YAOUNDÉ, Cameroon – Các Giám mục Công giáo tại Cameroon đang kêu gọi Tổng thống Paul Biya bắt đầu một cuộc đối thoại nhằm tìm ra một giải pháp bền vững cho cuộc khủng hoảng của cộng đồng nói tiếng Anh ở Cameroon.
Kể từ năm 2016, những người nói tiếng Anh ở quốc gia Trung Phi đã phản đối điều mà họ nói là việc bị cách ly ra khỏi nhịp điệu phát triển xã hội có thể nhận thấy rõ ràng bởi chính quyền do cộng đồng nói tiếng Pháp thống trị. Họ cũng đã phàn nàn về việc sử dụng tiếng Pháp trong các tòa án Thông luật và các trường học sử dụng tiếng Anh.
Hai khu vực nói tiếng Anh – ở phía tây bắc và tây nam của đất nước – chiếm 20% trong tổng số hơn 24 triệu người của Cameroon. Giáo hội Công giáo là nhóm tôn giáo lớn nhất trong cả nước, chiếm khoảng 40% tổng số dân Cameroon.
Tại cuộc họp toàn thể lần thứ 43 của Hội đồng Giám mục quốc gia, các Giám mục cho biết tổng thống trong khả năng của mình với tư cách là “cha đẻ của dân tộc” nắm giữ những bí quyết để giải quyết nhanh chóng cuộc khủng hoảng, và nó được thực hiện thông qua “một cuộc đối thoại toàn diện” mà giải pháp mang lại.
“Nếu người đứng đầu nhà nước hiện nay quyết định rằng sẽ có một cuộc gặp gỡ với tất cả những người dẫn đầu cuộc khủng hoảng của cộng đồng nói tiếng Anh, cần phải có một cuộc đối thoại”, Đức Giám mục Michael Bibi, Giám mục phụ tá Tổng giáo phận Bamenda, vốn nằm ở khu vực nói tiếng Anh của đất nước , cho biết.
“Những người đang ở trong tù có thể được nhận sự khoan hồng và được tự do. Những người rời khỏi đất nước và những người đang tạo ra những vấn đề này có thể được kêu gọi trở về quê hương. Những người trở về quê hương nhưng không ở trong tù nhưng thông cảm với cuộc khủng hoảng của cộng đồng nói tiếng Anh nên được mời đến bàn thảo luận… các nhà lãnh đạo tôn giáo, các nhà chức trách, xã hội dân sự, các nhà lãnh đạo cộng đồng, các nhà lãnh đạo ly khai của cộng đồng nói tiếng Anh… Trong thực tế, các bên liên quan khác nhau cần phải được đưa đến bàn thảo luận… để cho cuộc đối thoại này diễn ra để cùng nhau, chúng ta có thể tìm ra giải pháp cho cuộc khủng hoảng”, Đức Cha Bibi phát biểu với Crux.
Lưu ý rằng việc tìm kiếm hòa bình đã trở thành một nhu cầu cấp bách quốc gia, Đức Tổng Giám Mục Jean Mbarga Địa phận Yaoundé đã phát biểu với Crux rằng các Giám mục đã quyết định tổ chức “Tuần Cửu Nhật cầu nguyện cho Hòa Bình” trong những ngày hướng tới việc kỷ niệm Ngày Quốc khánh Cameroon, ngày 20 tháng Năm.
Nhưng Phó Tổng thư ký của Hội đồng Giám mục Quốc gia, Đức Cha Jervis Kebei cho biết rằng hòa bình sẽ chỉ đến nếu như nó được đi kèm với công lý.
“Tất cả chúng ta đều mong muốn hòa bình, nhưng không thể có được hòa bình nếu như không có công lý, không thể có được hòa bình nếu như không có sự hòa giải”, Đức Cha Kebbei phát biểu với Crux.
Đức Giáo Hoàng Phanxicô trao quà tặng cho Tổng thống Cameroon Paul Biya. ngày 23 tháng 3 năm 2017 tại Vatican. Các giám mục Cameroon đang kêu gọi tổng thống đối thoại với những người ly khai người Anglophone trong nước. (Credit: Vincenzo Pinto / hồ bơi qua EPA-CNS.)
Đức Cha Kebbei cho biết chính phủ đã thực hiện một số biện pháp để giải quyết cuộc khủng hoảng.
Các biện pháp này bao gồm việc thành lập Ủy ban Quốc gia về Thúc đẩy việc sử dụng Song ngữ và Đa văn hóa; việc thành lập một tòa án Thông luật tại Tòa án Tối cao; việc triển khai các luật sư và giáo viên nói tiếng Anh cho các trường học và tòa án của cộng đồng sử dụng tiếng Anh; và việc bổ nhiệm – lần đầu tiên kể từ khi độc lập – những người thuộc cộng đồng nói tiếng Anh để đứng đầu các Bộ quản lý đất đai và Giáo dục Trung học.
Nhưng những biện pháp này được nhiều người dân trong khu vực sử dụng tiếng Anh nhận thấy là “quá khiêm tốn, quá chậm trễ”.
“Nếu như tất cả các biện pháp của chính phủ không giúp đỡ tình hình, nếu như thay vào đó chúng khiến cho những người trẻ trở nên cực đoan hơn, điều đó có nghĩa là chính phủ cần phải làm một điều gì đó cơ bản hơn”, Đức Cha Kebbei nói.
Đức Cha Kebbei cho biết rằng chỉ có một cuộc đối thoại toàn diện mới có thể giúp cho Cameroon “tìm đến nguyên nhân gốc rễ của vấn đề”, đồng thời lưu ý rằng sự hiểu biết đối với vấn đề có thể cung cấp những chỉ dẫn quan trọng về cách thức nhằm tìm ra giải pháp.
Theo chính phủ, không đàm phán với những người ly khai
Bất chấp lời kêu gọi của các Giám mục đối với một cuộc đối thoại toàn diện, chính phủ đã nhấn mạnh rõ ràng rằng sẽ không có bất kì cuộc thảo luận nào với những người ly khai.
Paul Atanga Nji, một người thuộc cộng đồng nói tiếng Anh đầu tiên đứng đầu Bộ quản lý đất đai, cho biết trên truyền thông nhà nước rằng “mọi thứ chúng ta làm cần phải được thực hiện theo trật tự hiến pháp”.
“Những người muốn hoạt động bên ngoài trật tự đó có thể mong đợi không gì khác hơn là bị xử lý một cách kiên quyết. Chúng tôi sẽ không hoan nghênh bất kỳ ngôn ngữ nào, chúng tôi sẽ không tán thành bất kỳ hành động nào đe dọa tính toàn vẹn lãnh thổ của đất nước chúng ta hoặc đe dọa sự sống”, ông Nji nói.
Tuy nhiên, ông nói rằng chính phủ đã sẵn sàng cho cuộc đối thoại “với những người tìm kiếm sự hợp nhất cho Cameroon”.
Nhưng lập trường đã bị các Giám mục chỉ trích, vì nó sẽ loại trừ những người ủng hộ độc lập cho “Ambazonia”, cái mà họ gọi là những khu vực sử dụng tiếng Anh.
Sự gia tăng Bạo lực
Trong khi đó, cuộc khủng hoảng vẫn tiếp tục leo thang. Phương tiện truyền thông địa phương tiếp tục gửi báo cáo hàng ngày về cuộc chiến giữa lực lượng an ninh và các máy bay chiến đấu “Ambazonian”.
Tờ báo The Voice được phát hành hai lần hàng tuần đưa tin rằng hôm 11 tháng 4, một viên cảnh sát trưởng đã bị giết tại một khu vực địa phương của Kom ở vùng Tây Bắc Cameroon, được cho là gây ra bởi các lực lượng ly khai. Đáp lại, quân đội đã giết chết 18 thường dân.
Đức Cha Kebei phát biểu với Crux rằng các Giám mục “lấy làm tiếc về tình trạng bất ổn đang diễn ra, gây ra bởi những người đang giận dữ và – thường xuyên nhất – bởi quân đội vốn đã trở nên thiếu thận trọng và hung hăng”.
“Những người lính quân sự vẫn đang bị giết hại. Để trả đũa, quân đội giết hại dân thường và phá hủy tài sản của họ, và tôi nghĩ rằng điều đó đã đạt đến một giai đoạn mà người đứng đầu Nhà nước … cần phải tập hợp tất cả mọi người lại với nhau cho một cuộc đối thoại toàn diện … và nếu như một giải pháp không thể đạt được thì điều đó có nghĩa là là một điều gì đó cơ bản vẫn cần phải được thực hiện”, Đức Cha Kebei phát biểu với Crux.
Đức Cha Kebei nhấn mạnh rằng cuộc đối thoại như vậy cần phải được đi kèm với niềm tin vào Thiên Chúa. Ngài cho biết rằng sức mạnh của Tin Mừng có thể được sử dụng để giải quyết vấn đề.
“Thông điệp của Chúa Kitô đó chính là Lời Chúa, và nếu như điều này được áp dụng đối với tình hình hiện tại, nó sẽ đánh động vào lương tâm của tất cả mọi người”.
Minh Tuệ chuyển ngữ
