Đức Thánh Cha Phanxicô và Đức Tổng Giám mục Sviatoslav Shevchuk. | Mazur/cbcew.org.uk/Олександр Гаврик qua Wikimedia (CC BY-SA 4.0).
Sau khi lãnh đạo Giáo hội Công giáo Hy Lạp Ukraine bày tỏ “sự buồn phiền và quan ngại sâu sắc” trước thông điệp video gần đây của Đức Thánh Cha Phanxicô gửi giới trẻ Công giáo Nga, Vatican cho biết Đức Thánh Cha không có ý định ca ngợi chủ nghĩa đế quốc Nga.
Phát ngôn viên Vatican Matteo Bruni cho biết hôm thứ Ba rằng “Đức Thánh Cha Phanxicô có ý khuyến khích giới trẻ bảo tồn và phát huy những gì tích cực trong di sản văn hóa và tinh thần vĩ đại của Nga, và chắc chắn không tôn vinh logic đế quốc và các nhân vật của chính phủ”.
Tuyên bố này được đưa ra nhằm đáp lại mối quan ngại của Đức Tổng Giám mục Sviatoslav Shevchuk của Giáo hội Công giáo Hy Lạp Ukraine về những lời của Đức Thánh Cha Phanxicô đề cập đến “nước Nga vĩ đại của Peter I, Catherine II, đế quốc Nga vĩ đại và khai sáng với nhiều nền văn hóa và nhân đạo như thế”.
Đức Thánh Cha Phanxicô đã đưa ra nhận xét này khi phát biểu ứng khẩu trong cuộc hội nghị truyền hình trực tiếp với giới trẻ Nga vào ngày 25 tháng 8.
Trước khi ban phép lành bế mạc, Đức Thánh Cha Phanxicô nói: “Đừng quên di sản của các con. Các con là những người thừa kế của một nước Nga vĩ đại. Nước Nga vĩ đại của các vị Thánh, của các vị vua. Nước Nga vĩ đại của Peter II [có thể ám chỉ đến Peter I], Catherine II, Đế quốc Nga vĩ đại và khai sáng với nhiều nền văn hóa và nhân văn như thế. Đừng bao giờ phủ nhận di sản này, các con là những người thừa kế của Nước Nga vĩ đại, hãy tiếp tục phát huy nó và cảm ơn các con, cảm ơn các con… vì cách sống của các con và vì là người Nga”.
Những lời nhận xét này được đưa ra bằng tiếng Ý sau phần hỏi đáp của Đức Thánh Cha với giới trẻ, trước khi ban phép lành, và không được đưa vào buổi phát trực tiếp cũng như trong bản ghi chính thức bài phát biểu của Đức Thánh Cha Phanxicô do Văn phòng báo chí Tòa Thánh công bố vào ngày 26 tháng 8.
Các bạn trẻ Công giáo tham gia Đại hội Giới trẻ Công giáo toàn Nga lần thứ 10 tại St. Petersburg, Nga, xem buổi phát trực tiếp của Đức Giáo hoàng Phanxicô tại Vương cung thánh đường Thánh Catherine ở Alexandria vào ngày 25 tháng 8 năm 2023 (Ảnh: Vương cung thánh đường St. Catherine của Alexandria)
Những lời của Đức Thánh Cha đã được công bố trên nền tảng cathmos.ru của Tổng Giáo phận Moscow vào lúc kết thúc sự kiện giới trẻ vào ngày 27 tháng 8.
Đức Thánh Cha Phanxicô đã đề cập đến các Sa hoàng Nga, những người đã mở rộng đế chế Nga trong nhiều thế kỷ trước và là những người mà Tổng thống Vladimir Putin trước đây đã viện dẫn để biện minh cho cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine.
Vị Tổng Giám mục người Ukraine đã đáp lại với vẻ cảnh giác. “Chúng tôi hy vọng rằng những lời này của Đức Thánh Cha được nói ra một cách tự nhiên, không có bất kỳ nỗ lực đánh giá lịch sử nào, chứ đừng nói đến việc ủng hộ tham vọng đế quốc của Nga”, Đức Tổng Giám mục Shevchuk nói.
“Có nguy cơ là những lời này có thể bị coi là ủng hộ chủ nghĩa dân tộc và chủ nghĩa đế quốc vốn đã gây ra cuộc chiến ở Ukraine hiện nay – một cuộc chiến mang lại sự chết chóc và sự hủy diệt cho người dân chúng tôi mỗi ngày”, Đức Tổng Giám mục Shevchuk cho biết thêm.
Sứ thần Tòa Thánh tại Ukraine sau đó đã đưa ra một tuyên bố “kiên quyết bác bỏ” cách giải thích rằng “Đức Thánh Cha Phanxicô có thể đã khuyến khích các tín hữu Công giáo trẻ ở Nga lấy cảm hứng từ các nhân vật lịch sử Nga nổi tiếng với những ý tưởng và hành động theo chủ nghĩa đế quốc và bành trướng vốn đã tác động tiêu cực đến những người dân lân cận, bao gồm cả người dân Ukraine” .
Sứ thần Tòa Thánh cũng cho biết thêm rằng những lời của Đức Thánh Cha Phanxicô phải được hiểu trong bối cảnh Đức Thánh Cha là “một người phản đối và nhà phê bình kiên quyết đối với bất kỳ hình thức chủ nghĩa đế quốc hay chủ nghĩa thực dân nào đối với mọi dân tộc và mọi hoàn cảnh”.
Tổng Giáo phận Moscow nói với CNA rằng họ đồng ý với sự minh định do Văn phòng Báo chí Tòa Thánh đưa ra.
Trong cuộc hội nghị truyền hình của Đức Thánh Cha Phanxicô với giới trẻ Công giáo Nga, Đức Thánh Cha kêu gọi họ hãy trở thành những người kiến tạo hòa bình và “xây dựng những cầu nối”.
“Cha cầu chúc cho các con, những người trẻ Nga, ơn gọi trở thành những người kiến tạo hòa bình giữa rất nhiều cuộc xung đột, giữa rất nhiều sự phân cực ở mọi phía đang gây tai họa đe dọa thế giới của chúng ta”, Đức Thánh Cha tiếp tục.
“Cha mời gọi các con hãy trở thành những người gieo hạt, gieo những hạt giống của sự hòa giải”, Đức Thánh Cha Phanxicô nói, “những hạt giống nhỏ bé mà trong mùa đông chiến tranh này sẽ không nảy mầm trong chốc lát trên mặt đất băng giá, nhưng sẽ nở hoa trong mùa xuân tương lai”.
Minh Tuệ (theo CNA)
