Trong một cuộc phỏng vấn với Commercial Radio, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về tôn giáo nhắc lại sự khẩn cấp của việc cắt giảm quan hệ với Đài Loan cũng như việc không can thiệp vào các vấn đề nội bộ của Trung Quốc, bao gồm cả vấn đề tôn giáo. Giám mục Phòng Hưng Diêu (Fang Xinyao) và Mã Anh Lâm (Ma Yinglin), hai vị Giám mục hiện diện tại đại hội đảng, đã không ngớt lời khen ngợi bài phát biểu của Tập Cận Bình. Những người khác cảnh báo chống lại “những linh mục giả, nhưng lại là những kẻ nô lệ thực sự”. Một người Công Giáo thuộc Giáo hội hầm trú đã thể hiện nỗi sợ hãi của mình.
Một quan chức cấp cao của Bắc Kinh đã ca ngợi thái độ thân thiện của ĐTC Phanxicô, người đã nhiều lần kêu gọi muốn viếng thăm Trung Quốc, nhưng đồng thời cũng đã đặt nền móng cho mối quan hệ Trung Quốc – Vatican, trong một cuộc phỏng vấn với một phương tiện truyền thông Hồng Kông được công bố vào ngày 21 tháng Mười.
Wang Zuoan, Cục trưởng Cục Quản lý Tôn giáo, đã trả lời bằng văn bản với Commercial Radio bên lề Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 19 của Trung Quốc, nơi mà Tổng bí thư Xi Jinping đã tái khẳng định đường hướng Hán hóa đối với các tôn giáo trong phiên khai mạc vào ngày 18 tháng Mười vừa qua.
Ông Wang phát biểu với Commercial Radio rằng ĐTC Phanxicô đã bày tỏ sự tôn trọng của mình đối với các nhà lãnh đạo Trung Quốc và nhân dân bằng nhiều cách khác nhau trong khi chính quyền Trung Quốc đã luôn chân thành và đã có những nỗ lực thực sự trong việc cải thiện mối quan hệ Trung Quốc-Vatican.
Tuy nhiên, ông Wang cũng nhắc lại hai “nguyên tắc nhất quán và rõ ràng” của Trung Quốc trong việc đối phó với mối quan hệ Trung Quốc – Vatican, nghĩa là Vatican phải cắt đứt cái gọi là “quan hệ ngoại giao” với Đài Loan và không được can thiệp vào công việc nội bộ của Trung Quốc, bao gồm việc không được can thiệp nhân danh các vấn đề tôn giáo.
Kể từ khi đảm nhận chức vụ Giáo Hoàng năm 2013, ĐTC Phanxicô đã nhiều lần công khai mong muốn được đến thăm Bắc Kinh, bao gồm hai lần trong các cuộc họp báo trên chuyến bay của mình và trong một cuộc phỏng vấn với truyền thông Tây Ban Nha El País vào tháng 1 năm 2017, trong đó ĐTC Phanxicô cho biết Ngài muốn đến thăm Trung Quốc “ngay khi họ gửi lời mời để đến thăm nước này”.
Tuy nhiên, các nhà quan sát Giáo hội cho biết giọng điệu của ĐTC Phanxicô đã thay đổi một chút khi Ngài phát biểu trong một cuộc họp báo khác trong chuyến bay vào tháng 10 năm 2016 rằng: “Tôi rất mong muốn nhưng tôi thực sự vẫn chưa nghĩ vậy” khi được hỏi rằng liệu Ngài có thực hiện chuyến thăm đến Trung Quốc hay không, cũng như trong giờ Kinh Truyền Tin vào ngày 22 tháng 5 năm 2017 khi Ngài mời gọi các tín hữu cầu nguyện với Đức Trinh Nữ Maria “để giúp chúng ta phân biệt Thánh ý Chúa liên quan đến đường hướng cụ thể đối với Giáo Hội tại Trung Quốc”.
Commercial Radio đã mô tả cuộc phỏng vấn của ông Wang như là một thái độ tích cực hiếm hoi đối với chuyến thăm Trung Quốc của ĐTC Phanxicô của chính quyền Trung Quốc. Tuy nhiên, người Công giáo Trung Quốc trong cũng như ngoài Trung Quốc rất căm ghét những lời nhận xét của ông Wang, đặc biệt là sau khi hai vị Giám mục, những người đã tham dự Đại hội Đảng Cộng sản cũng như các vị khách đặc biệt, đưa ra những những lời nhận xét ca ngợi Đại hội.
Trong bản báo cáo công việc của mình, Chủ tịch Tập Cận Bình cho biết Đảng sẽ thực hiện đầy đủ chính sách cơ bản của mình về công tác tôn giáo, “tôn trọng nguyên tắc tôn giáo ở Trung Quốc phải là đường hướng của Trung Quốc và đồng thời đưa ra những hướng dẫn tích cực đối với các tôn giáo để họ có thể tự thích ứng với xã hội chủ nghĩa xã hội”.
Đức Giám mục Fang Xinyao, một giám mục được Tòa Thánh chấp thuận, người đứng đầu Hiệp hội Yêu nước Công giáo Trung Quốc, cho biết nhận định của Tập Cận Bình cung cấp một nền tảng cơ bản và đồng thời chỉ rõ con đường hướng tới sự phát triển tương lai của Giáo hội Trung Quốc.
Giám mục Ma Yinglin, một Giám mục bất hợp pháp, người đứng đầu Hội đồng Giám mục Trung Quốc, cho biết rằng báo cáo của Tập Cận Bình về công việc của năm năm qua cung cấp nhiều thông tin và thực tế trong khi kế hoạch lớn của ông đối với tương lai đem lại nhiều cảm hứng. Giám mục Ma kêu gọi lĩnh vực Công giáo nghiêm túc nghiên cứu tinh thần của bản báo cáo của Đại hội, đồng thời kết hợp với công việc thực tế của Giáo Hội để thực hiện mục tiêu cùng với tất cả mọi người dân tại Trung Quốc.
“Chính phủ Trung Quốc có thể chỉ khoác lác như hiện nay. Nếu ĐTC Phanxicô đến thăm Trung Quốc, chúng tôi cộng đồng hầm trú sẽ phải sẵn sàng cho một cuộc đàn áp”, một giáo dân Công giáo ở Hà Bắc chia sẻ.
“Nhưng nếu chúng tôi làm bất cứ điều gì có hại cho vấn đề này, một số người sẽ công kích chúng tôi vì cho rằng chúng tôi không lắng nghe Đức Giáo Hoàng”, một giáo dân khác chia sẻ.
Ở Hồng Kông, John Mok, một nhà bình luận Công giáo về các vấn đề công cộng, đã viết trên Facebook, “Nếu đàm phán Trung Quốc-Vatican là để nhận ra những mục tử giả mạo nhưng lại là những kẻ nô lệ thực sự này, điều này có hữu ích gì?”. Nhưng có những người Công giáo khác đồng ý tiếp tục đối thoại để xóa bỏ những hiểu lầm giữa hai bên.
Minh Tuệ chuyển ngữ
