Đức Hồng y Timothy M. Dolan Địa phận New York chia sẻ trong Thánh lễ vào Ngày Columbus, ngày 11 tháng 10 năm 2021, tại Nhà thờ Thánh Patrick ở Thành phố New York (Ảnh: Gregory A. Shemitz / CNS)
Đức Thánh Cha Phanxicô đang mời gọi các tín hữu cầu nguyện, lắng nghe, phân định và đánh giá bản thân về phương diện cá nhân và Giáo hội về phương diện cộng đồng để xác định cách thức làm thế nào bước theo con đường của Chúa Giêsu một cách triệt để hơn, Đức Hồng Y Timothy M. Dolan Địa phận New York chia sẻ trong Thánh lễ khai mạc tiến trình Thượng hội đồng toàn Giáo hội kéo dài hai năm.
Lời kêu gọi của Đức Thánh Cha hướng tới tính đồng nghị – lắng nghe tiếng nói của cộng đồng rộng lớn trong Giáo hội bằng “nghệ thuật gặp gỡ” để phân định con đường tiến về phía trước – sẽ giúp nhắc nhở các tín hữu về Giáo huấn cốt yếu của Chúa Kitô, Đức Hồng Y Dolan chia sẻ trong bài giảng hôm 17 tháng 10 tại Nhà thờ Thánh Patrick.
Đức Thánh Cha Phanxicô đã mở đầu tiến trình Thượng hội đồng tại Vatican từ ngày 9-10 tháng 10, dẫn đến việc khởi động tiến trình lắng nghe tại tất cả các Giáo phận trên toàn thế giới vào ngày 17 tháng 10. Đức Thánh Cha Phanxicô đã mô tả Con đường đồng nghị trước Thượng hội đồng Giám mục vào mùa thu năm 2023 là một cuộc hành trình mà trong đó toàn thể Giáo hội phải được mời gọi tham gia.
Về phần mình, Đức Hồng y Dolan mô tả tiến trình này như một tiến trình mà trong đó Đức Thánh Cha “đã yêu cầu tất cả chúng ta bắt đầu đánh giá lương tâm về việc làm thế nào để chúng ta, với tư cách là một Giáo hội, sống theo mô hình Giáo hội mà Chúa Giêsu ban cho chúng ta”.
Đức Hồng Y Dolan cho biết rằng tất cả mọi người trong Giáo hội – mọi Giáo sĩ, Tu sĩ nam nữ, tất cả anh chị em giáo dân và các cộng đồng đức tin – đóng góp những tài năng của mình để phục vụ Giáo hội. Những tài năng hay đặc sủng như vậy, từ việc thờ phượng và cầu nguyện cho đến việc giảng dạy, chữa lành, việc phục vụ và quản lý xã hội, có thể được tận dụng để loan báo cho thế giới về Chúa Giêsu, Đức Hồng Y Dolan giải thích.
Đức Hồng Y Dolan đã trình bày chi tiết về một số “thứ không thể thương lượng”vốn đã trở thành một phần trong lịch sử 2.000 năm của Giáo hội.
Một cách cụ thể, Đức Hồng Y Dolan nói, “năng lượng và đường hướng thúc đẩy Giáo hội” bắt nguồn từ Chúa Thánh Thần chứ không phải các cá nhân. Ngoài ra, Đức Hồng Y Dolan cho biết thêm, các nguyên tắc hướng dẫn Giáo hội bắt nguồn từ Tin Mừng và “di sản của Giáo huấn bất biến của Giáo hội”.
Ngoài ra, phẩm giá thiên phú của mỗi con người và sự thánh thiêng vốn có của tất cả mọi sự sống con người “là những ngọn hải đăng luân lý cao chót vót trên cuộc hành trình của chúng ta”, Đức Hồng y Dolan nói.
Đức Hồng Y Dolan cũng lưu ý rằng cuộc trở về với Thiên Chúa sau cuộc sống trần gian “được thực hiện như một cuộc hành trình khi chúng ta cùng bước đi và đồng hành cùng với nhau, với Chúa Giêsu là Đấng hướng dẫn của chúng ta”.
Cuộc hành trình trần thế đòi hỏi các tín hữu cần phải “quan tâm đặc biệt” đến những người bên lề xã hội, đặc biệt là những người bệnh tật, nghèo khó và yếu thế, Đức Hồng y Dolan nói. Sự giàu có, Đức Hồng y Dolan tiếp tục, “chỉ xuất phát từ đức tin, đức cậy, lời cầu nguyện, các Bí tích” và ân sủng của Thiên Chúa.
Cuối cùng, Đức Hồng y Dolan nói, “lòng thương xót, tình yêu thương, lời mời gọi, sự khiêm tốn, niềm vui, sự phục vụ vị tha và quảng đại, và gương lành gương sáng là những công cụ duy nhất của chúng ta, không bao giờ gay gắt, lên án hay tự cao tự đại”.
“Tóm lại, những điều đó chính là tính đồng nghị. Chúng ta là những người Công giáo trung thành. Đức Thánh Cha đề nghị chúng ta giúp ngài giữ cho Giáo hội luôn đi theo đường lối mà Chúa Giêsu, vị Mục tử Nhân lành, mong muốn”, Đức Hồng y Dolan nói.
Tại Cleveland, Đức Giám mục Edward C. Malesic đã so sánh tiến trình Thượng hội đồng với bữa tiệc Lễ Tạ ơn của gia đình, cuộc hành trình của các nhà đạo sĩ đi tìm Hài Nhi Giêsu, và câu chuyện về hai môn đệ gặp gỡ Chúa Giêsu trên đường đến Emmaus.
Cuộc hành trình dẫn đến Thượng Hội đồng Giám mục giống như bữa tối Lễ Tạ ơn, trong đó mọi người cùng quy tụ với nhau để lắng nghe lẫn nhau và đồng thời chia sẻ kinh nghiệm, thử thách và hy vọng, Đức Cha Malesic chia sẻ trong bài giảng hôm 17 tháng 10 tại Nhà thờ Thánh Gioan Tông Đồ khai mạc tiến trình Thượng hội đồng của Giáo phận.
Trong ví dụ thứ hai của mình, vị Giám chức đã mô tả các nhà đạo sĩ đang ở trong “một cuộc hành trình đến miền đất hứa về Triều đại của Thiên Chúa”. Tương tự, Đức Cha Malesic nói, các tín hữu đang cùng nhau đi tìm Chúa Giêsu để họ có thể “sau đó mời Ngài đồng hành cùng với chúng ta trong cuộc hành trình đang diễn ra”.
“Chúng ta cũng phải dám trở nên gần gũi hơn với Chúa Giêsu và với nhau trên cuộc hành trình. Chúng ta có thể lắng nghe nhau và phân định cách thức Chúa Thánh Thần đang hoạt động trong cuộc sống của chúng ta”, Đức Cha Malesic nói.
Sự xuất hiện của Chúa Giêsu với các môn đệ trên đường Emmaus là một ví dụ về việc Chúa Giêsu “gặp gỡ mọi người và bước đi cùng với họ khi Ngài lắng nghe họ”, Đức Cha Malesic giải thích. Theo cách tương tự, tiến trình Thượng hội đồng là một lời mời gọi gặp gỡ Chúa Giêsu và lắng nghe người khác, Đức Cha Malesic nói.
Gọi tiến trình Thượng hội đồng là “cuộc tham vấn lớn nhất của gia đình nhân loại trong lịch sử”, Đức Tổng Giám mục Paul D. Etienne Địa phận Seattle cho biết chặng đường hai năm phía trước đòi hỏi việc đối thoại, phân định và cầu nguyện cũng như “lắng nghe Lời Chúa và sự thúc giục của Chúa Thánh Thần”.
Việc suy tư như thế, Đức Tổng Giám mục Etienne chia sẻ trong Thánh lễ hôm 17 tháng 10 tại Nhà thờ Thánh Giacôbê Địa phận Seattle, sẽ cho phép Giáo hội, hiệp nhất trong Chúa Giêsu, xác định các dấu chỉ của thời đại, giải thích chúng dưới ánh sáng của Phúc Âm và “nhận thức việc Chúa Thánh Thần hướng dẫn chúng ta như thế nào trong thế giới ngày nay”.
“Một Giáo hội đồng nghị công nhận rằng anh chị em giáo dân cũng có vai trò quan trọng trong việc nắm giữ và truyền lại truyền thống của Giáo hội. Cảm thức đức tin nơi Dân Thánh của Thiên Chúa có tiếng nói có giá trị trong sứ mạng của Giáo hội.
Đức Tổng Giám mục Etienne gợi ý rằng tiến trình này có thể giúp hiệp nhất Giáo hội trong thời đại của sự phân cực sâu sắc.
“Thay vì có rất nhiều người chỉ chăm chăm vào những ý tưởng và chương trình nghị sự của riêng họ, chúng ta cần hơi thở của Chúa Thánh Thần để hiệp nhất chúng ta trở thành một dân trung thành thánh thiện của Thiên Chúa, để chỉ cho chúng ta con đường để cùng nhau bước đi”, Đức Tổng Giám mục Etienne chia sẻ với cộng đoàn.
“Sau đó, chúng ta sẽ có khả năng nhìn thế giới và Giáo hội qua con mắt của Thiên Chúa một cách tốt hơn, để xác định rõ hơn những dấu chỉ của thời đại và giải thích chúng qua lăng kính của Phúc Âm và hiểu rõ hơn cách thực hiện sứ mạng của Đức Kitô, sứ mệnh của Giáo hội”.
Trong một video được đăng trên trang chủ của Giáo phận Birmingham, Alabama, Đức Giám mục Steven J. Raica, đã mời gọi anh chị em giáo dân tham gia vào các cuộc thảo luận vốn sẽ giúp cho Giáo hội địa phương “phát triển một trọng tâm truyền giáo lớn hơn”.
“Anh chị em có thể nói tiến trình Thượng hội đồng là để nhằm giúp xác định những cách thức mà Chúa Thánh Thần đã hoạt động trong chúng ta, xác định những điều có thể còn thiếu sót, những ai có thể vắng mặt tại bàn thảo luận và những ai chúng ta có thể cần phải lắng nghe để có thể thăng tiến trong đức tin”, Đức Cha Raica nói.
“Tôi cầu nguyện để điều đó sẽ đưa chúng ta đến gần nhau hơn với tư cách là một cộng đồng đức tin khi chúng ta tiến hành quá trình đối thoại trong tinh thần tôn trọng lẫn nhau”, Đức Cha Raica cho biết thêm.
Việc đề khởi tiến trình tại các Giáo phận bắt đầu tiến trình kéo dài hai năm mà đỉnh cao là Thượng Hội đồng Giám mục vào tháng 10 năm 2023. Thượng hội đồng dự kiến sẽ thông qua một văn kiện chung kết vốn sẽ hướng dẫn sự phát triển liên tục của một Giáo hội đồng nghị trong tương lai.
Các Giáo phận và các Giáo xứ sẽ tham gia vào gần sáu tháng thảo luận, hoặc tham vấn, trong đó tất cả mọi thành phần trong Giáo hội sẽ được mời tham gia.
Mỗi Giáo phận sẽ được yêu cầu gửi bản tóm tắt các cuộc thảo luận địa phương trước ngày 1 tháng 4 cho Hội đồng Giám mục Công giáo Hoa Kỳ, sau đó sẽ mất một tháng để tổng hợp trong một bản trình bày cuối cùng bằng văn bản cho Vatican.
Một khi Vatican nhận được các báo cáo tổng hợp về các cuộc họp cấp Giáo phận từ các Hội đồng Giám mục trên khắp thế giới, Ban Thư ký của Thượng Hội đồng Giám mục sẽ soạn thảo “instrumentum laboris”, hoặc “tài liệu làm việc”, trước tháng 9 năm 2022 để hướng dẫn các đại hội đồng Giám hội lục địa hoặc khu vực, vốn sẽ diễn ra trước tháng 3 năm 2023.
Các đại hội đồng đó sẽ đưa ra một bộ tài liệu khác giúp ích cho việc soạn thảo văn kiện thứ hai cho Thượng hội đồng Giám mục vào tháng 10 năm 2023. Thượng hội đồng dự kiến sẽ đưa ra một tài liệu cuối cùng về tính đồng nghị trong toàn Giáo hội.
Minh Tuệ (theo Crux)
