Đức Giám mục Matthew Kukah (Ảnh: ACN)
Một vị Giám chức hàng đầu của Châu Phi đã tuyên bố rằng việc thiếu ý chí chính trị nhằm chấm dứt tình trạng bất ổn gia tăng ở Nigeria “đang biến đất nước chúng tôi thành một nhà tang lễ rộng lớn”.
Đức Giám mục Địa phận Sokoto ở miền bắc Nigeria, Đức Cha Mathew Hassan Kukah, trong một cuộc phỏng vấn độc quyền với Crux, đã đưa ra lời chỉ trích có tác động sâu rộng về cách thức Tổng thống Bola Tinubu xử lý nhiều tai ương của đất nước, bao gồm tình trạng giết người tràn lan, các vụ bắt cóc, âm mưu ly khai và các vụ cướp biển, tất cả đều âm mưu đe dọa cuộc sống và sinh kế của hàng triệu người dân.
Ông Tinubu lên nắm quyền vào năm 2023 với những lời hứa sẽ giải quyết vấn đề bất an, nhưng Đức Giám mục Kukah hiện cho biết ngài “rất buồn vì tình trạng dường như bị đình trệ trong cuộc chiến chống lại tình trạng bất an”.
Đức Giám mục Kukah, 71 tuổi, có sự hiện diện rất lớn trong đời sống công cộng Nigeria. Có bằng tiến sĩ và tốt nghiệp Đại học London, ngài là một trong những nhà lãnh đạo tôn giáo được tin cậy và ngưỡng mộ nhất trong nước, từng phục vụ trong ủy ban quốc gia về cải cách chính trị, và ngài cũng đã lãnh đạo các cuộc đàm phán nhằm chấm dứt xung đột giữa tập đoàn Shell và nhóm sắc tộc Ogoni về hoạt động khai thác dầu mỏ ở đồng bằng Niger.
Sau đây là những đoạn trích từ cuộc phỏng vấn của Crux với Đức Giám mục Kukah:
Tổng thống Tinubu lên nắm quyền hứa hẹn sẽ giải quyết tình trạng bất ổn đang gia tăng ở Nigeria. Phải chăng Tổng thống Nigeria đã thất bại?
Tổng thống có 4 năm, và ngay cả khi chúng ta không phải đợi khoảng thời gian đó để xem kết quả, thì chắc chắn, sau khoảng 7 tháng, với một đội ngũ hỗn tạp gồm những người mà bạn thậm chí không quen biết, sẽ rất khó để đánh giá kết quả.
Nếu bạn nhớ lại rằng một số chính trị gia miền Bắc thừa nhận rằng họ đưa những kẻ giết người đến để gây bất ổn cho chính quyền Jonathan, thì bạn phải đánh giá cao rằng việc áp dụng và triển khai bạo lực thường là một tính toán chiến lược trong trò chơi được coi là việc đánh mất quyền lực của miền Bắc. Vì vậy, bạo lực dai dẳng có thể được coi là một cách làm suy yếu chính phủ này, đặc biệt khi bạn lưu ý rằng giai cấp thống trị Hồi giáo phía bắc đã công khai thú nhận về sự thất vọng của họ trong trò chơi giành tấm vé Hồi giáo-Hồi giáo mà họ nghĩ sẽ củng cố quyền nắm giữ quyền lực của họ, và có vẻ như chính quyền đã chứng minh họ sai.
Tôi đau buồn trước tình trạng dường như bị đình trệ trong cuộc chiến chống lại tình trạng bất an. Tuy nhiên, đối với các cơ quan an ninh, việc quân sự hóa cuộc chiến đã trở thành công cụ và một tấm vé ăn ngon, bởi vì có những lo lắng rằng họ đã bị nhìn thấu và không có ý chí chấm dứt hoạt động làm ăn phát đạt này.
Ngài mô tả thế nào về tình trạng bất an: các vụ giết chóc, bắt cóc, âm mưu ly khai, cướp biển, v.v. ở Nigeria ngày nay?
Đó là một vết sẹo và là tột đỉnh của sự tham nhũng của nhà nước Nigeria. Tôi không tin rằng sau khi chi hơn 10 triệu đô la vào tuần trước mà chúng tôi vẫn không đạt được bất kỳ tiến bộ nào. Điều này xác nhận quan điểm tôi đã đưa ra trước đó. Việc thiếu ý chí chính trị và cam kết rõ ràng để chấm dứt thảm kịch này đang biến đất nước chúng tôi thành một nhà tang lễ rộng khắp.
Chúng ta cần nhìn thấy những mốc thời gian cụ thể, có thể đo lường được để đạt được sự tiến bộ. Chúng ta sẽ đánh giá chính phủ này không phải bằng những lời hứa mà bằng những dấu hiệu rõ ràng rằng nó có thể chấm dứt thảm kịch này. Phương tiện để chiến đấu trong cuộc chiến này đã có sẵn, và nếu những người được chỉ định không thể hiện sự tiến bộ thì nên yêu cầu họ ra đi.
Mọi lời hứa hẹn có thể hiểu được của chính phủ này đều là điều hão huyền, bởi vì ngay cả người dân cũng sẽ không đầu tư vào đất nước của họ nếu không có sự đảm bảo về an ninh. Là một người dân Nigeria, tôi xấu hổ trước sự bất lực của chính quyền các cấp. Chúng tôi mong muốn và chúng tôi phải thấy hành động, một cuộc thanh lọc những kẻ xấu xa trong các cấp cao nhất của các cơ quan an ninh, bởi vì lòng trung thành đã bị chia rẽ.
Phản ứng của ngài trước lời kêu gọi của các tổ chức xã hội dân sự về việc Tổng thống ban hành tình trạng khẩn cấp như một cách để ngăn chặn sự bất an?
Thật vô nghĩa. Sau hơn 30 năm, chúng tôi càng khốn khổ hơn vì sự cai trị của quân đội. Với quân đội trải dài khắp chiều dài và chiều rộng của đất nước, chúng tôi chắc chắn đang ở trong tình trạng khẩn cấp.
Lời kêu gọi này chỉ dựa trên cảm tính và nó là điều vô nghĩa và chỉ là một phản xạ kém thông minh. Cần có một kế hoạch trung hạn để đưa quân đội rời khỏi đường phố của chúng ta và quay trở lại doanh trại nơi họ thuộc về, bởi vì sự hiện diện của họ là một mối phiền toái trong một nền dân chủ và nó làm suy yếu sự tôn trọng và uy tín của họ. Bạn có thấy nền dân chủ nào mà quân đội lại chiến đấu với phần còn lại của xã hội không? Đó là thước đo cho sự thất bại của nền dân chủ của chúng tôi.
Quân đội đã bị chỉ trích vì đã gây ra các vụ giết hại các Kitô hữu hoặc đồng lõa trong việc giết hại các Kitô hữu. Liệu không phải là tình trạng khẩn cấp sẽ chỉ cấp phép cho quân đội thực hiện nhiều vụ giết người hơn nữa sao?
Người Nigeria đã bị giết hại trên đất nước của họ vì đất nước này không an toàn, không phải vì chúng tôi là người Kitô hữu hay tín đồ Hồi giáo mà vì điều này làm mất đi ý thức công dân của chúng tôi. Đúng vậy, nhiều tội phạm đã đốt phá nhà thờ, đền thờ Hồi giáo và thường nhắm vào giáo dân, nhưng điều này xảy ra vì nhà nước của chúng tôi còn yếu kém.
Chúng tôi giống như nạn nhân của Covid-19. Tổ chức Y tế Thế giới gần đây đã báo cáo rằng hầu hết những người chết vì Covid-19 đều mắc những bệnh mà họ gọi là bệnh tiềm ẩn. Nigeria có nhiều căn bệnh tiềm ẩn và hệ thống miễn dịch của chúng tôi đã bị suy yếu do tham nhũng. Tham nhũng đã làm suy yếu nghiêm trọng hiệu quả hoạt động của các cơ quan an ninh, nền công vụ và dịch vụ công. Chính sự yếu kém của hệ thống cơ thể đã cho phép những tên tội phạm mù chữ, rách rưới này chế nhạo và giễu cợt quân đội, cảnh sát và các cơ quan an ninh của cả một quốc gia!
Minh Tuệ (theo Crux)
