Đức Thánh Cha Phanxicô phát biểu tại buổi tiếp kiến các Nữ tu và Bề trên các Dòng tu tại Hội trường Phaolô VI tại Vatican, thứ Năm, ngày 5 tháng 5 năm 2022. Đức Phanxicô, 85 tuổi, phải sử dụng xe lăn để đến buổi tiếp kiến sau khi phải chịu đựng cơn đau trong nhiều tháng trời do bị đứt dây chằng đầu gối bên phải. Đức Thánh Cha tiết lộ rằng gần đây ngài đã phải được tiêm để cố gắng giảm đau (Ảnh: AP/ Alessandra Tarantino)
Hôm thứ Bảy, Đức Thánh Cha Phanxicô đã chỉ trích những người Công giáo, những người tuân giữ các phiên bản phụng vụ kiểu xưa cũ như Thánh lễ Latinh, đã tạo ra một chiến trường ý thức hệ về vấn đề này, đồng thời chỉ trích điều mà ngài mô tả là sự chia rẽ do ma quỷ truyền cảm hứng trong Giáo hội.
Đức Thánh Cha Phanxicô đã thúc đẩy cuộc chiến trong Triều đại Giáo hoàng của mình chống lại những người theo chủ nghĩa truyền thống, mà những thành viên nổi bật bao gồm một số Hồng y cực đoan bảo thủ. Họ đã phản đối những hạn chế, do Vatican áp đặt vào năm ngoái, đối với việc cử hành Thánh lễ theo kiểu xưa cũ bằng tiếng Latinh tại Vương Cung Thánh Đường Thánh Phêrô, và nói chung, trong nhiều năm đã xem thường những cải cách hiện đại hóa của Công đồng Vatican II vào những năm 1960.
Phát biểu tại Vatican trước các giáo sư và sinh viên của Học viện Phụng vụ Giáo hoàng, Đức Thánh Cha Phanxicô nói rằng không thể thờ phượng Thiên Chúa trong khi sử dụng phụng vụ như một “chiến trường” cho những vấn đề không cần thiết vốn gây chia rẽ Giáo hội.
Đức Thánh Cha Phanxicô nhấn mạnh rằng ngài thích Thánh lễ được cử hành bằng các ngôn ngữ địa phương, với việc vị Linh mục quay mặt về phía cộng đoàn thay vì quay lưng về phía anh chị em giáo dân. Đó là cách Thánh lễ được cử hành trước cuộc cải cách của Công đồng Vatican mang tính cách mạng, cách đây hơn nửa thế kỷ, vốn nhằm mục đích làm cho những người Công giáo bình thường cảm thấy gắn bó hơn với các buổi cử hành phụng vụ.
“Tôi một lần nữa nhấn mạnh rằng đời sống phụng vụ, và việc nghiên cứu phụng vụ, phải dẫn đến sự hiệp nhất Giáo hội lớn hơn, chứ không phải sự chia rẽ”, Đức Thánh Cha Phanxicô nhắn nhủ với các tham dự viên của Học viện Phụng vụ Giáo hoàng. “Khi đời sống phụng vụ là điều gì đó nằm dưới ngọn cờ của sự chia rẽ, thì bên trong đó có mùi của ma quỷ, kẻ lừa dối”.
“Không thể thờ phượng Thiên Chúa nhưng đồng thời tạo ra một chiến trường của phụng vụ cho những vấn đề không thiết yếu”, Đức Thánh Cha Phanxicô cho biết thêm.
Năm ngoái, hai vị Hồng y nổi bật đã đặt vấn đề về tính hợp pháp của một sắc lệnh của Vatican về việc hạn chế cử hành Thánh lễ Latinh cũ ở Vương Cung Thánh Đường Thánh Phêrô và cấm các Thánh lễ riêng tư trong các nhà nguyện bên cạnh.
Những người theo chủ nghĩa truyền thống như vậy đã công khai lên tiếng bày tỏ thái độ thù địch với Đức Thánh Cha Phanxicô. Nguyên Tổng Trưởng Bộ Giáo Lý Đức Tin, Đức Hồng y Gerhard Mueller người Đức, cho rằng không ai có nghĩa vụ phải tuân theo sắc lệnh đó. Đức Hồng y Raymond Burke người Hoa Kỳ, người đã bị Đức Phanxicô cho thôi nắm giữ một chức vụ ở Vatican ngay từ đầu Triều đại Giáo hoàng của mình, đã kêu gọi bãi bỏ sắc lệnh này.
Đức Thánh Cha Phanxicô nói với các khán thính giả của mình hôm thứ Bảy rằng “mọi cuộc cải cách đều tạo ra một số sự kháng cự”. Đức Thánh Cha nhắc lại rằng, khi còn trẻ, Đức Giáo Hoàng Piô XII đã cho phép các tín hữu uống nước trước khi Rước lễ và điều đó đã khiến những người chống đối chướng tai gai mắt.
Sự phẫn nộ tương tự xảy ra sau những cải cách sau đó cho phép các tín hữu Công giáo hoàn thành nghĩa vụ tham dự Thánh lễ hàng tuần bằng cách tham dự một buổi cử hành vào buổi tối thay vì vào ban sáng ngày Chúa nhật.
Đức Thánh Cha Phanxicô cũng đã chỉ trích điều mà ngài gọi là “những não trạng khép kín” lợi dụng phụng vụ.
“Đây là điều kịch tính mà chúng ta đang trải qua, trong các nhóm Giáo hội đang rời xa Giáo hội, đặt vấn đề” đối với thẩm quyền của các Giám mục và của Giáo hội, Đức Thánh Cha Phanxicô nói.
Vào năm 2016, một nhóm Công giáo theo chủ nghĩa ly khai, Hiệp hội Thánh Piô X, đã cáo buộc Đức Phanxicô gieo rắc sự nhầm lẫn và lệch lạc về đức tin, tham gia vào dàn đồng xướng của những người chỉ trích bảo thủ về những gì họ coi là học thuyết lỏng lẻo không nghiêm túc của Đức Thánh Cha.
Năm 1969, Đức cố Tổng Giám mục Marcel Lefebvre đã thành lập Hiệp Hội này, phản đối những cuộc cải cách Giáo hội đổi mới trong những năm 1960. Trong một trong những đề tài thu hút sự chú ý của mọi người về cuộc tranh luận kéo dài của Vatican với những người theo chủ nghĩa truyền thống, Đức Tổng Giám mục Lefebvre và bốn vị Giám mục khác sau đó đã bị Vatican ra vạ tuyệt thông sau khi vị Tổng Giám mục này truyền chức cho các Giám mục mà không có sự đồng ý của Đức Giáo hoàng.
Minh Tuệ (theo Crux)
