HONOLULU, Hawaii – Hawaii đã trở thành tiểu bang gần đây nhất của Hoa Kỳ trong việc hợp pháp hoá trợ tử, và vị Giám mục của hòn đảo đã viết về sự thiển cận đối với việc cho phép một số cư dân chấm dứt mạng sống của họ.
“Tôi nhận thấy hết sức mỉa mai rằng hành động tước đi mạng sống của một con người, mà người ta đã thực hiện một cách độc lập trong hàng ngàn năm nay, hiện nay chỉ bị xử phạt nếu được phép của một nhà cung cấp dịch vụ y tế, nhà nước hay cơ quan lập pháp”, Đức Cha Larry Silva Địa phận Honolulu viết trong một bài xã luận ngày 28 tháng 3 khi dự luật này đang được xem xét.
“Sự ngạc nhiên của tôi đối với sự mâu thuẫn rõ ràng này càng phức tạp khi tôi nghĩ đến việc làm cách nào, cho đến bây giờ, chúng ta đã tự hào về việc giúp đỡ người khác không tước đi mạng sống của họ. Chúng tôi có các chương trình phòng chống việc tự tử và các đường dây nóng, và đồng thời luôn coi hành động tự sát là một bi kịch vốn gây ra một sự hủy hoại đối với rất nhiều người sống sót cảm thấy đau khổ và thất vọng vì họ không thể ngăn cản quyết định ‘độc lập’ này khỏi được thực hiện”.
Đạo luật “Sự chăm sóc của chúng ta, Sự lựa chọn của chúng ta” (Our Care, Our Choice Act) đã được Thống đốc David Ige ký thành luật vào ngày 5 tháng 4. Thượng nghị viện Hawaii đã thông qua dự luật hôm 29 tháng 3 với tỉ lệ 23-3, và Hạ viện đã thông qua dự luật hồi đầu năm nay với tỉ lệ 39-12.
Một đạo luật tương tự đã được Thượng viện Hawaii thông qua vào năm 2017, nhưng đã thất bại tại Hạ viện.
Luật cho phép một người bị bệnh nan y được nhận một toa thuốc có nồng độ gây chết người nếu như hai bác sĩ phát hiện ra rằng người đó chỉ còn có thể sống dưới sáu tháng và có đủ khả năng về mặt tinh thần. Bệnh nhân phải trải qua một cuộc đánh giá sức khoẻ tâm thần để xác định rằng họ đang không phải “chịu đựng những điều kiện vốn có thể gây trở ngại cho việc đưa ra quyết định, chẳng hạn như việc thiếu điều trị trầm cảm”, theo The Associated Press.
Hawaii Gov. David Ige ký một dự luật để hợp pháp hoá trợ tử vào Thứ Năm, ngày 5 tháng 4 năm 2018 tại Honolulu. (Credit: Sophia Yan / AP.)
Bệnh nhân phải thực hiện hai yêu cầu để đạt được liệu pháp chấm dứt sự sống, với thời gian chờ đợi 20 ngày giữa các yêu cầu, và đòng thời phải ký một đề nghị bằng văn bản do hai người chứng kiến, một người trong số họ không thể có quan hệ bà con với bệnh nhân.
Bác sĩ có thể cho thuốc, nhưng nó chỉ có thể tự điều trị.
Đạo luật bao gồm các hình phạt hình sự đối với việc làm giả mạo yêu cầu để có được một toa thuốc có nồng độ gây chết người hoặc cưỡng chế để có được toa thuốc như vậy.
Ông Ige nhấn mạnh sự tự do lựa chọn mà luật pháp sẽ cung cấp cho bệnh nhân bị bệnh nan y.
“Đã đến lúc các cư dân Hawaii mắc bệnh nan y và có đủ năng lực về tinh thần, những người đang phải chịu đựng đau khổ, được đưa ra những lựa chọn chấm dứt sự sống của họ với phẩm giá, ân sủng và bình an”, ông Ige nói. “Nó có ý nghĩa để cho bệnh nhân một sự lựa chọn để yêu cầu liệu pháp đó, đạt được nó và thực hiện nó, hoặc cuối cùng thay đổi ý kiến của họ”.
Đức Cha Silva chỉ ra rằng theo luật pháp, giấy chứng tử của những người tự tử sẽ liệt kê như là nguyên nhân trực tiếp đối với cái chết cuối cùng của họ.
Đức Cha Silva viết rằng: “Với tư cách là một nhà lãnh đạo tinh thần, tôi cũng phải đặt ra vấn đề về việc liệu một người nào đó cố tình, có ý thức và quyết tâm, vi phạm giới răn cơ bản ‘Không được giết người’ của Thiên Chúa có thể đùa giỡn với số phận tồi tệ hơn việc làm suy yếu căn bênh nan y… Thiên Chúa cho phép chúng ta quyền tự trị để đưa ra những quyết định như vậy, nhưng đồng thời Ngài cảnh báo chúng ta về những hậu quả nghiêm trọng – và không ngừng cố gắng để kéo chúng ta ra khỏi những quyết định mang tính tự hủy hoại như vậy”.
Đức Cha Silva cho biết: “Trong khi Cơ quan lập pháp tiểu bang của chúng ta không thể dựa vào các quyết định của nó về các hậu quả lâu dài, vẫn cần phải suy nghĩ về cá nhân những người mắc bệnh nan y. Những thành viên nào trong gia đình sẽ phải sống với gánh nặng lương tâm của chính họ liên quan đến tiến trình không tự nhiên này?”.
Đức Cha Silva cũng đặt vấn đề về những ảnh hưởng của đạo luật đối với những người bị trầm cảm: “Liệu điều này sẽ không gợi ý cho họ rằng nếu như cuộc sống trở nên quá nặng nề, thì việc tự loại bỏ mình ra khỏi cuộc sống sớm hơn sau đó là một lựa chọn hợp pháp?”.
“Nếu như cánh cửa cho việc lựa chọn cái chết này được mở ra, liệu rằng các công ty bảo hiểm và các cơ sở chăm sóc sức khoẻ có tiếp tục cung cấp phương pháp điều trị rất tốn kém nhưng đầy mưu trí, được phát triển qua các thế hệ bởi các nhà khoa học, các kỹ thuật viên và nhân viên y tế?. Hoặc liệu ‘điểm cốt yếu’ có dẫn họ đến việc từ chối những phương pháp điều trị tốn kém này bởi vì bệnh nhân có thể lựa chọn cái chết nhanh hơn và ít tốn kém hơn?”.
Đức Cha Silva cũng đặt vấn đề về việc bảo vệ lương tâm cho các nhân viên y tế và các dược sĩ coi tự tử là trái với luân lý một cách nghiêm trọng.
Bài xã luận của Đức Cha Silva đã lặp lại mối bận tâm liên quan đến vấn đề trợ tử vốn đã được ĐTC Phanxicô đề xướng.
Vào tháng 6 năm 2016, ĐTC Phanxicô đã gọi vấn đề trợ tử là một đặc tính của “nền văn hoá thải loại” vốn cho thấy “một lòng từ bi giả tạo” và đồng thời xem con người như là một vấn đề.
“Lòng thương xót thực sự không gạt bỏ bất cứ ai ra bên lề xã hội, cũng không hạ thấp nhân phẩm và loại trừ bất cứ người nào – chưa kể đến việc coi sự biến mất của một người như là một điều tốt”, ĐTC Phanxicô phát biểu với các giám đốc bệnh viện và các bác sĩ đến từ Tây Ban Nha và Mỹ Latinh. ĐTC Phanxicô đã chỉ trích “những người ẩn nấp đằng sau một sự từ bi để biện minh và chấp nhận cái chết của một bệnh nhân”.
Ngoài Hawaii, việc trợ tử với sự trợ giúp của bác sĩ cũng hợp pháp tại Quận Columbia, Washington, Oregon, California, Vermont và Colorado; và ở Montana thông qua một phán quyết của tòa án tối cao. Một dự luật nhằm hợp pháp hoá việc trợ tử hiện đang được xem xét tại tiểu bang Indiana.
Vào tháng 9, Toà án Phúc thẩm bang New York đã tán thành lệnh cấm của tiểu bang về vấn đề trợ tử.
Minh Tuệ chuyển ngữ
