Cuộc khủng hoảng đang diễn ra tại Venezuela đã tạo ra một dòng chảy di cư khổng lồ, với việc hàng ngàn người chạy trốn khỏi sự bất ổn và tình trạng lạm phát dưới thời chính phủ xã hội chủ nghĩa của tổng thống Nicolas Maduro để tìm nơi ẩn náu ở các nước láng giềng.
Những người dân Venezuela chọn cách rời khỏi đất nước của họ, cũng như với bất kỳ di dân nào, phải đối mặt với rất nhiều trở ngại, rủi ro và những điều không thể lường trước, bao gồm số lượng các quốc gia láng giềng đóng cửa biên giới ngày càng gia tăng, cũng như nguy cơ trở thành nhân của nạn buôn người.
Trong một nỗ lực giúp đỡ các quốc gia tiếp nhận hỗ trợ dòng người di cư từ quốc gia láng giềng Venezuela của họ và đồng thời cung cấp cho những người di cư những nguồn lực họ cần để có thể hội nhập vào các quốc gia mới của họ, văn phòng về di dân và tị nạn của Vatican đã hợp tác với 8 Hội đồng giám mục Nam Mỹ trong việc phát động một dự án nhằm cung cấp sự hỗ trợ này.
Với cái tên “Bridges of Solidarity” (Những cầu nối của sự liên đới), dự án được trình bày vào ngày 7 tháng Năm bởi hai vị phụ tá của văn phòng di dân của Vatican – một bộ phận trực thuộc Thánh Bộ Cổ võ sự Phát triển Con người Toàn diện và được giám sát trực tiếp bởi ĐTC Phanxicô – linh mục Michael Czerny, SJ và linh mục Fabio Baggio, cũng như linh mục Arturo Sosa, Bề trên Tổng Quyền Dòng Tên và cũng là một người Venezuela.
Văn phòng đang hợp tác với các giám mục đến từ các nước Colombia, Brazil, Ecuador, Peru, Chile, Bolivia, Paraguay và Argentina.
Dự án này phù hợp với 20 điểm hành động do văn phòng di dân của Vatican soạn thảo như là một phần trong kế hoạch 4 bước của ĐTC Phanxicô nhằm hỗ trợ những người di dân và những người tị nạn: chào đón, bảo vệ, khuyến khích và hội nhập.
Các dịch vụ được cung cấp thông qua dự án, vốn được sắp đặt để vận hành trong 24 tháng, bao gồm việc xây dựng các trung tâm và nơi trú ẩn cho những người di cư; hỗ trợ tìm nhà ở và công việc; tạo điều kiện cho việc tiếp cận giáo dục và chăm sóc sức khỏe; vận động và trợ giúp pháp lý; đào tạo chuyên môn cho các nhân viên làm công tác mục vụ và các chiến dịch nâng cao nhận thức nhằm khiến cho cộng đồng địa phương trở nên nhạy cảm trước những nhu cầu của người di cư cũng như những rủi ro mà họ phải đối mặt.
Việc tài trợ, theo linh mục Baggio, xảy ra một phần ở cấp địa phương, nhưng Thánh Bộ cũng giúp tìm kiếm sự hỗ trợ từ các nhà tài trợ tư nhân và các quan hệ đối tác.
Cha Czerny cho biết sứ mạng của Thánh Bộ đó là “trợ giúp Giáo Hội ở bất cứ nơi nào cần thiết, bất cứ nơi nào có thể, trong việc đồng hành với những người di cư, những người tỵ nạn và các nạn nhân của nạn buôn người”.
Bản thân cũng chính là một người tị nạn, linh mục Czerny cho biết một trong những lĩnh vực lớn nhất mà họ muốn giải quyết đó chính là việc giúp đỡ những người di cư có thể tiếp cận với những thông tin bổ ích, do đó giảm bớt những rủi ro mà họ phải đối mặt trên cuộc hành trình của mình.
Những câu hỏi mờ nhạt đối với bất kỳ người di cư nào, linh mục Czerny nói, đó là “điều gì đang chờ đợi bạn? Điều gì đang ở phía trước? Bạn cần biết điều gì sẽ xảy ra lúc này để bạn có thể được chuẩn bị tốt hơn một chút? Hay là liệu bạn sẽ luôn bị sốc, ngạc nhiên và thất vọng?”.
“Tôi không nghĩ rằng có một ví dụ nào tốt hơn về nơi mà Giáo hội, trên khắp lục địa có thể hợp tác để mọi người thực hiện những chuyến đi đầy khó khăn này và họ được cung cấp những thông tin bổ ích trên suốt cuộc hành trình của mình”, linh mục Czerny cho biết khi đề cập đến dự án mới.
Việc cung cấp thông tin chính xác, linh mục Czerny nói, đóng một vai trò quan trọng trong công tác phòng chống nạn buôn người, “bởi vì mọi người trở thành nạn nhân của nạn buôn người khi họ thiếu những thông tin cần thiết để đưa ra những quyết định đúng đắn”.
Trong những lời phát biểu với CNA, linh mục Czerny cho biết những người di cư thường thiếu hai thông tin chính, đầu tiên đó là thông tin thực tế “bạn làm gì khi …”, cũng như câu trả lời cho những câu hỏi về việc người di cư nên làm gì khi họ đến trạm xe buýt hoặc nơi trú ẩn, và những điều cần phải nói và những điều không được nói.
Lĩnh vực khác đó là việc thiếu những thông tin chính xác, linh mục Czerny nói, đồng thời lưu ý rằng thường có rất nhiều thông tin sai lệch đến với những người di cư và “những thông tin sai lệch chính là khởi đầu của vấn đề của nạn buôn người… người ta định hướng sai và họ kết thúc bằng việc sập bẫy bởi những kẻ buôn người”.
Phức hợp vấn đề là một thực tế rằng nhiều người thấy vấn đề như là một điều gì đó hỗn loạn, giả định rằng quả là hết sức khó khăn để có được những thông tin chính xác đối với những người di cư ở nơi đầu tiên.
Tuy nhiên, “khi chúng ta nhìn vào điều này một cách thực tế, nó không hỗn loạn, nó là thực tế. Đó chính là con người, và mọi người đang đến và nếu như chúng ta có những thông tin chính xác, chúng ta có thể chia sẻ nó”, linh mục Czerny nói, đồng thời cho biết thêm rằng điện thoại di động và các công cụ kỹ thuật số khác khiến cho điều này trở nên dễ dàng để chia sẻ thông tin, “nhưng nó phải là thông tin chính xác”.
ĐTC Phanxicô thường đã thẳng lên tiếng về vấn đề nạn buôn người. Ngài đã một lần nữa đề cập đến chủ đề này, đồng thời chia sẻ cụ thể về vấn đề thông tin sai lệch, trong một thông điệp video gửi Diễn đàn quốc tế lần thứ hai về chế độ nô lệ hiện đại, diễn ra vào ngày 5-8 tháng 5 tại Argentina, được công bố vào ngày 7 tháng 5.
ĐTC Phanxicô cho biết rằng chế độ nô lệ không phải là một điều gì đó trong quá khứ, nhưng là một thực tế nghiệt ngã đối với nhiều người đàn ông, phụ nữ và trẻ em trên toàn thế giới.
Đối mặt với “thực tại bi thảm” này, ĐTC Phanxicô nói “không ai có thể rửa tay mà không muốn, theo một cách nào đó, trở nên đồng lõa với tội ác chống nhân loại này”.
ĐTC Phanxicô đã chia sẻ về sự cần thiết cần phải vượt qua “bức màn che của sự thờ ơ” bao trùm vấn đề này, và đồng thời cho biết rằng nó thường xuyên xuất hiện như thể “nhiều người không muốn hiểu phạm vi của vấn đề”.
“Có những người, đang trực tiếp tham gia vào các tổ chức tội phạm, không muốn điều này được đề cập đến đơn giản chỉ bởi vì họ có được lợi nhuận cao nhờ các hình thức nô lệ mới”, ĐTC Phanxicô nói, đồng thời cũng lưu ý rằng cũng có những người hiểu biết vấn đề, nhưng không muốn đề cập đến nó “bởi vì họ tự nhận thấy mình đang ở cuối chuỗi tiêu thụ”.
Theo linh mục Czerny, vấn đề mại dâm, mà ĐTC Phanxicô có thể nhắc đến, là lĩnh vực lớn nhất của nạn buôn người mà những người di cư có thể trở thành nạn nhân.
ĐTC Phanxicô nhấn mạnh rằng việc thi hành luật pháp một cách chặt chẽ hơn là không đủ, nhưng nguyên nhân gốc rễ của các vấn đề cũng cần phải được giải quyết, chẳng hạn như nghèo đói, bạo lực và tham nhũng.
Câu trả lời cho vấn đề này, ĐTC Phanxicô nói, cần phải được dựa trên việc tạo ra cơ hội cho một sự phát triển con người toàn diện, bắt đầu bằng giáo dục, mà Ngài cho biết chính là “điểm mấu chốt”.
ĐTC Phanxicô kết thúc thông điệp của mình bằng cách lưu ý rằng nhiệm vụ này hẳn chắc chắn sẽ là một nhiệm vụ hết sức khó khăn đòi hỏi cả sự kiên trì và nhẫn nại, nhưng sẽ giúp xây dựng “một xã hội vốn được đổi mới và hướng tới tự do, công lý và hòa bình”.
Minh Tuệ chuyển ngữ
