Tòa Thánh cho biết rằng việc tòa án Pháp kết tội cộng đoàn Nữ tu Đa Minh và Đức Hồng Y Marc Ouellet vì trục xuất một nữ tu là một hành vi “vi phạm nghiêm trọng” quyền tự do tôn giáo.
Mái vòm của Vương cung Thánh đường Thánh Phêrô nhìn từ Bảo tàng Vatican (Ảnh: Myrabella / Wikimedia Creative Commons Share Alike 3.0 & GFDL)
Tòa Thánh đã đưa ra phản đối chính thức chống lại tòa án dân sự Lorient, Pháp sau khi kết án Đức Hồng Y người Canada gốc Pháp Marc Ouellet, một cựu quan chức hàng đầu của Vatican, và các Nữ tu Đa Minh Chúa Thánh Thần vì đã trục xuất một nữ tu khỏi cộng đoàn của họ một cách bất hợp pháp.
Tòa án cũng kết án hai vị Thanh tra Tông Tòa đại diện cho Vatican trong vụ án, tập trung vào Mẹ Marie Ferréol, cựu Bề trên của cộng đoàn Dòng tu, người đã cáo buộc rằng mình bị cách chức một cách bất công.
Vi phạm quyền tự do tôn giáo
Ông Matteo Bruni, Giám đốc Văn phòng Báo chí Tòa Thánh, đã đưa ra một tuyên bố ngắn gọn vào ngày 13 tháng 4 nói rằng Bộ Ngoại giao Vatican đã gửi thư khiếu nại đến Đại sứ quán Pháp tại Tòa Thánh. Tuyên bố cho biết phán quyết của tòa án Lorient có thể “không chỉ đặt ra các câu hỏi liên quan đến quyền miễn trừ” của một trong các Hồng y của Giáo hội mà “vì nó liên quan đến vấn đề kỷ luật nội bộ và tư cách thành viên trong một Dòng tu, cũng có thể dẫn đến những vi phạm nghiêm trọng đối với quyền cơ bản của quyền tự do tôn giáo và quyền tự do hội họp của các tín hữu Công giáo”.
Trong phán quyết của mình, tòa án cho biết các Nữ tu Đa Minh, Đức Hồng Y Ouellet, và hai vị Thanh tra Tông Tòa đã trục xuất Nữ tu Ferréol một cách “vô cớ”. Các thẩm phán nhấn mạnh rằng các bị cáo không đưa ra được bằng chứng nào chứng minh việc sa thải được thực hiện phù hợp với quy chế của cộng đoàn Dòng tu. Họ cũng nói thêm rằng Nữ tu Ferréol “không thể chuẩn bị tinh thần và vật chất để rời khỏi cộng đoàn và lời khấn của mình ngay lập tức, trong vòng vài giờ và không bao giờ quay trở lại”.
Trong quyết định của mình, tòa án cho biết họ “rất tiếc về sự thiếu minh bạch của thủ tục Giáo luật và đặc biệt ngạc nhiên là nội dung báo cáo của các vị Thanh tra Tông Tòa vẫn chưa được cả nữ tu và các luật sư của bà cũng như tòa án biết đến… Vì không biết sự thật, mọi lời biện hộ đều không thể thực hiện được”.
Tòa án đưa ra phán quyết định về luật dân sự
Một luật gia thân cận với Giáo hội thừa nhận rằng phán quyết của tòa án Lorient “đưa ra một số điều gần chính xác trong việc giải thích Giáo luật”. Nhưng ông cho biết các thẩm phán đưa ra phán quyết dựa trên luật dân sự chứ không phải luật của Giáo hội. “Các thẩm phán không tấn công quyền tự do tôn giáo hay tự do hội họp của các tín hữu Công giáo. Họ cho rằng các quyền được quy định trong Bộ luật Dân sự Pháp đã bị vi phạm do không có quyền bào chữa và động cơ cho quyết định trũ xuất”, vị luật gia nói.
Trường hợp của Cộng đoàn Nữ tu Đa Minh Chúa Thánh Thần đặc biệt phức tạp. Những sự oán giận và bất bình của cộng đoàn theo chủ nghĩa truyền thống, tích tụ qua nhiều thập kỷ, đã dẫn đến những hành vi cá nhân đặc biệt nghiêm trọng. Nhưng đối với vị thẩm phán người Pháp, việc sa thải đột ngột một nữ tu sau 34 năm sống đời tu dường như không tôn trọng các yếu tố cơ bản của luật dân sự.
Vị luật gia đã trò chuyện với La Croix giải thích thêm rằng Giáo hội sẽ được hưởng lợi từ việc “cải thiện một số thủ tục nội bộ liên quan đến các chuyến thanh tra (tức là điều tra nội bộ) và các biện pháp trừng phạt đối với các cộng đoàn dòng tu”. Nước này không còn có thể tuyên bố, như trước đây, là một “xã hội hoàn hảo” vượt trên luật pháp, vị luật gia nói.
Một thái độ tương tự đã xuất hiện hơn hai thập kỷ trước khi Giáo hội Pháp lần đầu tiên bị buộc phải giải quyết các vụ giáo sĩ lạm dụng tình dục, đặc biệt là trong vụ tuyên án vào tháng 9 năm 2001 đối với Đức Giám mục Pierre Pican Địa phận Bayeux và Lisieux (Normandy). Vị Giám chức 66 tuổi khi đó đã bị kết án ba tháng tù treo và bị phạt một franc tiền bồi thường tượng trưng vì đã không thông báo cho chính quyền dân sự về cáo buộc lạm dụng tình dục trẻ em đối với một trong các Linh mục của ngài.
Minh Tuệ (theo La Croix)
