ROME – Quả là dễ dàng để những người phương Tây tham gia hội nghị thượng đỉnh vào tháng này về những người trẻ tuổi nghĩ rằng vấn đề giáo sĩ lạm dụng tình dục phải được xem như là vấn đề chính, nếu không phải nói là, một vấn đề trọng tâm. Nhưng một cái nhìn gần hơn vào những báo cáo và những tài liệu nổi lên từ cuộc họp cho thấy rằng các vấn đề khác chẳng hạn như vấn đề nhập cư hiện vẫn là một mối bận tâm chung và hết sức cấp bách.
“Đôi khi những người nhập cư bị đối xử như những con thú”, Đức Hồng y Dieudonné Nzapalainga Địa phận Bangui thuộc Cộng hòa Trung Phi phát biểu tại một cuộc họp báo vào ngày 6 tháng 10, “hoặc họ sẽ được chào đón chỉ khi họ có ích cho một điều gì đó”.
“Không, họ chính là những con người và phải được đối xử như vậy. Đây chính là vấn đề mà chúng ta cần phải đưa vào Thượng Hội Đồng và chúng ta hy vọng rằng vấn đề này sẽ được giải quyết”, ĐHY Nzapalainga nói.
Đức Hồng y Nzapalainga là một trong số các giáo sĩ và các diễn giả Công giáo đã bày tỏ mối bận tâm của mình đối với việc chào đón những người nhập cư và tị nạn trong một bầu khí toàn cầu, nơi mà chủ nghĩa dân túy và chủ nghĩa bài ngoại đang có chiều hướng gia tăng.
“Ở đất nước chúng ta, nhiều người trẻ sẽ hỏi: Nếu tôi ở lại, tôi sẽ chết, nếu tôi bỏ đi tôi cũng sẽ, tôi sẽ phải lựa chọn thế nào?”, ĐHY Nzapalainga nói. “Những người bỏ đi luôn có những lý do của họ, và Giáo Hội phải cùng đồng hành với họ, bởi vì họ là những con người, chứ không phải là động vật”.
Mối quan tâm đối với vấn đề di cư cũng có thể nhận thấy rõ trong các cuộc thảo luận nhóm nhỏ, nơi mà các giám mục và các bạn trẻ đề cập đến một số mối quan tâm chính của thế hệ kế tiếp.
Trong khi vấn đề lạm dụng tình dục, nhận dạng giới tính và tình dục chính là một phần của cuộc trò chuyện, cảm giác của sự cô đơn đối với nhiều người trẻ trong các cộng đồng bị buộc phải di tản – không chỉ về thể chất mà còn trực tuyến – là một chủ đề luôn được đề cập nhiều hơn.
Một thành viên thuộc nhóm tiếng Pháp đã vạch ra một cách tiếp cận bốn bước cho Giáo Hội để giải quyết vấn đề nhập cư, từ đó trở thành một “tiếng nói tiên tri” về mặt chính trị và xã hội.
- Truyền bá giáo huấn của Giáo hội về vấn đề nhập cư và hiện tượng di cư của con người.
- Thúc đẩy các cuộc gặp gỡ giữa các Hội đồng giám mục lục địa hoặc khu vực bị đánh động bởi vấn đề nhập cư để cùng nhau giải quyết vấn đề cấp bách này.
- Giúp các nhà thờ tiếp nhận những người nhập cư đưa vào hành động một cách tiếp cận mục vụ để cải thiện tình trạng của họ.
- Nới lỏng mối quan hệ với các tổ chức quốc tế, và giữa các quốc gia xuất phát và chào đón những người nhập cư.
Vai trò chủ đạo của vấn đề nhập cư trong các nhóm làm việc chỉ ra một ước muốn ngày càng gia tăng tròn việc chào đón những người trẻ. Tại Hoa Kỳ, những người trẻ tuổi trong độ tuổi từ 18-29 phần lớn cho biết rằng những người nhập cư đã nỗ lực làm giàu (82%) hơn là trở thành gánh nặng (13%) cho đất nước, theo một nghiên cứu vào năm 2017 của Trung tâm nghiên cứu Pew.
Trong khi các nhà quan sát có thể phải chờ đợi để xem hành động thực tế mà họ có thể hy vọng xét về cuộc khủng hoảng lạm dụng tình dục, các giáo sĩ từ khắp nơi trên thế giới đang thực hiện các bước thiết thực nhằm đáp ứng nhu cầu của nhiều người trẻ đối với việc chào đón những người nhập cư.
Đức Hồng y Reinhard Marx Địa phận Munich, chẳng hạn, gần đây đã quyên góp hơn 50.000 đô la cho việc “giải cứu nhiều sinh mạng trên Địa Trung Hải” đối với tàu Lifeline thuộc tổ chức NGO của Đức. Hành động này càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết khi liên minh dân túy cầm quyền của Ý đã hạn chế rất nhiều đối với hoạt động cứu hộ đối với những người nhập cư trên biển và đồng thời ra lệnh đóng cửa các hải cảng của họ đối với những người di cư, vốn đã tạo ra một khoảng trống đáng kể đối với việc cứu hộ các con tàu lênh đênh trên Địa Trung Hải.
Đức Hồng y Giuseppe Versaldi, Tổng Trưởng Bộ Giáo dục Công giáo, đã chỉ trích đường lối cứng rắn của chính phủ Ý đối với vấn đề nhập cư.
“Những người đóng của các hải cảng không xứng đáng là con cái của Giáo hội”, ĐHY Versaldi phát biểu trong một cuộc họp báo hôm thứ Bảy tuần trước, đồng thời cũng cho biết thêm rằng, “Giáo hội đã mở cửa cho những kẻ nhẫn tâm đóng của các hải cảng”.
Một cơ hội để các Hội đồng giám mục thảo luận về chủ đề nhập cư sẽ diễn ra vào tháng 12, khi Hội đồng Giám mục Ý (Cei) tổ chức cuộc họp cùng với các giám mục từ các quốc gia Địa Trung Hải nhằm tìm kiếm những phản ứng thực tế.
“Có một sự thiếu vắng đáng chú ý của châu Âu liên quan đến hiện tượng di cư”, Đức Tổng giám mục Bruno Forte Địa phận Chieti-Vasto tại Ý, thành viên của ủy ban soạn thảo tài liệu chung kết của Thượng Hội đồng Giám mục, phát biểu trong một cuộc họp báo vào ngày 11 tháng 10.
“Tuy nhiên, những người nhập cư chính là một sức mạnh quý giá”, Đức TGM Forte cho biết thêm, “bởi vì họ đã cho phép nền kinh tế Ý cải thiện nhiều lần”.
Giáo hội ở Ý đã trở đối thủ mạnh mẽ đối với các chính sách hạn chế vấn đề di cư do đảng dân túy cánh hữu ‘Northern League’ tạo ra. Lãnh đạo của đảng này, ông Matteo Salvini, gần đây đã thực hiện các đạo luật cho phép các quy tắc cứng rắn hơn đối với những người nhập cư, gia tăng cơ hội trục xuất và tài trợ lớn hơn cho các lực lượng tuần tra biên giới.
Khi những tuyên bố mạnh mẽ chống nhập cư làm sâu sắc thêm sự kìm kẹp của nó đối với dân chúng tại Ý, các nhà lãnh đạo Công giáo cũng đang gây ấn tượng với những phát biểu trái ngược với quan điểm trên.
“Làm thế nào mà nền văn hóa của sự sợ hãi và loại trừ này lại trở nên bắt nguồn từ sự lựa chọn của nhiều chính trị gia nam cũng như nữ, những người đã có – đừng quên – một nền tảng bầu cử rộng rãi và rộng khắp ở các quốc gia của chúng ta và trong các Giáo xứ của chúng ta?”, linh mục Roberto Camillotti, giám đốc tổ chức Caritas Giáo phận, chia sẻ trong một bài xã luận được đăng tải hôm thứ hai trên tuần báo L’Azione của Ý.
Cuối tuần qua, người đứng đầu tổ chức Caritas Ý, linh mục Francesco Soddu, cũng đã lên tiếng chống lại các chính sách và chiến dịch chống nhập cư, đồng thời chỉ ra trường hợp cụ thể của chính phủ mới của Ý.
“Việc khuấy động nỗi sợ hãi ám ảnh về một cuộc xâm lấn chính là chống lại Tin Mừng”, linh mục Soddu cho biết trong một hội nghị vào cuối tuần này tại Rome của các thành viên thuộc phong trào Giáo hội ‘Christian Rebirth’ (Tái sinh Kitô giáo), vốn tập trung vào vấn đề dân chủ, quyền công dân toàn cầu và nền sinh thái toàn diện.
“Việc công cụ hóa đối với những nỗi sợ hãi hiện tại biểu trưng cho mối nguy hiểm lớn nhất để tạo ra các chính sách vốn dường như đặt vấn đề về các nguyên tắc công ích, chào đón, khoan dung, liên đới”, linh mục Soddu nói.
Giáo hội toàn cầu có thể chậm trễ trong việc giải quyết các vụ bê bối liên quan đến vấn đề lạm dụng tình dục và kinh tế vốn đã làm hoen ố sự tín nhiệm của nó, nhưng các tín hữu thường đi đầu trong các cuộc tranh luận liên quan đến vấn đề nhập cư.
Có một sự gia tăng “bẩm tính đối với chủ nghĩa vị kỉ”, Đức Giám mục Cristobal Lopez Romero Địa phận Morocco cho biết trong một cuộc phỏng vấn gần đây với Vatican Insider. “Chúng ta biết rằng ở châu Âu, trong số những người phản đối sự hiện diện của những người nhập cư, cũng có những người vẫn thương xuyên tham dự Thánh Lễ mỗi ngày. Quả là đáng buồn khi thấy rằng nhiều tín hữu đã không thể nhận ra diện mạo của Đức Kitô nơi những anh em đau khổ này”.
Minh Tuệ chuyển ngữ
