Đức Thánh Cha Phanxicô gặp gỡ các tham dự viên tham gia hội nghị “Kiến thức và Khoa học của Người Bản địa,” được tài trợ bởi Giáo hoàngHọc viện về Khoa học và Khoa học Xã hội, được tổ chức tại Vatican từ ngày 14 đến 15 tháng 3 năm 2024 (Ảnh: Truyền thông Vatican)
Hôm thứ Năm, Đức Thánh Cha Phanxicô đã suy tư về tầm quan trọng của việc nâng cao tiếng nói của người bản địa và kết hợp “sự khôn ngoan của tổ tiên” như một phần trong những nỗ lực rộng lớn hơn nhằm giảm thiểu tác động của vấn đề biến đổi khí hậu do con người gây ra.
“Đối thoại cởi mở giữa kiến thức bản địa và khoa học, giữa cộng đồng trí tuệ tổ tiên và cộng đồng khoa học, có thể giúp giải quyết theo một cách thức mới, toàn diện hơn và hiệu quả hơn những vấn đề quan trọng như nước, biến đổi khí hậu, nạn đói và đa dạng sinh học,” Đức Thánh Cha đã đưa ra phát biểu nhận xét tại Vatican hôm thứ Năm. ‘“Những vấn đề này, như chúng ta nhận thức rất rõ, đều có mối liên hệ với nhau”.
Những nhận xét này được gửi đến các tham dự viên tham gia hội nghị “Kiến thức và Khoa học của Người bản địa” được tài trợ bởi Giáo hoàng Học viện về Khoa học và Khoa học Xã hội, được tổ chức tại Vatican từ ngày 14 đến 15 tháng 3.
Sự kiện này quy tụ nhiều tiếng nói từ các Giáo hoàng Học viện, các nhóm Bản địa, học giả và các tổ chức quốc tế để đánh giá việc các giáo huấn và phương pháp luận truyền thống bản địa có thể được hài hòa thế nào với khoa học thông thường để đưa ra chính sách toàn cầu về biến đổi khí hậu, mất đa dạng sinh học, an ninh lương thực, và y tế.
Theo Liên hợp quốc, người bản địa được định nghĩa là những người “sinh sống ở một quốc gia hoặc một khu vực địa lý vào thời điểm những người thuộc các nền văn hóa hoặc nguồn gốc sắc tộc khác nhau xuất hiện” và duy trì “các đặc điểm xã hội, văn hóa, kinh tế và chính trị” riêng biệt so với các xã hội bản địa.
Đức Thánh Cha Phanxicô gặp gỡ các tham dự viên tham gia hội nghị “Kiến thức và Khoa học của Người Bản địa,” được tài trợ bởi Giáo hoàngHọc viện về Khoa học và Khoa học Xã hội, được tổ chức tại Vatican từ ngày 14 đến 15 tháng 3 năm 2024 (Ảnh: Truyền thông Vatican)
“Giáo hội sát cánh cùng với các bạn, một đồng minh của các dân tộc bản địa và sự khôn ngoan của họ, đồng thời là đồng minh của khoa học trong nỗ lực biến thế giới của chúng ta trở thành một nơi của tình huynh đệ và tình bạn xã hội ngày càng lớn mạnh hơn”, Đức Thánh Cha nói hôm thứ Năm.
Trong bài phát biểu, Đức Thánh Cha Phanxicô đã đề cập đến một nghiên cứu năm 2021 của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO) xem xét cả hệ thống thực phẩm bản địa lẫn việc đưa kiến thức bản địa vào như một thành phần cốt lõi của “Thập kỷ Khoa học quốc tế vì Sự phát triển bền vững (IDSSD)” năm 2024–2033 của Liên hợp quốc.
Đức Thánh Cha trích dẫn đây như là hai ví dụ cụ thể về cách thức đại diện của người bản địa vốn đã được triển khai trên trường quốc tế.
Đức Thánh Cha nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ “các nền văn hóa, truyền thống, tâm linh và ngôn ngữ” của người bản địa khi họ tạo thành một phần của “kết cấu của nhân loại”, và sự biến mất của họ sẽ “thể hiện sự nghèo nàn về kiến thức, bản sắc và ký ức đối với tất cả chúng ta”.
“Vì lý do này”, Đức Thánh Cha tiếp tục, “các dự án nghiên cứu khoa học, và theo đó là các khoản đầu tư, phải dứt khoát hướng tới việc thúc đẩy tinh thần huynh đệ nhân loại, công lý và hòa bình, để các nguồn lực có thể được điều phối và phân bổ nhằm đáp lại những thách thức cấp bách mà trái đất, ngôi nhà chung của chúng ta, và gia đình các dân tộc đang phải đối mặt”.
Các chủ đề bảo vệ sinh thái và tinh thần huynh đệ nhân loại đã được đề cao nổi bật trong triều đại Giáo hoàng của Đức Phanxicô.
Trong Thông điệp Laudato Si’ năm 2015 về khí hậu, Đức Thánh Cha Phanxicô đã nhấn mạnh sự cấp bách của việc kết hợp tiếng nói của người bản địa trong cuộc thảo luận rộng hơn về việc giảm thiểu biến đổi khí hậu, đồng thời lưu ý rằng những cá nhân này “không chỉ là một nhóm thiểu số trong số những người khác, mà phải là đối tác đối thoại chính, đặc biệt là khi các dự án lớn ảnh hưởng đến đất đai của họ được đề xuất”.
Theo Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc, dân số bản địa toàn cầu chiếm khoảng 370 triệu người – hay 5% dân số thế giới – và là một trong những nhóm dễ bị tổn thương nhất trước tác động của vấn đề biến đổi khí hậu do con người gây ra và các rủi ro liên quan như sa mạc hóa, khan hiếm lương thực, mất đa dạng sinh học và di cư cưỡng bức.
Minh Tuệ (theo CNA)
