Đức Thánh Cha Phanxicô vẫy tay chào các tín hữu vào cuối buổi tiếp kiến chung hàng tuần tại Quảng trường Thánh Phêrô ở Vatican, Thứ Tư, ngày 8 tháng 3 năm 2023 (Ảnh: AP/Andrew Medichini)
MANAGUA, Nicaragua (AP) – Hôm Chúa nhật vừa qua, chính phủ Nicaragua cho biết họ đã đề xuất đình chỉ quan hệ với Vatican vài ngày sau khi Đức Thánh Cha Phanxicô được cho là đã so sánh chính quyền của Tổng thống Daniel Ortega với một chế độ độc tài cộng sản hoặc Đức quốc xã trong bối cảnh của cuộc đàn áp Giáo hội Công giáo ở quốc gia Trung Mỹ này.
Mối quan hệ giữa Giáo hội và chính phủ Nicaragua đã xấu đi kể từ năm 2018, khi chính quyền đàn áp thô bạo các cuộc biểu tình chống chính phủ. Một số nhà lãnh đạo Công giáo đã cho những người biểu tình trú ẩn trong các nhà thờ của họ và Giáo hội sau đó đã cố gắng làm trung gian hòa giải giữa chế độ và phe đối lập.
Tổng thống Ortega đã coi những nhân vật Công giáo mà ông cho là có thiện cảm với phe đối lập là “những kẻ khủng bố”, những người đã ủng hộ những nỗ lực nhằm lật đổ ông.
Hàng chục nhân vật tôn giáo đã bị bắt giữ hoặc đã trốn khỏi đất nước. Hai Hội Dòng của các Nữ tu – trong đó có Dòng Thừa sai Bác ái do Mẹ Têrêsa thành lập – đã bị trục xuất vào năm ngoái, và Đức Giám mục Công giáo nổi tiếng Rolando Álvarez đã bị kết án 26 năm tù vào tháng trước sau khi ngài từ chối lên một chiếc máy bay sẽ đưa ngài đến lưu vong tại Hoa Kỳ. Vị Giám chức cũng đã bị tước quyền công dân Nicaragua.
Đức Thánh Cha Phanxicô phần lớn giữ im lặng về vấn đề này, rõ ràng là không muốn gây căng thẳng, nhưng trong một cuộc phỏng vấn vào ngày 10 tháng 3 với hãng truyền thông Argentina Infobae, ngài đã gọi chính phủ của ông Ortega là một “chế độ độc tài thô lỗ” do một Tổng thống “lập dị” lãnh đạo.
Ở Nicaragua, “chúng ta có một Giám mục đang bị cầm tù, một con người cực kỳ nghiêm nghị và rất có năng lực. Ngài muốn làm chứng và không chấp nhận sống lưu vong”, Đức Thánh Cha Phanxicô nói, ám chỉ đến Đức Giám mục Álvarez. “Đó là một điều gì đó không phù hợp với thực tế; cứ như thể chúng ta đang quay trở lại chế độ độc tài cộng sản vào năm 1917 hoặc chế độ độc tài Hitler vào năm 1935”.
Các tín hữu tại Nicaragua tham gia cuộc hành hương ủng hộ các Giám mục, ngày 28 tháng 7 năm 2018. (Ảnh: Javier Ruiz / Facebook/Tổng giáo phận Managua)
Giữa những tin đồn rằng chính phủ Nicaragua đã cắt đứt quan hệ với Vatican sau những bình luận này, Bộ ngoại giao của nước này đã đưa ra một tuyên bố hôm Chúa nhật nói rằng: “Việc đình chỉ quan hệ giữa Cộng hòa Nicaragua và Vatican đã được đề xuất”.
Các nguồn tin của Vatican, giấu tên vì chưa có bất kỳ thông báo chính thức nào, cho biết vào tối hôm Chúa nhật, đã có một yêu cầu, từ Nicaragua, đóng cửa các cơ quan đại diện ngoại giao của mỗi bên.
Nicaragua Nunca Más, một tổ chức nhân quyền, đã ước tính rằng hơn 50 nhà lãnh đạo tôn giáo đã chạy trốn khỏi nước này kể từ năm 2018, khi một cuộc cải cách an sinh xã hội gây ra các cuộc biểu tình quy mô lớn. Các nhân viên khác của Giáo hội – bao gồm các linh mục, chủng sinh và nhân viên giáo dân, nằm trong số 222 người Nicaragua được trả tự do khỏi sự giam giữ và bị cưỡng chế trục xuất sang Hoa Kỳ vào ngày 9 tháng 2.
Nicaragua Nunca Más và CSW, một tổ chức có trụ sở tại Anh ủng hộ tự do tôn giáo trên khắp thế giới, đã thu thập lời khai từ hàng chục người, những người đã mô tả hành vi quấy rối, đe dọa, bạo lực thể lý và giam giữ tùy tiện nhắm vào nhiều nhân viên tôn giáo. Có nhiều lời kể về những người đàn ông đeo khẩu trang che kín mặt đột nhập vào các nhà thờ, trộm cắp hoặc phá hủy các vật dụng tôn giáo, và việc cấm các cuộc rước tôn giáo.
Cách đây 1 năm trước, chính phủ Nicaragua đã trục xuất Sứ thần Tòa Thánh Waldemar Stanislaw Sommertag, người đã ủng hộ việc trả tự do cho hàng trăm người chống đối bị cầm tù vào năm 2018 và 2019. Vào thời điểm đó, Tòa Thánh đã bày tỏ “sự kinh ngạc và đau buồn” trước biện pháp này.
Tháng 8 năm ngoái, cảnh sát Nicaragua đã bao vây xung quanh văn phòng Giáo phận Matagalpa hơn hai tuần lễ, giam giữ Đức Giám mục Álvarez cùng với ba linh mục và bốn người khác, những người sau đó đã bị bắt giữ và bị kết án vì tội “âm mưu phản quốc”.
Khi chính phủ trục xuất 222 “tù nhân chính trị”, Đức Giám mục Álvarez đã từ chối lên máy bay và bị đưa vào nhà tù Modelo, nơi giam giữ hàng nghìn tội phạm thông thường khác.
Theo các tổ chức nhân quyền, cuộc đàn áp các cuộc biểu tình năm 2018 của cảnh sát và lực lượng bán quân sự trực thuộc chính phủ đã khiến 355 người thiệt mạng, hơn 2.000 người bị thương và 1.600 người khác bị giam giữ vào nhiều thời điểm khác nhau.
Minh Tuệ (theo America)
