“Một Thượng Hội đồng Giám mục giải quyết những vấn đề liên quan đến việc lạm dụng tình dục và giới trẻ cũng cần phải giải quyết – một cách trung thực và triệt để – những nguyên nhân gốc rễ của thảm họa giáo sĩ lạm dụng tình dục liên quan đến trẻ vị thành niên”, Đức TGM Chaput viết.
ROME – Bước vào Thượng Hội đồng Giám mục về Giới trẻ, Đức tin và việc Phân biệt Ơn gọi được tổ chức từ ngày 3-28 tháng 10, một vấn đề lớn đối với Giáo hội Công giáo đó chính là liệu 300 vị giám chức quy tụ tại Rome có thừa nhận một vấn đề rõ ràng mà chẳng ai muốn bàn đến: những vụ bê bối lạm dụng tình dục văn thư, và ý nghĩa của chúng đối với đời sống và tính toàn vẹn về luân lý của Giáo hội.
Việc đánh giá chỉ bởi những bài phát biểu dài dòng chính thức được đưa ra tại phiên khai mạc Thượng Hội đồng Giám mục, vốn có thể là một biện pháp vội vã hấp tấp, câu trả lời dường như sẽ là nếu như một việc thừa nhận như vậy xảy ra, nó sẽ phải xuất phát từ những người gây ra hậu quả chứ không phải từ những quan chức tổ chức sự kiện.
Mặc dù hiện nay, quả thực rất khó để biết chính xác khi nào chiếc đồng hồ bắt đầu khởi động, mùa hè này đã có những sự kiện nổi bật:
- Việc cựu Hồng y Theodore McCarrick từ nhiệm khỏi Hồng Y Đoàn trong bối cảnh của những cáo buộc liên quan đến vấn đề lạm dụng tình dục và những hành vi sai trái.
- Những tiến triển mới trong cuộc khủng hoảng giáo sĩ lạm dụng tình dục nghiêm trọng tại Chile.
- Báo cáo đầy thất vọng của bồi thẩm đoàn Pennsylvania, xác định hơn 300 linh mục lạm dụng tình dục trong vòng 75 năm và hơn 1.000 nạn nhân trẻ em.
- Những cáo buộc gây xôn xao dư luận bởi một vị cựu Đại sứ Giáo Hoàng tại Hoa Kỳ rằng chính ĐTC Phanxicô nhận thức rõ những cáo buộc liên quan đến TGM McCarrick và đã phớt lờ những cáo buộc này.
Với tất cả những điều đó, những nỗ lực nhằm tránh xa chủ đề trong tháng này có vẻ như là một động tác vô ích đối với một số người.
Tuy nhiên, trong gần 8.400 từ ngữ đầy hùng hồn được trình bày trong bốn bài phát biểu riêng biệt về ý nghĩa và mục đích của Thượng Hội đồng Giám mục, hai bài phát biểu của ĐTC Phanxicô hôm thứ Tư 3/10, một bài phát biểu của Đức Hồng Y Lorenzo Baldisseri, người đứng đầu Thượng Hội Đồng Giám Mục, và một bài phát biểu khác của ĐHY Sérgio da Rocha người Brazil, “Tổng tường trình viên”, hay Chủ tịch Thượng Hội đồng này, cụm từ “lạm dụng tình dục” không bao giờ xuất hiện và không có sự ám chỉ trực tiếp đến bất kỳ vụ bê bối nào đã khiến mùa hè 2018 trở thành một mùa đông giá đầy bất mãn đối với Giáo hội.
Điều mà bốn bài phát biểu này có thể gợi ý đó chính là một chiến lược về phía các nhà tổ chức cuộc họp này để tránh biến nó trở thành một diễn đàn để thảo luận về cuộc khủng hoảng lạm dụng, thay vào đó là chờ đợi cho đến tháng Hai khi mà ĐTC Phanxicô triệu tập những người đứng đầu các Hội đồng giám mục từ khắp nơi trên thế giới đến Rome để tham dự cuộc họp kéo dài ba ngày về việc bảo vệ trẻ em.
Hơn nữa, ý tưởng có thể cực kỳ quan trọng như những vụ bê bối lạm dụng, các chủ đề chính thức của hội nghị thượng đỉnh này cũng cuốn hút và xứng đáng với thời điểm hiện tại dưới ánh mặt trời – mối tương quan của Giáo Hội với những người trẻ tuổi của thế kỷ 21, những khó khăn phải trải qua liên quan đến vấn đề đức tin trong một thế giới hiện đang ngày càng trở nên thế tục, và những thách đố của việc nuôi dưỡng ơn gọi trong các nền văn hóa vốn dường như ngày càng bị dị ứng với ý tưởng cam kết.
Tuy nhiên, khó khăn với cách tiếp cận đó chính là những nạn nhân sống sót bị lạm dụng trên khắp thế giới, cùng với những người Công giáo thuộc mọi tầng lớp liên quan đến những vụ bê bối vốn đã bủa vây Giáo hội vào mùa hè này, có thể không nghĩ rằng việc trì hoãn cuộc trò chuyện trong vòng bốn tháng là một hình thức của việc phản ứng nhanh chóng mà Giáo Hội cần phải có vào lúc này.
Điều đó dường như trở thành nội dung chính của một bài viết được đăng trên trang blog của Đức Tổng Giám mục Charles Chaput Địa phận Philadelphia hôm hôm thứ Tư 3/10, chẳng hạn vậy, về những điều cần phải được thảo luận tại Thượng Hội đồng, mà trong đó ngài cũng đã tham gia.
“Một Thượng Hội đồng Giám mục giải quyết những vấn đề liên quan đến việc lạm dụng tình dục và giới trẻ cũng cần phải giải quyết – một cách trung thực và triệt để – những nguyên nhân gốc rễ của thảm họa giáo sĩ lạm dụng tình dục liên quan đến trẻ vị thành niên”, Đức TGM Chaput viết.
Để có sự công bằng, ĐHY da Rocha cũng đã khuyến khích các giám mục tham dự Thượng Hội đồng bày tỏ một cách cởi mở về những thực tại trong thời điểm này.
“Tôi đề nghị tất cả các nghị phụ, trước hết, trong tuần lễ đầu tiên khi mà chúng ta đang cố gắng ‘thừa nhận’ những sự việc đang xảy ra, để giúp chúng ta có thể hiểu được những người trẻ đang phải trải qua những vấn đề gì tại vùng lãnh thổ của họ”, ĐHY da Rocha nói. “Mỗi bài phát biểu chúng ta trình bày với các bạn trẻ cần phải luôn luôn xuất phát từ chủ nghĩa hiện thực theo ngữ cảnh chứ không phải từ những lý thuyết trừu tượng xa rời những thực tế cuộc sống hàng ngày của họ”.
ĐHY Da Rocha cũng đã trích dẫn một dòng của ĐTC Phanxicô được trình bày một cách ngắn gọn như sau: “Một đức tin không được đặt trong cuộc khủng hoảng là một đức tin bị khủng hoảng”.
Tuy nhiên, trong số những nạn nhân lạm dụng còn sống sót, những người hiện diện hôm thứ Tư chỉ như việc ném một hòn đá từ hội trường Thượng Hội đồng ở phía trước Lâu đài Thiên Thần (Castel Sant’Angelo) ở cuối con phố Via della Conciliazione, dường như không có nhiều sự tự tin rằng “thực tế hàng ngày” trong cuộc sống của họ sẽ được lắng nghe.
“Hãy chấm dứt Thượng Hội đồng vô ích này, hoặc thay đổi tất cả mọi thứ một cách thực tế”, Alessandro Battaglia, 22 tuổi, người tuyên bố đã bị một linh mục người Milan tên là Mauro Galli lạm dụng vào năm 2011.
“Các giám mục bao che vấn đề lạm dụng tình dục, tất cả chúng ta đều biết họ là ai, họ nêntừ chức”, Alessandro Battaglia phát biểu với Claire Giangravè, cộng tác viên của Crux.
Chắc chắn, trong những ngày sắp tới, các giám mục, các nhà lãnh đạo tôn giáo, và những người trẻ tham dự Thượng Hội đồng sẽ có nhiều cơ hội để đưa vấn đề lạm dụng tình dục vào chương trình nghị sự, và không chắc nó sẽ không xuất hiện với nhiều hình thức khác nhau.
Tuy nhiên, đối với những người Công giáo trên khắp thế giới muốn tin rằng các nhà lãnh đạo của họ nắm bắt được sự tổn thương cũng như cảm giác cấp bách đang thấm nhuần trong Giáo hội, ngày khai mạc Thượng Hội đồng Giám mục có thể không mang lại sự bảo đảm mà họ tìm kiếm.
Minh Tuệ chuyển ngữ
