Đâu là bí quyết thành công của Thánh Gioan Maria Vianney? Đâu là nền tảng của đời sống thiêng liêng của Thánh Gioan Maria Vianney? Ngài đã sống đời sống ấy ra sao? Và đâu là sứ điệp ngài gửi gắm cho chúng ta, những linh mục, tu sĩ và giáo dân hôm nay?
Bài viết “Linh đạo của Thánh Gioan Maria Vianey” của linh mục Đaminh Nguyễn Đức Thông, C.Ss.R. sẽ giúp chúng ta tìm câu trả lời cho các câu hỏi đó.
***
LINH ĐẠO CỦA THÁNH GIOAN MARIA VIANNEY
Cứ nghe nói tới thánh Gioan Vianney là người ta lại nghĩ ngay tới một sinh viên thần học dốt nhất thế giới, một linh mục gầy ốm, xanh xao, hãm mình phạt xác, thức khuya dậy sớm, miệt mài với việc giải tội. Hơn ba mươi năm, cha đã ngồi tòa hơn 172.000 giờ với khỏang hơn 100.000 người đã xưng tội với cha. Học dốt thế nhưng lại là một người làm lay chuyển không chỉ giáo xứ Ars, mà cả nước Pháp, không chỉ chinh phục được giới bình dân mà cả Lacordaire[1].
Đó là chưa kể ngài còn bị tấn công từ mọi phía, từ phía giáo dân, phía ma quỉ và cả các đồng nghiệp. Ba lần trong đời, ngài đã trốn khỏi xứ Ars vì thấy trách nhiệm quá nặng[2] và vì muốn lo lắng cho phần rỗi của mình[3]. Nhưng ngài đã ở lại, và hòan tất nhiệm vụ cho tới khi kết thúc cuộc đời làm người, làm Kitô hữu và linh mục trong bình an, đã đi hết cuộc hành trình đi vào nơi Chúa Giêsu đã dọn sẵn cho ngài (Ga 14, 3) vào ngày 4. 8. 1859, ở tuổi bảy mươi ba[4]. Ba năm sau khi cha qua đời (1862) cấp giáo phận và bốn năm sau (1866), cấp tông tòa đã tiến hành thủ tục phong thánh cho ngài. Ngày 01.8. 1905 cha được phong chân phước, ngày 12.4. năm ấy ngài được phong làm bổn mạng các cha sở tại Pháp. Ngày 31.5. 1925, cha được phong thánh và bốn năm sau (1929) được phong làm bổn mạng các cha sở thành phố Rôma và tòan thế giới[5].
Đâu là bí quyết thành công của cha Vianney? Hay nói cách khác, đâu là nền tảng của đời sống thiêng liêng của cha? Cha đã sống đời sống ấy ra sao? Và đâu là sứ điệp cha gửi gắm cho ta, những linh mục, tu sĩ và giáo dân hôm nay?
- ĐÔI NÉT VỀ CUỘC ĐỜI CHA GIOAN VIANNEY
- Chương trình sống hằng ngày
Gioan Vianney, gặp rất nhiều khó khăn trong việc học Latinh, triết học và thần học. Học dốt, thua các bạn đến độ có những lúc cảm thấy tủi với thầy, nhục với bạn[6]. Nhờ cha Balley và Groboz, thư ký tòa giám mục cùng với cha giám đốc đại chủng viện can thiệp với cha Courbon, tổng diện thay mặt đức hồng y Fesch, lúc ấy không có nhà, cha mới được chịu chức. Tiêu chuẩn xét duyệt cho Vianney chịu chức chỉ là những tiêu chuẩn dành cho một giáo dân bình thường: thầy có lòng đạo, biết lần chuỗi và kính mến Đức Trinh Nữ[7].
Khi làm cha sở họ Ars, một ngày như mọi ngày, hai giờ sáng cha thức dậy, nguyện ngắm, đọc kinh phụng vụ. Bốn giờ, cha ra nhà thờ chầu Mình Thánh, dọn mình mãi cho đến sáu giờ mới dâng lễ. Cám ơn rước lễ xong, cha xuống cô nhi viện Chúa Quan Phòng, uống nửa ly sữa[8], rồi ngồi giải tội đến mười một giờ trưa mới về nhà xứ ăn uống qua loa, thường là vài củ khoai có khi đã mốc meo do cha tự luộc lấy hay một tô bột mì khuấy nước sôi với muối[9]. Chiều, cha đi thăm bệnh nhân, đọc kinh phụng vụ và giải tội khỏang sáu tiếng. Tám giờ tối, cha cầu nguyện chung, giảng hoặc dạy giáo lý, mười giờ đêm, về nhà tiếp các khách quí. Đêm cha chỉ ngủ vài, ba tiếng. Cứ thế, suốt ba mươi năm trời đằng đẵng[10].
- Các cuộc tấn công nhắm vào ngài
Vì một số giáo dân khô khan trong xứ không muốn đáp ứng những đòi hỏi của cha, và vì giáo dân khắp nơi nghe danh cha, đã ùn ùn kéo đến để được xưng tội với cha, một số người ghen tức, đã vu khống cha đủ điều[11]. Kẻ bảo cha giả vờ đạo đức như thế để người ta không để ý đến những tội thầm kín của mình. Kẻ khác độc miệng hơn bảo, chỉ vì chơi bời quá độ, nên cha mới hốc hác, xanh xao như thế. Họ viết thư nặc danh, vứt đầy nhà xứ, có khi còn tụ tập, chửi bới cha suốt đêm[12].
Anh em linh mục cũng gièm pha ngài. Có vị bảo, Vianney là một anh chủng sinh dốt đặc cán mai, thi đi, thi lại mãi mà vẫn không đạt, phải có ô dù lớn mới được chịu chức. Vị khác lại bảo hắn lúc nào cũng làm ra bộ thiểu não để câu người ta đến xưng tội với mình. Ai đã xưng tội với hắn, đều bị hắn bỏ bùa, nên lúc nào cũng khen hắn nhân đức. Hầu hết các cha xứ lân cận đều cấm giáo dân không được xưng tội với cha Vianney, có vị còn ngang nhiên nói xấu cha ngay trên tòa giảng. Hơn thế, các linh mục còn họp nhau làm đơn tố giác ngài, xin đức giám mục đưa ngài về tòa giám mục để khỏi làm hại giáo dân[13].
Bị dân chửi bới, anh em linh mục gièm pha, tố cáo, cha Vianney còn bị ma quỉ quấy phá suốt ba mươi lăm năm trời. Trước hết quỉ cám dỗ cha chán nản, bỏ cuộc, và thất vọng về những tội lỗi của mình. Không cám dỗ được ngài, quỉ bắt đầu quậy phá, đêm về, khi thì chúng đập cửa, xô bàn, xô ghế, kéo giường cha ngủ, khi thì nằm dưới gầm giường cha la hét, lúc khác lại chui cả vào gối của cha rên rỉ. Quỉ còn đập cả bình đựng nước phép, ném vỡ cả hũ thuốc bóp chân của ngài[14]. Giường ngài ngủ, quỉ đốt mất một chân, khập khiễng, cha cứ để vậy[15]. Có lần quỉ hỏi ngài: “Sao mày ngu thế, thức khuya dậy sớm làm gì? Giám mục bảo mày phải giữ sức khỏe, sao mày không vâng lời? Luật chỉ buộc đọc kinh phụng vụ và làm lễ thôi, sao mày lại cầu nguyện đêm ngày thế? Luật chỉ buộc giảng lễ ngày Chúa Nhật thôi, sao ngày nào mày cũng giảng? Bao nhiêu linh mục chỉ cần lấy bài giảng của người khác đọc, hay chỉ dọn qua quít thôi, sao mày không bắt chước họ cho khỏe?…”[16]
Suốt hơn ba mươi năm trời, mỗi ngày chỉ ăn vài củ khoai, mỗi đêm chỉ ngủ vài, ba tiếng mà nào có được yên, đêm nào cũng bị ma quỉ quậy phá, đã thế lại còn bị giáo dân chửi bới và anh em linh mục chế giễu, thế mà cha Vianney vẫn trung thành với chương trình sống, hai mươi giờ làm việc mỗi ngày, trong đó có mười sáu giờ giải tội, trong một nhà thờ lúc nào cũng chật ních người chờ đợi, nực nội, ngột ngạt, nồng nặc hơi người. Do đâu ngài có được sức mạnh ấy? Chắc chắn ngài phải thấy, hoặc cảm nghiệm được một cái gì đó thật sâu sắc về Thiên Chúa.
Đaminh Nguyễn Đức Thông, C.Ss.R.
(Còn tiếp)
[1] Bernard Bro & Michel Carrouges, Jean- Marie Vianney, Cha Sở Họ Ars, tr. 6.
[2] M. Cardo, Cuộc Đời Thánh Gioan Vianney, tr. 148 – 159.
[3] Ibid., tr. 237.
[4] Bernard Bro & Michel Carrouges, Jean- Marie Vianney, Cha Sở Họ Ars, tr. 100.
[5] Ibid., 100 – 101
[6] Bernard Bro & Michel Carrouges, Jean- Marie Vianney, Cha Sở Họ Ars, tr. 117 – 118; M. Cardo, Cuộc Đời Thánh Gioan Vianney, tr. 35.
[7] Ibid., tr. 119.
[8] Ibid., tr. 5.
[9] M. Cardo, Cuộc Đời Thánh Gioan Vianney, tr. 131.
[10] Bernard Bro & Michel Carrouges, Jean- Marie Vianney, Cha Sở Họ Ars, tr. 5 – 6; M. Cardo, Cuộc Đời Thánh Gioan Vianney, tr. 68; 167 – 168.
[11] M. Cardo, tr. 115.
[12] Bernard Bro & Michel Carrouges, Jean- Marie Vianney, Cha Sở Họ Ars, tr. 135 – 136,
[13] Ibid., 136;
[14] M. Cardo, Ibid., 124 – 132.
[15] Christiani, Ma Quỉ Trong Thế Giới Hôm Nay
[16] Đó là những lời một người bị quỉ ám nói với cha trước bàn thờ thánh Gioan Baotixita ngày 23.1.1840, có tám người làm chứng. M, Cardo, Ibid., tr, 139 – 140.
