Khi cuộc khủng hoảng đói kém diễn ra ở Ethiopia, tổ chức từ thiện toàn cầu hợp tác với các Nữ tu Công giáo nuôi dưỡng trẻ em

Khi người sáng lập và Giám đốc điều hành của tổ chức từ thiện cung cấp thực phẩm học đường toàn cầu Mary’s Meals đến thăm miền bắc Ethiopia vào tháng trước, ông đã xác nhận các báo cáo về cuộc khủng hoảng nạn đói lan rộng đang diễn ra nhanh chóng ở Tigray sau cuộc nội chiến và hạn hán đang diễn ra.

“Nó cùng cực như bất cứ điều gì tôi từng chứng kiến về những đau khổ hiện tại và khả năng diễn biến xấu hơn trừ khi có sự can thiệp đáng kể”, ông Magnus MacFarlane-Barrow nói.

Tổ chức Mary’s Meals có trụ sở tại Scotland, cung cấp bữa ăn cho gần 2,5 triệu trẻ em ở một số quốc gia nghèo nhất thế giới, đã hợp tác với Nữ tu Dòng Nữ tử Bác ái ở Tigray từ năm 2017 để cung cấp bữa ăn cho hàng nghìn trẻ em.

Ngay cả khi biên giới trong khu vực bị đóng cửa trong cuộc chiến tranh tàn khốc kéo dài hai năm giữa các lực lượng liên minh với chính phủ liên bang Ethiopia và Eritrea và Mặt trận Giải phóng Nhân dân Tigray (TPLF), Dòng Nữ tử Bác ái, do Nữ tu Medhin Tesfay lãnh đạo, vẫn tiêp tục ở lại khu vực. Dòng tu này được cho là Hội dòng duy nhất hoạt động ở đó trong cuộc xung đột.

“May mắn thay, các Nữ tu đã có được nguồn tiếp tế vì công việc hỗ trợ thực phẩm/ ăn uống ở trường học đang diễn ra của chúng tôi và quyết tâm làm những gì có thể để tiếp cận những người cần được giúp đỡ nhất”, ông MacFarlane-Barrow nói với CNA.

“Có rất nhiều thách thức do cuộc xung đột đang diễn ra, mất liên lạc thường xuyên, gián đoạn dịch vụ ngân hàng và đóng cửa các tuyến đường tiếp tế, nhưng các đồng nghiệp đối tác của chúng tôi không chỉ tận tâm một cách đáng kinh ngạc mà còn rất tháo vát, và kết quả mà chúng tôi cùng nhau đạt được trong cuộc xung đột thực sự hết sức đáng chú ý”.

Dòng Nữ Tử Bác Ái đã hỗ trợ những người dễ bị tổn thương ở Tigray từ đầu những năm 1970. Ngôi nhà đầu tiên của Hội dòng ở đó, nơi Nữ tu Medhin sống và phục vụ, được thành lập vào năm 1973. Có 65 Nữ tu Dòng Nữ tử Bác ái ở Ethiopia và 15 Nữ tu có trụ sở tại Tigray.

Một cuộc khủng hoảng đang gia tăng và phần lớn không được báo cáo

Cuộc chiến bắt đầu vào tháng 11 năm 2020 và kéo dài hai năm, khiến hàng triệu người phải di dời, phá hủy cơ sở hạ tầng và dịch vụ y tế thiết yếu, khiến vô số con số bị thương và tổn thương, đồng thời cướp đi sinh mạng của khoảng 600.000 người. Sau khi chiến tranh chính thức kết thúc, sự gián đoạn nguồn cung viện trợ vào năm 2023 cộng với việc không có mưa đã dẫn đến tình trạng hạn hán nghiêm trọng, đẩy nhanh cuộc khủng hoảng nhân đạo trong khu vực. Các nhà báo vẫn gặp khó khăn trong việc tiếp cận khu vực này nên tình hình phần lớn không được đưa tin đầy đủ.

Các dự báo Phân loại Giai đoạn An ninh lương thực tích hợp (IPC) chỉ ra rằng phần lớn Tigray hiện đang phải đối mặt với nạn đói ở mức độ khẩn cấp và một số hộ gia đình có thể sẽ rơi vào “thảm họa/nạn đói vào tháng 7”.

Tại bệnh viện lớn nhất ở thủ đô Mekelle của vùng, bác sĩ Abraha Gebreegziabher, bác sĩ nhi khoa địa phương, nói với Mary’s Meals rằng ngày càng có nhiều trẻ em chết vì suy dinh dưỡng trong bệnh viện.

“Chúng ta đang chứng kiến số trường hợp suy dinh dưỡng cao gấp ba lần bình thường và tỷ lệ tử vong cao gấp năm lần. Số trẻ em chết vì suy dinh dưỡng khá ổn định trong 13 năm qua, nhưng kể từ sau chiến tranh, con số này đã tăng gấp đôi”, bác sĩ Gebreegziabher nói. “Những trường hợp tử vong trước đây thường liên quan đến các tình trạng sức khỏe khác, nhưng hiện nay suy dinh dưỡng là nguyên nhân duy nhất”.

Tigray là nơi sinh sống của hơn 7 triệu người và hơn 4,5 triệu người hiện đang cần viện trợ. Theo ông MacFarlane-Barrow, hơn một triệu người phải di tản và sống trong các trại tập trung, 75% bà mẹ đang cho con bú bị suy dinh dưỡng, và hơn một nửa số trẻ em phải nghỉ học, nhiều trẻ em tiếp tục bỏ học vì đói.

Các đợt phong tỏa do đại dịch và chiến tranh

Vào năm 2020, khi các trường học ban đầu đóng cửa do đại dịch, Mary’s Meals đã giúp các Nữ tu Dòng Nữ tử Bác ái cung cấp suất ăn mang về nhà cho các gia đình có con em trước đây đã được nhận bữa ăn tại trường.

Khi các trường học chuẩn bị mở cửa trở lại vào cuối năm đó, cuộc nội chiến nổ ra và hàng triệu người trên khắp Tigray phải chạy trốn để tìm nơi an toàn. Trên khắp Mekelle, các trường học trở thành nơi trú ẩn tạm thời cho những người di tản trong nước (IDP). Bất chấp tình trạng mất liên lạc, khả năng tiếp cận thực phẩm và tiền mặt bị hạn chế cũng như tình trạng bạo lực đang diễn ra, Mary’s Meals vẫn tiếp tục hỗ trợ các Nữ tu Dòng Nữ tử Bác ái để họ có thể cung cấp bữa ăn và các hỗ trợ thiết yếu khác cho hơn 30.000 người trong cuộc xung đột.

Sau lệnh ngừng bắn, khi một số người trở về làng mạc của họ, các Nữ tu Dòng Nữ tử Bác ái, được Mary’s Meals hỗ trợ, tiếp tục cung cấp viện trợ lương thực. Ngay sau khi các trường học có thể mở cửa trở lại vào năm 2023, 2 Nữ tu đã khởi động lại việc cung cấp bữa ăn tại trường sớm nhất có thể, tập trung vào các khu vực có nhu cầu lớn ở Đông Tigray. Chương trình dinh dưỡng học đường đã được khôi phục hoàn toàn vào cuối năm 2023.

Tuy nhiên, ở một số nơi trong khu vực, trường học vẫn tiếp tục đóng cửa và người dân không thể trở về làng mạc của mình. Số liệu thống kê khu vực cho thấy hơn một nửa số trẻ em trong độ tuổi tiểu học ở Tigray (53%) hiện không được đi học, tình hình càng trở nên tồi tệ hơn do thiếu nhân viên nghiêm trọng và các tòa nhà trường học bị hư hại trong chiến tranh. Khoảng 15.000 giáo viên không trở về khu vực, và 95% lớp học ở Khu trung tâm của Tigray, khu vực diễn ra phần lớn chương trình Mary’s Meals, bị hư hại do chiến tranh.

Lời kêu gọi giúp đỡ những anh chị em đang gặp khó khăn

“Thật khó có thể phóng đại việc có biết bao nhiêu vấn đề khác nhau đang khiến cuộc sống ở đây trở nên khó khăn”, ông MacFarlane-Barrow nói trong một đoạn video được thực hiện trong chuyến thăm Tigray vào tháng trước. “Nạn đói này có thể giống như nạn đói đầu thập niên 80 khi hàng triệu người chết. Chắc chắn ở giai đoạn này trong lịch sử nhân loại, điều đó không thể xảy ra nữa trong thế giới sung túc này. Chúng ta cần phải hành động. Chúng ta cần phát triển chương trình cung cấp thức ăn học đường; mọi người đều hỏi liệu họ có tương lai không… hãy tiếp tục với tất cả sức mạnh của mình, một cách khẩn trương”.

Mary’s Meals hiện đang kêu gọi gây quỹ để có thể mở rộng chương trình của mình nhằm tiếp cận thêm hàng nghìn trẻ em bằng cách cung cấp bữa ăn cho chúng.

Trong một video gần đây, Nữ tu Medhin đã thảo luận về những thử thách của các chị em Nữ tu ở Tigray, kêu gọi tất cả mọi người hành động.

“Tiếng nói của chúng tôi, sự khốn cực, sự đau khổ của chúng tôi cần được lắng nghe. Và theo đó, chúng tôi mong đợi một phản ứng cụ thể từ những người nắm giữ quyền lực trong tay và từ những người có thể chia sẻ từ những gì ít ỏi họ có, và từ những sự ăn uống vô độ của họ”, Nữ tu Medhin nói.

“Tôi thực sự muốn họ làm điều gì đó càng sớm càng tốt vì chúng tôi không muốn có thêm nhiều người chết”, Nữ tu Medhin tiếp tục. “Chúng tôi đang nói về những người chết đói trong thế kỷ 21. Điều đó sẽ khiến nhiều người phải xấu hổ. Thật xấu hổ khi bạn biết anh chị em của mình ở bất kỳ nơi nào trên thế giới đang đói kém. Tôi chỉ muốn mọi người làm những gì trong tầm tay của họ… Tất cả những gì bạn cần là một trái tim yêu thương và một khối óc có thể quyết định làm điều đó”.

Minh Tuệ (theo CNA )