SANTIAGO, Chile – Khi một vị Giáo Hoàng đến thăm một quốc gia, thật khó có thể biết được tác động tức thời của chuyến viếng thăm đó là gì – đó là, vượt xa những “phép lạ” nhỏ bé chẳng hạn như một ngày không có tội phạm ở Bogotá và Manila, hoặc những tình nguyện viên tự mình thu nhặt rác tại các địa điểm như Bãi biển Copacabana tại Rio de Janeiro.
Các tù nhân gặp gỡ ĐGH Phanxicô khi Ngài thăm nhà tù Phụ nữ San Joaquin ở Santiago, Chile, Thứ Ba, ngày 16 tháng 1 năm 2018. (AP Photo / Alessandra Tarantino.)
Tuy nhiên, trong trường hợp chuyến viếng thăm Chile của Đức Thánh Cha Phanxicô từ ngày 15/1 đến và 18/1, thành quả có thể nhận thấy rõ đầu tiên có thể là một điều gì đó hoàn toàn khác biệt, khởi động một cuộc cải cách trong hệ thống nhà tù dành cho các nữ tù nhân.
Hôm thứ ba, ĐTC Phanxicô đã viếng thăm nhà tù nữ San Joaquin tại Santiago, thủ đô Chile. Ngài đã gặp gỡ với khoảng 500 tù nhân, trong đó có Janet Zurita, người đã thỉnh cầu vị Giáo Hoàng can thiệp vào việc thay đổi bản án dành cho những bà mẹ có con dưới tuổi vị thành niên.
Trong lời phát biểu của mình với vị Giáo Hoàng, chị Zurita đã chia sẻ với Ngài về những ước mơ và hy vọng của những người đã bị tước đi quyền tự do của mình, và đồng thời cũng ngỏ lời cám ơn Ngài vì đã không chỉ nghĩ đến họ còn nghĩ đến cả con cái của họ, những người mà chị cho biết là “đã phải chịu đựng nhiều nhất là vì những sai lầm của chúng ta”.
Ngay ngày hôm sau, bà Estela Ortiz, thư ký điều hành của Hội đồng Quốc gia về Trẻ vị thành niên của Chilê, tuyên bố rằng tổ chức sẽ nghiên cứu các biện pháp có thể để các trẻ em dưới tuổi vị thành niên của các tù nhân có thể ở cùng mẹ của chúng trong các nhà tù.
Theo hệ thống nhà tù, các nữ tù nhân ở Chilê chỉ có thể ở cùng con của họ cho đến khi chúng được hai tuổi. Sau đó, chúng sẽ được đặt dưới sự chăm sóc của một thành viên trong gia đình hoặc được đưa vào hệ thống chăm sóc trẻ em.
Phát biểu với một hãng tin địa phương, bà Ortiz cho biết rằng các kế hoạch đã được thực hiện để phối hợp cùng với người đứng đầu của sở cảnh sát và để xem tình hình sẽ như thế nào.
“Chúng tôi muốn thấy những bước đi trước mắt mà chúng tôi có thể thực hiện, dựa trên yêu cầu mà họ đã đưa ra ngày hôm qua (hôm thứ Ba 16/1)”, bà Ortiz nói với Cooperativa.
Bà Ortiz cũng cho biết rằng hội đồng của bà đang xem xét những biện pháp có thể được thực hiện để các bà mẹ có thể được ở với con của họ, ít nhất là cho đến khi chúng lên ba, đặc biệt là khi họ không có các thành viên khác gia đình để chăm sóc cho họ.
Trong tương lai, họ cũng sẽ đánh giá khả năng của việc phụ nữ sẽ dành thời gian để chăm sóc con cái, vì vậy họ có thể được ở với con cái của mình.
Ngay từ đầu, các tù nhân và việc cải cách nhà tù chính là một ưu tiên rõ rang đối với Triều đại của Đức Phanxicô.
Chỉ hai tuần sau cuộc bầu cử tháng 3 năm 2013, vị tân Giáo Hoàng đã viếng thăm một trung tâm giam giữ thanh thiếu niên ở Rôma để cử hành nghi thức Thứ Năm để rửa chân cho mười hai tù nhân, trong đó có những người Hồi giáo và phụ nữ.
Kể từ đó, các chuyến viếng thăm đến các nhà tù đã trở thành một đặc điểm tiêu chuẩn trong các chuyến viếng thăm của ĐTC Phanxicô, trong đó có một điểm dừng chân tại “Centro de Readaptación Social No. 3” tại Juarez, Mêhicô, trong chuyến viếng thăm Mexico của ĐTC Verdana vào tháng 2 năm 2016.
Vào tháng 11 năm 2016, một nhóm khoảng năm mươi tù nhân tại nhà tù của Ý được gọi là trung tâm giam giữ Costantino Satta đã tổ chức một điệu vũ “flash mob” chào mừng sự chỉ đạo của ĐTC Phanxicô đối với việc cải cách nhà tù, bao gồm những người Hy Lạp, Rumani, Maroccans, Tunisians, Tanzanians, Ý và thậm chí một cặp đôi người Brits và người Canada, đại diện cho nhiều tôn giáo khác nhau, chẳng hạn như Công giáo, Hồi giáo, Chính thống, Phật giáo và cả những người vô thần.
Đầy thú vị và duyên dáng, các tù nhân đã thực hiện một điệu nhảy zumba với những bước nhảy hiện đại theo âm điệu của ca khúc “Pope is Pop”, một sáng tác viết về Đức Giáo Hoàng của nhà soạn nhạc Igor Nogarotto người Ý.
Sau một loạt các cuộc bạo loạn trong các nhà tù ở Brazil vào tháng 1 năm 2017 khiên cho hơn 50 người thiệt mạng, ĐTC Phanxicô tiếp tục nhắc lại rằng “nhà tù phải là nơi để cải tạo và tái hội nhập vào xã hội; và điều kiện sống của các tù nhân phải xứng đáng với phẩm giá con người”.
Minh Tuệ chuyển ngữ
