Lời Chúa hôm nay (Hs 6,1-6; Tv 50; Lc 18,9-14) chạm đến một trong những điểm cốt lõi của đời sống đức tin: lòng khiêm hạ chân thành trước sự tín trung và tình thương của Thiên Chúa.
Ở bài đọc thứ nhất trích Sách Ngôn sứ Hôsê 6,1-6, để ý chúng ta sẽ thấy có hai phần xem ra ngược nhau. Các câu 1-3 nói về lòng tin tưởng đến tự hào của Israel. Con cái Israel nghĩ rằng Đức Chúa sẽ phục hồi cho họ cảnh huy hoàng như thể mùa xuân tươi tốt. Đức Chúa chắc chắn sẽ chữa lành họ, sẽ băng bó những vết thương của họ, và họ sẽ được hồi sinh rạng rỡ như hừng đông. Họ tự mời gọi nhau rằng họ phải trở về với Đức Chúa bằng việc dâng lễ tế cho Người. Tuy nhiên, có lẽ đây là một thứ niềm tin tự khoác lác với nhau thôi, chứ thực sự họ không thật lòng trở về với Đức Chúa. Thành ra, ở các câu 4-6, chúng ta lại nghe được giọng Đức Chúa trách con cái Israel: “Tình yêu của các ngươi khác nào mây buổi sáng, mau tan tựa sương mai.” “Ta muốn tình yêu chứ không cần hy lễ, thích được các ngươi nhận biết hơn là được của lễ toàn thiêu.” (Hs 6,4b.6).
Như vậy, điểm cốt lõi của đời sống đức tin là lòng khiêm nhường, sống tình yêu mến chân thành với Thiên Chúa và với anh chị em chung quanh mình, chứ không phải khoác lác cậy dựa vào việc dâng của lễ béo hay của lễ mập.
Đây cũng là điểm nhấn mà Đức Giêsu nói cho chúng ta trong dụ ngôn về hai người lên Đền thờ cầu nguyện. Một người khoác lác tự hào rằng anh ta thi hành tất cả những gì Luật dạy: ăn chay mỗi tuần hai lần, dâng cho Chúa một phần mười thu nhập (Lc 18,12). Nhất là anh ta không: tham lam, bất chính, ngoại tình (Lc 18,11c). Một cách cụ thể, có lẽ anh chỉ thẳng hoặc liếc nhìn về phía người thu thuế, – kẻ đang đứng ở đằng xa xa, thậm chí chẳng dám ngước mắt lên trời, vừa đấm ngực vừa cầu nguyện -, mà bảo rằng: con không như tên thu thuế kia (x. Lc 18,11c.13). Nhưng Đức Giêsu cho chúng ta thấy rõ: người thu thuế, “khi trở xuống mà về nhà, thì đã được nên công chính rồi”; còn ông Pharisêu kia “thì không”. (Lc 18,14).
Vậy điểm làm cho đời sống đức tin sống động chính là tình yêu mến chân thành, sự khiêm hạ thật lòng trước Thiên Chúa, chứ không phải là sự tự hào vì đã làm được nhiều việc lành phúc đức. Trong thực tế đời sống đức tin hàng ngày, chắc vẫn còn đó nhiều người muốn dùng “của lễ béo”, “của lễ mập” để đòi Thiên Chúa phải ban ơn cứu rỗi cho mình. Lời Chúa hôm nay cho chúng ta câu trả lời rõ ràng: “Ta muốn lòng nhân từ chứ không cần hy lễ!” (Tv 50).
Vincent Maria Phạm Cao Quý, C.Ss.R.
