Đức Thánh Cha Phanxicô thổi hơi vào dầu thánh, một cử chỉ tượng trưng, khi ngài cử hành Thánh lễ Truyền Dầu vào Thứ Năm Tuần Thánh tại Vương cung thánh đường Thánh Phêrô tại Vatican ngày 14 tháng 4 năm 2022. (Nguồn: Paul Haring / CNS.)
Đức Thánh Cha Phanxicô đã mở đầu lịch trình Tuần Thánh bận rộn của mình vào thứ Năm bằng cách yêu cầu các linh mục đề phòng một số “thần tượng” không chỉ khiến đời sống thiêng liêng của họ gặp rủi ro mà còn gây tổn hại đến chức vụ và mối quan hệ của họ với dân của họ. “Không có sự đền đáp nào lớn hơn tình bạn với Chúa Giêsu. Không có sự bình an nào lớn hơn sự tha thứ của Ngài. Không có giá nào cao hơn Máu quý giá của Ngài, và chúng ta không được để Máu ấy bị giảm giá trị bởi những hành vi không xứng đáng” – Đức Thánh Cha nói.
Ngỏ lời trước khoảng 4.300 người tập trung tại Vương cung thánh đường Thánh Phêrô, trong đó có khoảng 1.800 linh mục, Đức Thánh Cha Phanxicô cho biết ơn gọi của một linh mục chủ yếu là vì lợi ích của người dân và kêu gọi các mục tử của Giáo hội hướng ánh mắt “chăm chú” vào Chúa Giêsu.
Đức Thánh Cha nói: “Dán mắt vào Chúa Giêsu là một ân sủng mà chúng ta, với tư cách là các tư tế, cần phải trau dồi.” Ngài nhấn mạnh rằng điều này phải được thực hiện như một hành động yêu thương và chiêm ngưỡng, nhưng đây cũng phải là thời gian để phó thác cho Thiên Chúa trước những cám dỗ mà chúng ta phải đối mặt trong cuộc sống hàng ngày “để nhận biết chúng và từ chối chúng”. “Có lẽ, nếu chúng ta bắt gặp ánh mắt ân cần của Ngài, thì Ngài cũng sẽ giúp chúng ta cho Ngài thấy thần tượng của chúng ta” – Đức Giáo hoàng nói và khẳng định rằng việc thưa với Thiên Chúa về những “thần tượng tiềm ẩn” trong cuộc sống của một người sẽ “làm cho chúng ta có sức mạnh chống lại chúng và lấy đi quyền lực của chúng.”
Thông qua các thần tượng, người ta chỉ tôn thờ chính họ – ĐTC nói, “vì ở đó, trong những không gian mà chúng ta coi là dành riêng cho chúng ta, ma quỷ lẻn vào bằng chất độc của nó. Hắn không chỉ khiến chúng ta tự mãn, chạy theo đam mê này hoặc nuôi dưỡng đam mê khác,” mà còn sử dụng những thần tượng đó để thay thế không gian dành riêng cho Thiên Chúa.
Mặc dù người ta có thể khăng khăng rằng họ biết sự khác biệt giữa việc thờ phượng Thiên Chúa và việc phụng sự một thần tượng, nhưng “trong thực tế, chúng ta lấy đi không gian của Chúa Ba Ngôi để trao nó cho ma quỷ, theo kiểu thờ phượng xiên xẹo,” mà đôi khi không nhận ra – Đức Phanxicô nói. Đó là – ĐTC nói – “sự thờ phượng của một người lặng lẽ nhưng không ngừng lắng nghe lời chính ông nói và tiêu thụ sản phẩm của chính ông, và cuối cùng không còn một góc nhỏ nào dành cho Thiên Chúa”.
Đức Thánh Cha Phanxicô nhấn mạnh rằng các thần tượng là cá nhân, và khi chúng không bị lộ mặt, “chúng ta nhường chỗ cho Kẻ ác.” Ngài nêu bật ba hình thức “thờ ngẫu tượng ẩn”, theo ngài, thường xuất hiện trong đời sống của một linh mục, làm suy yếu mối tương quan của họ với Thiên Chúa và với dân của họ.
Đầu tiên là sự cám dỗ của “tinh thần thế gian“, mà Đức Thánh Cha thường cảnh giác chống lại. Ngài nói, tinh thần thế gian là “một kiểu sống, một nền văn hóa, một nền văn hóa của phù du, của vẻ bề ngoài, của mỹ phẩm. Tiêu chí của nó là chủ nghĩa chiến thắng, một chủ nghĩa chiến thắng không có thập tự giá.” “Chúa Giêsu đã cầu xin Chúa Cha bảo vệ chúng ta chống lại nền văn hóa trần tục này” – ĐTC nói và thêm rằng thái độ này mâu thuẫn với logic của Chúa Giêsu, Đấng đã hạ mình trên thập tự giá và trở thành phương thuốc duy nhất của chúng ta chống lại mọi thứ thần tượng. “Thái độ thế gian tìm kiếm vinh quang của chính mình đã cướp đi sự hiện diện của Chúa Giêsu, Đấng khiêm nhường và chịu sỉ nhục,” Đấng gần gũi với mọi người và “đau khổ với tất cả những người đau khổ, Đấng được dân tôn thờ; và dân ấy biết ai thực sự là bạn hữu của Người.”
Đức Thánh Cha cũng cảnh báo chống lại cái gọi là “chủ nghĩa thực dụng của các con số“, mà theo ngài là sự thể hiện tình yêu với các số liệu thống kê, và những con số có thể “phi cá nhân hóa mọi cuộc thảo luận và coi sốđông như một tiêu chí tối hậu để phân định.” Ngài nói: “Đây không thể là phương pháp hoặc tiêu chí duy nhất cho Giáo hội của Chúa Kitô”, và nhấn mạnh rằng con người “không thể được ‘đếm số’ và Thiên Chúa không ‘đo lường’ ân sủng Thánh Thần.” Với nỗi ám ảnh về những con số này, những điều tốt đẹp của con người biến mất và “chúng ta thực sự đang tìm kiếm chính mình, hài lòng với sự kiểm soát được cung cấp bởi lối suy nghĩ này, không quan tâm đến khuôn mặt cá nhân và xa rời tình yêu” – Đức Phanxicô nói. Phương pháp khắc phục, ĐTC nói, là quên bản thân mình đi và để cho Chúa dẫn dắt.
Đức Phanxicô cũng chỉ trích những gì ngài nói là thần tượng của “thuyết chức năng”, một tư duy mà ngài nói có “sự bí ẩn ngắn ngủi” và “nhắm đến hiệu quả.” “Từng chút một, thần tượng này thay thế sự hiện diện của Chúa Cha trong chúng ta” – ngài nói, nhấn mạnh rằng “Chúa không chỉ ‘hoạt động’, nhưng là sáng tạo với tình yêu.” Mặt khác, “những kẻ duy chức năng” sẽ không biết vui mừng trước những ân sủng mà Thánh Thần ban cho dân Ngài, mà chính họ cũng có thể được nuôi dưỡng từ các ân sủng đó như người thợ làm việc cho Ngài”. Một linh mục theo chủ nghĩa chức năng “có nguồn nuôi dưỡng riêng của anh ta, đó là bản ngã của anh ta” – Đức Giáo hoàng nói và thêm rằng: “Trong chủ nghĩa chức năng, chúng ta dành việc tôn thờ Chúa Cha tùy theo những vấn đề nhỏ và lớn của cuộc đời mình, và hài lòng về hiệu quả của các chương trình của riêng chúng ta.”
Theo Đức Phanxicô, với chủ nghĩa chức năng và “chủ nghĩa thực dụng”, niềm hy vọng bị loại bỏ và bị thay thế bằng “thái độ tìm hư vinh của người mục tử, một thái độ làm suy yếu sự kết hợp của dân với Thiên Chúa và tạo ra một thần tượng mới dựa trên các con số và chương trình. ĐTC nói: Việc che giấu những thần tượng này và không biết cách xác định chúng trong cuộc sống hàng ngày sẽ làm giảm sự trung thành của chúng ta với giao ước linh mục và làm cho mối tương quan cá nhân của chúng ta với Chúa trở nên hâm hẩm.
Hoàng Tâm
