Những người di cư xin tị nạn đến từ Trung Mỹ giặt giũ quần áo tại quảng trường công cộng Reynosa, Mexico, gần biên giới Texas, ngày 27 tháng 8 năm 2021 (Ảnh: Go Nakamura / Reuters, qua CNS)
Khi hàng ngàn người di cư tụ tập bên dưới Cầu Quốc tế Del Rio, Đức Tổng Giám mục Địa phận San Antonio cho biết Tổng giáo phận sẽ giúp đỡ ở mức độ có thể, nhưng ngài lo ngại tình hình vốn đã quá tải đối với thành phố biên giới sẽ trở nên tồi tệ hơn.
Hôm thứ Năm, số lượng người di cư bên dưới cây cầu đã tăng lên hơn 8.000 người với một số báo cáo cho thấy có đến hơn 9.000 người. Hôm thứ Tư, Thị trưởng Del Rio, ông Bruno Lozano, cho biết có thêm ít nhất 20.000 người di cư đang trên cuộc hành trình từ Mexico.
“Thực sự choáng ngợp khi nghe những con số đó trong vài giờ qua”, Đức Tổng Giám mục Gustavo García-Siller Địa phận San Antonio phát biểu với Crux vào chiều thứ Năm. “Trong nhiều năm, chúng tôi đã phục vụ những người di cư và những người tị nạn ở Del Rio nhưng giờ đây nó hơi quá tải và bản thân thành phố không có khả năng tiếp nhận”.
Đức Tổng Giám mục García-Siller lưu ý rằng Del Rio chỉ là một “mảnh nhỏ” của biên giới Texas-Mexico, do đó nó không có cơ sở hạ tầng để xử lý lượng người di cư lớn này không giống như các thành phố biên giới khác như Brownsville, McAllen và El Paso.
Ví dụ, ở McAllen, Tổ chức Từ thiện Công giáo của Trung tâm Phục hồi Nhân đạo Thung lũng Rio Grande có sức chứa khoảng 1.200 người và cuối cùng đã giúp đỡ 800-900 người di cư hàng ngày. Không có trung tâm nào ở Del Rio có công suất như vậy.
Đức Tổng Giám mục García-Siller giải thích rằng Del Rio cũng khó vận chuyển người di cư vào nội địa đến San Antonio, một thành phố phù hợp hơn để xử lý tình hình, vì phải mất “ba tiếng rưỡi từ đây đến đó và không có nhiều thời gian ở giữa”. Vị Giám chức cũng cho biết thêm rằng họ đang đồng thời cố gắng tiếp nhận khoảng 800 người tị nạn đến từ Afghanistan, làm phức tạp thêm tình hình.
Số lượng người xin tị nạn ở Del Rio đã tăng đều đặn trong suốt tuần với phần lớn đến từ Haiti, với số lượng ít hơn đến từ Cuba và Venezuela. Haiti đã phải đối mặt với hai thảm kịch trong những tháng gần đây: Tổng thống Jovenel Moïse đã bị ám sát vào tháng Bảy, sau đó là trận động đất mạnh 7,2 độ richter vào tháng 8, phá hủy các tòa nhà và nhà cửa và làm thiệt mạng hàng nghìn người.
“Đây là một cuộc khủng hoảng nhân đạo”, Đức Tổng Giám mục García-Siller nói. “Khi biết rằng mọi người không đến từ những nơi điển hình – El Salvador, Honduras, Guatemala – mà họ đến từ Haiti, Cuba và Venezuela có nghĩa là những người này phải rơi vào tình cảnh tuyệt vọng khi cố gắng tìm kiếm một cuộc sống tốt đẹp hơn”.
Đức Tổng Giám mục García-Siller cho biết trong vài ngày qua, các nhân viên của Tổng giáo phận đã giúp chuẩn bị thức ăn cho những người di cư và sẽ tiếp tục duy trì sự hiện diện.
“Chúng tôi sẽ sẵn sàng làm tất cả những gì có thể cho mọi người”, Đức Tổng Giám mục García-Siller nói.
Tuy nhiên, Đức Tổng Giám mục García-Siller thừa nhận rằng trong những ngày tới, phản ứng có thể sẽ có sự hợp tác giữa các tổ chức khác nhau – các tổ chức phi lợi nhuận, các nhóm liên tôn – để cố gắng xử lý tình hình.
Đức Tổng Giám mục García-Siller cho biết một thách thức khác sẽ là rào cản ngôn ngữ phức tạp hơn với những người đến từ Haiti nói tiếng Pháp. Tổng giáo phận San Antonio đang sử dụng một kết nối mà họ thiết lập với những người đến từ Congo nhằm tạo ra cuộc đối thoại với những người di cư, Đức Tổng Giám mục García-Siller nói.
Hôm thứ Năm, chính phủ Texas và chính phủ liên bang đã xem xét lại cách thức họ xử lý tình hình. Thống đốc Texas, ông Greg Abbott, ban đầu ra lệnh cho các cơ quan thực thi pháp luật của tiểu bang đóng cửa sáu cửa khẩu dọc biên giới phía nam. Thống đốc Abbott sau đó đã đưa ra một tuyên bố trong ngày rằng chính quyền Biden đã “chuyển hướng” sang một chiến lược khác.
Bộ An toàn Công cộng Texas đã chứng thực tuyên bố của Thống đốc Abbott trên phương tiện truyền thông xã hội cho rằng Hải quan và Bảo vệ Biên giới Hoa Kỳ đã yêu cầu họ hỗ trợ đóng cửa các cảng nhập cảnh ở Del Rio trước khi được thông báo rằng đó không còn là một phần của kế hoạch.
Dennis Smith, phát ngôn viên của Hải quan và Bảo vệ Biên giới Hoa Kỳ, phát biểu với Texas Tribune rằng cơ quan này không được yêu cầu đóng cửa các cảng nhập cảnh và họ đang phối hợp các nỗ lực với Bộ An ninh Nội địa, các đối tác liên bang, tiểu bang và địa phương khác để giải quyết tình huống.
Đức Tổng Giám mục García-Siller đã quy trách nhiệm cho chính phủ vì đã gây ra tình trạng này bằng cách không làm việc theo hướng cải cách nhập cư. Ủy ban Tư pháp Hạ viện vào đầu tuần này đã thông qua các biện pháp cho dự luật điều chỉnh ngân sách sắp tới vốn sẽ là một bước tiến tới việc cải cách nhập cư, mặc dù ngài đặt vấn đề về mối bận tâm thực sự của các chính trị gia đối với vấn đề biên giới.
“Không có nỗ lực nào để giải quyết tình huống, suy nghĩ về tình huống, đưa ra phản ánh và phê phán về nó, đặc biệt là từ cấp trên”, Đức Tổng Giám mục García-Siller nói. “Chúng ta không nhìn thấy một sự cam kết thực sự và vì vậy đối với những gì đang diễn ra ngay lúc này, chúng ta cần hình thức cam kết như vậy nếu chúng ta muốn làm điều gì đó”.
Đức Tổng Giám mục García-Siller cho biết Tổng giáo phận đang hoàn tất việc mua tài sản ở Del Rio để thành lập một trung tâm di cư mới, nhưng đồng thời cảnh báo rằng họ sẽ cần mua thêm cơ sở hạ tầng bởi vì cách thức nó đang diễn ra “điều này sẽ không kết thúc”.
Minh Tuệ (theo Crux)
