Đức Thánh Cha Phanxicô đến thăm Đức nguyên Giáo hoàng Bênêđictô XVI tại Tu viện Mater Ecclesiae tại Vatican để chúc mừng Giáng sinh, ngày 23 tháng 12 năm 2013 (Ảnh: Truyền thông Vatican)
Trong một cuộc phỏng vấn gần đây, Đức Thánh Cha Phanxicô cho biết vị tiền nhiệm của ngài là Đức nguyên Giáo hoàng Bênêđictô XVI là người đi đầu trong việc “đảm nhận trách nhiệm” và phản ứng một cách minh bạch đối với các trường hợp giáo sĩ lạm dụng tình dục – lời bào chữa gần đây nhất của Đức Thánh Cha dành cho vị tiền nhiệm của mình, người đang phải đối mặt với những lời chỉ trích tại quê hương Đức của Đức Bênêđictô XVI vì việc ngài xử lý một số trường hợp lạm dụng với tư cách là một Tổng Giám mục cách đây nhiều thập kỷ.
Trong cuộc phỏng vấn vào ngày 22 tháng 11 được tạp chí America đăng tải hôm thứ Hai, Đức Thánh Cha Phanxicô đã thảo luận về nhiều chủ đề bao gồm phản ứng của Giáo hội trước những tiết lộ về vấn nạn giáo sĩ lạm dụng tình dục. Đức Thánh Cha Phanxicô cho biết mặc dù “số liệu thống kê chính thức” cho thấy rằng các trường hợp giáo sĩ lạm dụng tình dục chiếm một tỷ lệ rất nhỏ trong tất cả các trường hợp lạm dụng trong xã hội, nếu chỉ xảy ra một trường hợp thôi thì nó cũng sẽ rất khủng khiếp”.
Trước “cuộc khủng hoảng Boston” năm 2002, những kẻ lạm dụng chỉ đơn giản là bị thuyên chuyển từ nơi này sang nơi khác như một phần của sự bao che có tính chất thể chế.
“Thông lệ này, vốn vẫn còn được duy trì trong một số gia đình và thể chế hiện nay, nhằm mục đích bao che. Giáo hội đã quyết định không bao che nữa. Từ đó tiến bộ đã được thực hiện trong các thủ tục tư pháp, việc thành lập Ủy ban Giáo hoàng về Bảo vệ Trẻ vị thành niên”, Đức Thánh Cha nói, America đưa tin.
“Ở đây, một ví dụ tuyệt vời là Đức Hồng Y Seán O’Malley Địa phận Boston, người có tư tưởng thể chế hóa việc bảo vệ trẻ vị thành niên trong Giáo hội. Khi những người liêm khiết nhìn thấy cách Giáo hội đảm nhận trách nhiệm đối với sự quái dị này, họ hiểu rằng Giáo hội là một chuyện còn những kẻ lạm dụng đang bị Giáo hội trừng phạt là một chuyện khác. Người đi đầu trong việc đưa ra những quyết định này là Đức Bênêđictô XVI”.
Trong Triều đại Giáo hoàng kéo dài gần 8 năm của mình, bắt đầu từ năm 2005, Đức Bênêđictô XVI đã trục xuất hàng trăm kẻ lạm dụng khỏi hàng giáo sĩ, thường xuyên gặp gỡ những nạn nhân bị lạm dụng và giải quyết cuộc khủng hoảng lạm dụng ở Ireland trong một lá thư mục vụ năm 2010. Ngài đã từ nhiệm Giáo hoàng vào năm 2013.
Đây không phải là lần đầu tiên Đức Thánh Cha Phanxicô lên tiếng bảo vệ tiếng tăm của người tiền nhiệm trong việc đối phó với vấn nạn lạm dụng tình dục. Trong bối cảnh đang diễn ra việc tính toán về cách thức xử lý của Đức Bênêđictô XVI đối với các vụ lạm dụng tình dục ở Munich, nơi ngài giữ chức vụ Tổng Giám mục từ năm 1977 đến năm 1982, Đức Thánh Cha Phanxicô đã kêu gọi ủng hộ Đức Bênêđictô XVI khi Đức nguyên Giáo hoàng phải đối mặt với những lời chỉ trích.
Một báo cáo điều tra dài, do một công ty luật của Đức biên soạn và phát hành vào tháng 1, đã chỉ trích cách xử lý bốn trường hợp của Đức Bênêđictô XVI trong thời gian ngài phụ trách Tổng Giáo phận Munich và Friesing, miền nam nước Đức.
Trong hai trường hợp, báo cáo cho biết, các giáo sĩ đã phạm tội lạm dụng khi Đức Tổng Giám mục Ratzinger khi đó đương nhiệm. Trong khi họ bị tòa án thế tục xử phạt hình sự, họ vẫn tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ mục vụ, và không có hành động nào được đưa ra đối với họ theo Giáo luật. Trong trường hợp thứ ba, một giáo sĩ bị tòa án nước ngoài kết án làm việc tại Tổng Giáo phận Munich, và trong trường hợp thứ tư, một linh mục vốn đã bị cáo buộc lạm dụng đã được thuyên chuyển đến Tổng Giáo phận Munich vào năm 1980, nơi ông ta tiếp tục gây ra các hành vi lạm dụng.
Bản báo cáo dài 1.000 trang – đã vấp phải một số chỉ trích về mức giá 1,53 triệu đô la – trải dài từ những năm 1945–2019 và xác định ít nhất 497 nạn nhân bị lạm dụng cũng như 235 kẻ thủ phạm bị cáo buộc, trong đó có 173 linh mục, trong khoảng thời gian 74 năm.
Về phần mình, Đức Bênêđictô XVI đã đưa ra lời xin lỗi nghiêm túc đối với các nạn nhân bị lạm dụng tình dục, trong khi bốn cố vấn của ngài bảo vệ hành động của ngài trong bốn trường hợp được đề cập trong báo cáo trong một bài bác bỏ dài ba trang.
“Tôi đã nắm giữ những trọng trách trong Giáo hội Công giáo. Nỗi đau của tôi càng lớn hơn đối với những vụ lạm dụng và sai sót xảy ra ở những nơi khác nhau đó trong thời gian tôi thi hành sứ vụ của mình”, Đức Bênêđictô XVI viết.
“Mỗi trường hợp lạm dụng tình dục riêng lẻ đều hết sức kinh khủng và không thể khắc phục được. Tôi đồng cảm sâu sắc với những nạn nhân bị lạm dụng tình dục và tôi cảm thấy vô cùng đau buồn cho từng trường hợp riêng lẻ”.
Các vị cố vấn nhấn mạnh rằng Đức Bênêđíctô XVI không hề “hay biết về các vụ lạm dụng tình dục hoặc biết rất ít về các linh mục lạm dụng tình dục” trong bất kỳ trường hợp nào được đề cập trong báo cáo.
Đức Tổng Giám mục Georg Gänswein, Thư ký riêng lâu năm của Đức Bênêđíctô XVI, phát biểu với EWTN vào tháng Hai rằng vị Đức nguyên Giáo hoàng “đang bị cáo buộc về một điều gì đó mâu thuẫn với 25 năm công việc của ngài” trong việc làm cho Giáo hội trở nên minh bạch và hiệu quả hơn trong việc đối phó với vấn nạn lạm dụng tình dục.
Sau khi rời Tổng Giáo phận Munich vào năm 1982, vị Giáo hoàng tương lai đã phục vụ với tư cách là Tổng Trưởng Bộ Giáo lý Đức tin (CDF) của Vatican. Năm 2001, Đức Giáo hoàng Gioan Phaolô II giao cho CDF điều tra các cáo buộc về các trường hợp giáo sĩ lạm dụng tình dục trên toàn thế giới.
Vào tháng Hai, Đức Tổng Giám mục Gänswein cho biết rằng Đức Bênêđíctô XVI đã gặp phải “sự kháng cự nội bộ” tại Vatican khi ngài tìm cách thực hiện hành động quyết đoán chống lại những kẻ lạm dụng nhưng ngài đã có thể vượt qua với sự hỗ trợ của vị Giáo hoàng người Ba Lan.
“Đức Bênêđíctô XVI không chỉ đóng vai trò quyết định, ngài là nhân vật quyết định, một người quyết định; người không chỉ đề xuất sự minh bạch mà còn thực hiện các bước cụ thể hướng tới sự minh bạch. Có thể nói, Đức Bênêđíctô XVI là ‘cha đẻ của sự minh bạch’, và nhờ đó ngài cũng đã thuyết phục được Đức Giáo hoàng Gioan Phaolô II”, Đức Tổng Giám mục Gänswein nói.
Trong cuộc phỏng vấn vào ngày 22 tháng 11, Đức Thánh Cha Phanxicô cho biết rằng lạm dụng tình dục là “một vấn đề ‘mới’ trong biểu hiện của nó, nhưng thường trực ở chỗ nó luôn tồn tại. Trong thế giới ngoại giáo, họ thường lợi dụng trẻ em để mua vui”, Đức Thánh Cha nói, đồng thời tiếp tục bày tỏ mối bận tâm sâu sắc của mình về tai họa của nội dung khiêu dâm trẻ em.
“Giáo hội nhận trách nhiệm về tội lỗi của mình, và chúng ta là những tội nhân tiến về phía trước, tín thác vào lòng thương xót của Thiên Chúa. Khi tôi đi đâu đó, tôi thường tiếp một đoàn gồm các nạn nhân bị lạm dụng”, Đức Thánh Cha Phanxicô lưu ý.
Về chủ đề lạm dụng tình dục trong Giáo hội Công giáo, Đức Thánh Cha Phanxicô đã được hỏi về sự thiếu minh bạch rõ ràng khi nói đến các cáo buộc chống lại các Giám mục, so với việc xử lý các cáo buộc chống lại các Linh mục. Đức Thánh Cha kêu gọi “sự minh bạch bình đẳng” trong tương lai, đồng thời cũng cho biết thêm rằng “nếu kém sự minh bạch hơn thì đó quả là một sai lầm”.
Trong cuộc phỏng vấn với America, Đức Thánh Cha Phanxicô cũng thảo luận về vai trò của các Giám mục, về lý do tại sao phụ nữ lại không thể được truyền chức Linh mục, vấn nạn phân biệt chủng tộc, sự phân cực, thỏa thuận Vatican-Trung Quốc, và liệu ngài có bất kỳ sự hối tiếc nào trong khoảng thời gian trong cương vị Giáo hoàng hay không.
Minh Tuệ (theo CNA)
