Đức Thánh Cha Phanxicô trong buổi Tiếp kiến Chung hàng tuần tại Quảng trường Thánh Phêrô, ngày 1 tháng 5 năm 2019 (Ảnh: Truyền thông Vatican)
Trong một cuộc phỏng vấn được công bố hôm thứ Sáu, Đức Thánh Cha Phanxicô chia sẻ rằng ngài tin rằng đã đến lúc phải cân nhắc lại khái niệm “chiến tranh chính nghĩa”.
“Tôi tin rằng đã đến lúc phải cân nhắc lại khái niệm ‘chiến tranh chính nghĩa’. Một cuộc chiến tranh có thể là chính nghĩa, có quyền tự bảo vệ bản thân. Nhưng chúng ta cần phải suy nghĩ lại về cách thức khái niệm này được sử dụng ngày nay”, Đức Thánh Cha Phanxicô nói.
“Tôi đã nói rằng việc sử dụng và sở hữu vũ khí hạt nhân là hành động trái với luân lý. Giải quyết xung đột thông qua chiến tranh là nói không với lý luận bằng lời, nghĩa là mang tính xây dựng. … Chiến tranh về cơ bản là thiếu sự đối thoại”.
Đức Thánh Cha Phanxicô đã phát biểu trong một cuộc phỏng vấn được thực hiện vào ngày 20 tháng 6 bởi Télam, hãng thông tấn quốc gia của Argentina. Đoạn video dài 1 tiếng về cuộc phỏng vấn đã được công bố vào ngày 1 tháng 7.
Trả lời câu hỏi về việc thiếu đối thoại có phải là một yếu tố làm trầm trọng thêm tình hình thế giới hiện nay hay không, Đức Thánh Cha Phanxicô cho biết rằng có “toàn bộ cơ sở hạ tầng bán vũ khí” hỗ trợ chiến tranh ngày nay.
“Một người am hiểu về thống kê nói với tôi, tôi không nhớ rõ các con số, rằng nếu vũ khí không được sản xuất trong một năm, sẽ không có nạn đói trên thế giới”, Đức Thánh Cha nói.
Đức Thánh Cha Phanxicô đã mô tả việc ngài không thể cầm được nước mắt trong các chuyến viếng thăm các nghĩa trang chiến tranh ở châu Âu, bao gồm đài tưởng niệm Thế chiến I Redipuglia và nghĩa trang Thế chiến II Anzio ở Ý.
“Và khi kỷ niệm cuộc đổ bộ ở Normandy được tưởng nhớ, tôi nghĩ đến 30.000 nam thiếu niên bị bỏ xác lại trên bãi biển. Họ mở các con thuyền và nói, ‘Xuống, xuống’, họ nhận lệnh trong khi Đức Quốc xã chờ đợi họ. Điều đó có chính nghĩa không? Đến thăm các nghĩa trang quân sự ở châu Âu giúp người ta nhận ra điều này”, Đức Thánh Cha nói.
Đức Thánh Cha Phanxicô cũng cho biết rằng tình hình ở châu Âu ngày nay cho thấy Liên hợp quốc “không có quyền lực” để ngăn chặn một cuộc chiến tranh.
“Sau Thế chiến II, lòng tin được đặt vào Liên hợp quốc. Tôi không có ý định xúc phạm bất kỳ ai, tôi biết có những người rất giỏi đang làm việc ở đó, nhưng tại thời điểm này, Liên hợp quốc không có quyền lực để khẳng định điều đó”, Đức Thánh Cha Phanxicô nói.
“Liên hợp quốc giúp tránh được chiến tranh – và tôi đang nghĩ đến đảo Síp, nơi có quân đội Argentina. Nhưng để ngăn chặn một cuộc chiến tranh, để giải quyết một tình huống xung đột như tình trạng chúng ta đang trải qua hiện nay nay ở châu Âu, hoặc giống như những tình huống ở những nơi khác trên thế giới, thì nó không có sức mạnh”.
Giáo huấn của Giáo hội về tính luân lý của chiến tranh dựa trên một học thuyết được Thánh Augustinô giải thích vào thế kỷ thứ 4, được gọi là Học thuyết chiến tranh chính nghĩa và thừa nhận một lý do có thể chính đáng để tham gia chiến tranh trong những điều kiện nhất định.
Các nhà thần học phát biểu với CNA vào năm 2019 rằng việc áp dụng học thuyết này cho chiến tranh hiện đại, vốn thường liên quan đến các cuộc tấn công bằng tên lửa và không kích thay vì các trận chiến giữa các quân đội, phức tạp hơn nhưng vẫn mang tính quy chuẩn.
Cuộc phỏng vấn của Đức Thánh Cha Phanxicô đề cập đến một số chủ đề, bao gồm đại dịch Covid-19, cuộc đối thoại liên thế hệ và biến đổi khí hậu.
“Anh chị em có thể đoan chắc rằng Thiên Chúa luôn tha thứ, và chúng ta cũng hãy tha thứ mọi lúc mọi nơi. Nhưng thiên nhiên không bao giờ tha thứ. Nó sẽ đáp trả lại chúng ta. Nếu chúng ta lạm dụng thiên nhiên vì lợi nhuận của mình, nó sẽ chống lại chúng ta. Một thế giới ấm lên ngăn cản việc xây dựng một xã hội huynh đệ và công bằng”, Đức Thánh Cha nói.
Khi được hỏi về Giáo hội Công giáo ở Châu Mỹ Latinh, Đức Thánh Cha Phanxicô cho biết rằng Giáo hội này có một lịch sử lâu đời trong việc “gần gũi với người dân”.
Đức Thánh Cha Phanxicô nói: “Theo một cách nào đó, đây là kinh nghiệm của Giáo hội Mỹ Latinh, mặc dù đã có những nỗ lực của ý thức hệ, chẳng hạn như việc sử dụng các khái niệm của Mác trong việc phân tích thực tại của Thần học Giải phóng. Đó là một sự lạm dụng ý thức hệ…”
“Có sự khác biệt giữa người dân bình thường và những người theo chủ nghĩa dân túy”, Đức Thánh Cha cho biết thêm.
Minh Tuệ (theo CNA)
