứng và mang tính nhân đạo. Việc cải cách, các Giám mục nói, cần phải vượt ra khỏi sự kiểm soát biên giới, và nó cần cung cấp cho những người di dân không có giấy tờ một lộ trình hướng tới việc có được tư cách pháp nhân, duy trì những người nhập cư thuộc diện gia đình và đồng thời phát triển một chương trình nhân viên tạm thời dựa vào thị trường.
“Thật đáng xấu hổ khi chúng ta cứ chỉ khăng khăng đòi xây dựng các bức tường vốn gây ra sự ngăn cách chứ không phải xây dựng những cây cầu nối”, cha Pat Murphy, một linh mục Dòng Scalabrini, đáp lại trước chuyến thăm California của ông Trump. Cha Murphy điều hành một trung tâm dành cho di dân ở Tijuana, Mexico, phía Nam San Diego.
“Tôi tự hỏi chúng ta đang gửi đi thông điệp gì cho tất cả mọi người dân trên thế giới và đặc biệt là những người nhập cư đã bị buộc phải rời khỏi quê hương xứ sở của mình để tìm kiếm một cuộc sống tốt đẹp hơn”, linh mục Murphy nói. “Cần phải có một cách thức tốt hơn vì không có bức tường, dù cao đến đâu, cũng sẽ thay đổi thực tế của rất nhiều người bị buộc phải di cư – hoặc đơn giản là sẽ chết”.
Theo ông Appleby, việc đầu tư vào phát triển kinh tế ở các quốc gia xuất xứ của những người di dân sẽ cần phải được đẩy mạnh hơn nữa để ngăn chặn việc nhập cư bất hợp pháp. Những người di cư, ông Appleby nói, yêu thích ở lại quê hương xứ sở hơn để hỗ trợ cho gia đình họ. Như một bằng chứng, ông Appleby lưu ý rằng số người nhập cư không có giấy tờ từ Mexico hiện đang sinh sống ở Hoa Kỳ đã giảm 1 triệu trong khoảng từ năm 2010 đến năm 2016, nhờ nền kinh tế được cải thiện của Mexico. Nhưng con số những người di cư đến từ Trung Mỹ, một khu vực bị bủa vây bởi bạo lực, tiếp tục leo thang.
“Giải pháp bền vững duy nhất đối với việc nhập cư bất hợp pháp đó chính là giải quyếtnhững nguyên nhân gốc rễ đối với lý do tại sao người ta buộc phải rời khỏi đất nước của họ”, ông Appleby nói. “Vấn đề là Washington không có một sự chuyên tâm để theo sát vấn đề này. Nó sẽ không được giải quyết trong vòng một chu kỳ bầu cử”.
Minh Tuệ chuyển ngữ
