Đức Tổng Giám mục Maurice Muhatia Makumba (ngồi giữa), Chủ tịch Hội đồng Giám mục Kenya (Ảnh: Vatican News)
Các Giám mục Công giáo ở Kenya đã chỉ trích những gì họ coi là sự can thiệp của chính phủ vào các trường học và bệnh viện thuộc sở hữu của Giáo hội trong khi đồng thời nhấn mạnh quyền quản lý các tổ chức của họ.
Các Giám mục Kenya đã phát biểu tại một cuộc họp báo ở Nairobi vào ngày 11 tháng 4, nơi họ đề cập đến một loạt vấn đề, bao gồm giáo dục, chi phí vô lý của giấy phép làm công việc truyền giáo và các khoản nợ tới hạn của các bệnh viện phát sinh thông qua Quỹ Bảo hiểm Y tế Quốc gia.
Các Giám mục bày tỏ mối quan ngại của họ về những động lực đang thay đổi trong mối quan hệ giữa Giáo hội và chính phủ.
“Chúng tôi lo ngại về ý định cố ý nhằm làm suy giảm cũng như làm suy yếu vai trò của Giáo hội Công giáo, và thật vậy tất cả các tín ngưỡng với tư cách là những người bảo vệ luân lý trong xã hội. Chúng tôi đặc biệt lên án hành động phá hoại này trong lĩnh vực giáo dục và y tế”, Đức Tổng Giám mục Maurice Muhatia Makumba Địa phận Kisumu, tân Chủ tịch Hội đồng Giám mục Kenya, phát biểu trong cuộc họp báo.
Theo các Giám mục, trong Dự luật Giáo dục Cơ bản 2024 được đề xuất, chính phủ đã vi phạm thỏa thuận ban đầu giữa Giáo hội và nhà nước về cách quản lý các cơ sở giáo dục do Giáo hội thành lập.
“Lịch sử của chúng tôi rất rõ ràng, rằng nhiều tổ chức trong số này được thành lập bởi các nhà truyền giáo của chúng tôi, những người đã làm việc không mệt mỏi và hy sinh quên mình để thành lập và nuôi dưỡng chúng trong nhiều năm”, Đức Tổng Giám mục Makumba, người đã đọc một phần tuyên bố ngày 11 tháng 4 của các Giám mục, được ban hành sau cuộc họp toàn thể của Hội đồng Giám mục, cho biết.
Giáo hội Công giáo ở Kenya quản lý 31% lĩnh vực giáo dục của đất nước và sở hữu hơn 7.000 trường học – một con số không thay đổi kể từ khi số liệu thống kê năm 2015 được công bố. Con số này bao gồm 5.821 trường tiểu học, 2.513 trường phát triển mầm non, 220 trung tâm dạy nghề và 21 trường cao đẳng đào tạo giáo viên.
“Điều này đã mang lại cho đất nước chúng ta những nhà lãnh đạo tài ba và rèn giũa nền tảng đạo đức cho xã hội Kenya của chúng ta”, tuyên bố của các Giám mục cho biết.
“Do đó, chúng tôi lên án và bác bỏ kế hoạch mang tính hệ thống nhằm làm xói mòn và làm suy yếu vai trò quản lý của chúng tôi với tư cách là người sáng lập các trường học do Công giáo bảo trợ”, Đức Tổng Giám mục Makumba nói.
Vào tháng 11 năm 2018, cựu Tổng thống Uhuru Kenyatta đã ra lệnh khôi phục các trường học thuộc sở hữu của Giáo hội, trả lại đất mà các cơ sở này đã chiếm giữ và khôi phục hoàn toàn sự bảo trợ của Giáo hội.
Các Giám mục cũng bày tỏ mối quan ngại vào ngày 11 tháng 4 về một đạo luật mới trao cho Bộ giáo dục quyền đơn phương để giải thể, sáp nhập, chuyển đổi hoặc hợp nhất các trường đại học tư, bao gồm cả các trường dựa trên đức tin.
Các Giám mục cũng chỉ trích việc tăng quá mức phí cấp giấy phép lao động cho các nhà truyền giáo. Ban đầu, các nhà truyền giáo trả số tiền tương đương 115 USD nhưng hiện nay phải trả gấp 10 lần – gần 1.154 USD.
“Điều này hoàn toàn phi đạo đức và thể hiện sự thiếu lòng biết ơn đối với những người cống hiến cuộc đời mình cho thiện ích của xã hội”, Đức Tổng Giám mục Anthony Muheria Địa phận Nyeri nói khi đọc một phần tuyên bố của các Giám mục.
Vị Giám chức kêu gọi miễn trừ cho các Linh mục, tu sĩ nam nữ và các tình nguyện viên truyền giáo xã hội khác đến để “bổ sung cho sự tham gia xã hội của chúng ta”.
“Chúng tôi yêu cầu giấy phép lao động của họ phải được miễn thuế”, Đức Tổng Giám mục Muheria nói.
Các bệnh viện do Giáo hội điều hành cũng đang gặp khó khăn.
Theo các Giám mục, kể từ khi Kenya giành độc lập vào năm 1963, các tổ chức này đã bổ sung cho những nỗ lực của chính phủ trong việc cung cấp dịch vụ y tế cho những người cần giúp đỡ nhất, nhưng đang bị “tê liệt” do chính phủ không thể miễn giảm số tiền khổng lồ mà họ nợ Quỹ Bảo hiểm Bệnh viện Quốc gia.
“Tính đến thời điểm hiện tại, số tiền này đã lên tới hơn 2 tỷ shilling Kenya (16 triệu USD). Hậu quả là hầu hết các bệnh viện của chúng ta đều bị tê liệt và không thể hoạt động tối ưu, và do đó cung cấp dịch vụ cho người nghèo. Trên thực tế, nhiều bệnh viện hiện không thể mua thuốc men và trả lương”, Đức Tổng Giám mục Muheria nói.
Giáo hội Công giáo là đối tác chính trong các dịch vụ y tế, điều hành một mạng lưới mở rộng bao gồm 451 đơn vị y tế, trong đó có 69 bệnh viện, 117 trung tâm y tế, 14 trường cao đẳng đào tạo y tế và 251 trạm xá. Ngoài ra còn có 46 trung tâm y tế cộng đồng và trẻ mồ côi và trẻ em dễ bị tổn thương – tất cả đều chiếm 30% tổng số cơ sở chăm sóc sức khỏe ở Kenya.
Cuộc họp báo cũng đề cập đến chi phí sinh hoạt cao và tình trạng đánh thuế quá cao, khiến cuộc sống của hầu hết người dân bình thường trở nên vô cùng khó khăn và cuộc đình công của bác sĩ đang diễn ra, bắt đầu vào giữa tháng 3.
Các Giám mục nói rằng mặc dù yêu cầu của các bác sĩ là “xứng đáng”, nhưng các bác sĩ nên đặt mạng sống và lợi ích của bệnh nhân lên hàng đầu.
“Mạng sống của một con người không bao giờ bị lợi dụng như một phương tiện thương lượng. Mỗi sự sống đều có giá trị hơn bất kỳ lợi ích tài chính hoặc việc làm nào”, Đức Tổng Giám mục Muheria nói.
Đức Tổng Giám mục Muheria kêu gọi chính phủ, các bác sĩ và nhân viên y tế tìm cách sắp xếp công việc để tránh thiệt hại về nhân mạng.
Trong khi đó, các Giám mục khuyến khích người dân Kenya hãy kiên cường, đồng thời khẳng định cam kết luôn đồng hành cùng với họ.
“Sự kiên cường của người dân Kenya trước những nghịch cảnh từ chi phí sinh hoạt, điều kiện thời tiết hay bệnh tật luôn nổi bật. Niềm hy vọng và thái độ tích cực này phần lớn phát xuất từ đức tin của chúng tôi vào Thiên Chúa”, Đức Tổng Giám mục Makumba nói.
Minh Tuệ (theo UCA News)
