Trong khi khu vực Amazon đã trở thành trọng tâm của cuộc họp của các Giám mục trong tháng này tại Vatican, một trong những vị Giám chức Hoa Kỳ cho biết rằng ngài hy vọng ảnh hưởng vang dội của Thượng Hội đồng Giám mục sẽ được cảm nhận tại Hoa Kỳ.
Đức Giám mục Robert W. McElroy Địa phận San Diego trò chuyện với Linh mục Bernardo Estrada khi họ đến tham dự một phiên họp của Thượng Hội đồng Giám mục về khu vực Amazon tại Vatican ngày 15 tháng 10 năm 2019. (Ảnh: CNS)
Trong khi khu vực Amazon đã trở thành trọng tâm của cuộc họp của các Giám mục trong tháng này tại Vatican, một trong những vị Giám chức Hoa Kỳ cho biết rằng ngài hy vọng ảnh hưởng vang dội của Thượng Hội đồng Giám mục sẽ được cảm nhận tại Hoa Kỳ.
“Điều mà Thượng Hội đồng này cần cung cấp cụ thể đó chính là một sự tiếp sức ‘Laudato Si’”, Đức Giám mục Robert McElroy Địa phận San Diego phát biểu với Crux, đề cập đến bức thư năm 2015 về môi trường mang tính bước ngoặt của ĐTC Phanxicô.
“Thông điệp này đã được đón nhận một cách tuyệt vời và nó đã vang vọng khắp thế giới, nhưng rất nhiều xã hội đã không sống theo lời kêu gọi đó và điều đó cần phải được đổi mới với một tiếng nói rất mạnh mẽ”, Đức Cha McElroy nói.
“Điều này đặc biệt đúng đắn tại Hoa Kỳ”, Đức Cha McElroy tiếp tục. “Quốc gia của chúng ta đã ủng hộ hiệp định khí hậu Paris, vốn gây tổn hại cho nỗ lực cố gắng bảo vệ nhân loại chống lại sự tuyệt chủng”.
Trong khi Đức Cha McElroy lưu ý rằng một số Giáo phận Hoa Kỳ đã tài trợ cho các sáng kiến địa phương và đề cập đến một cuộc họp gần đây tại Đại học Creighton vốn có sự tham gia của các Giám mục Hoa Kỳ tập trung vào chính vấn đề này, ngài cho biết rằng phản ứng cần phải được phổ biến rộng rãi nhiều hơn thế nữa.
“Chúng ta cần phải nỗ lực nhiều hơn nữa”, Đức Cha McElroy nói về những nỗ lực của Giáo hội Hoa Kỳ. “Điều đó đã gây ấn tượng sâu sắc hơn nhiều”.
Đức Cha McElroy, cùng với Đức Hồng y Sean O’Malley Địa phận Boston, đã được ĐTC Phanxicô bổ nhiệm là đại diện đặc biệt tại Thượng Hội đồng Giám mục về khu vực Amazon diễn ra trong tháng này, vốn chủ yếu bao gồm các vị Giám chức Mỹ Latinh.
Đức Giám mục Địa phận California cũng cho biết rằng ngài sẽ trở về Giáo phận của mình và nhấn mạnh sự cần thiết đối với Giáo hội Hoa Kỳ để nắm lấy lời kêu gọi của ĐTC Phanxicô về công nghị tính lớn hơn, đồng thời lưu ý rằng quy trình của Thượng Hội đồng Giám mục về khu vực Amazon cung cấp một mô hình để các quốc gia và các khu vực khác tuân theo.
“Quá trình này đã kéo dài hai năm và điểm mấu chốt đó chính là nó liên quan đến rất nhiều người, đồng thời lắng nghe và tham khảo ý kiến người dân tại nhiều ngôi làng, thị trấn và thành phố tại Amazon”, tìm cách khám phá “cách thức Thiên Chúa hiện diện với họ và việc làm thế nào để Giáo hội có thể hiện diện nhiều hơn với họ”.
Đức Cha McElroy ca ngợi quá trình của việc trở nên “không sợ hãi” khi đặt câu hỏi về việc điều gì là cần thiết để tiến về phía trước với tư cách là Giáo hội và để hiểu “điều Thánh Phaolô để sống theo Tin Mừng”.
“Đó là một quá trình mang tính toàn cầu”, Đức Cha McElroy cho biết thêm. “Đó là một quá trình có thể hữu ích cho bất kỳ khu vực nào trên thế giới”.
Khi nói đến các vấn đề cụ thể được thảo luận bên trong hội trường Thượng Hội đồng Giám mục, Đức Cha McElroy cho biết rằng không nên ngạc nhiên khi câu hỏi về việc liệu các tham dự viên ủng hộ các linh mục đã kết hôn ở khu vực Amazon có chiếm ưu thế trên hầu hết các tờ báo hay không.
“Đây chính là trọng tâm của một trong những chủ đề mà những người Công giáo cũng như những người ngoài Công giáo đều nhận thấy thú vị nhất về chức tư tế, vốn là chức tư tế với đời sống độc thân!”, Đức Cha McElroy nói.
Tuy nhiên, Đức Cha McElroy cho biết rằng phần lớn các cuộc thảo luận bên ngoài hội trường đã không nắm bắt được trọng tâm của vấn đề, mà theo ngài là một sự cân nhắc mục vụ về việc “làm thế nào để Giáo hội tại Amazon có thể có được sứ vụ về một sự hiện diện trong cộng đồng chứ không phải là một sứ vụ của việc viếng thăm”.
“Đó chính là cách nó được hệ thống hóa”, Đức Cha McElroy nói về ngôn ngữ xung quanh những người được gọi là “viri probati” – những người đàn ông đã được xác nhận trong cộng đồng, một số người đã kết hôn – rằng Thượng Hội đồng đang xem xét liệu có nên phong chức linh mục cho những người này hay không.
“Vì vậy, rất nhiều trong số các Giáo phận rộng lớn này có rất ít linh mục”, Đức Cha McElroy tiếp tục. “Trung bình mỗi cộng đồng đức tin chỉ có thể được lãnh nhận Bí tích Thánh Thể mỗi năm một lần. Vấn đề trở nên phức tạp bởi vì Bí tích Thánh Thể trong hoàn cảnh đó không được duy trì lâu dài, vì vậy họ thậm chí còn không thể có các dịch vụ Thánh Thể”.
“Họ khao khát Bí tích Thánh Thể và chúng ta là một Giáo hội Thánh Thể, vì vậy vấn đề về các ‘viri probati’ xuất phát từ khao khát đó”, Đức Cha McElroy cho biết thêm, đồng thời lưu ý rằng trong khi nhiều ngôi làng và thị trấn có những người lãnh đạo giáo dân mạnh mẽ, nhiều người trong số họ thường là phụ nữ, Đức Cha McElroy cho biết đó chính là “sự hiện diện Bí tích”, vốn chính là “một sự thách thức lớn”.
Một số đề xuất của Thượng Hội đồng GIám mục đã gây ra phản ứng dữ dội bởi những kẻ gièm pha bên ngoài, những người mà trong một số trường hợp, đã miêu tả các tham dự viên thổ dân bản địa đến từ Amazon và các hoạt động của họ là những kẻ ngoại đạo.
“Tôi cảm thấy hết sức khó chịu khi nhận thấy rằng đức tin bị bóp méo, bị bôi nhọ và bị hạ thấp”, Đức Cha McElroy phát biểu với Crux. “Điều đó không đúng”.
“Các nhà lãnh đạo bản địa đến từ Amazon có mặt ở đây trong những ngày diễn ra Thượng Hội đồng này có một niềm tin sâu sắc và kiên định vào Chúa Giêsu Kitô”, Đức Cha McElroy tiếp tục. “Đó chính là nền tảng cho cuộc sống của họ, cho đời sống gia đình của họ. Điều đó hiển nhiên trong lời cầu nguyện của họ, điều đó rõ ràng trong cách họ nói về sự hiện diện của Thiên Chúa trong cuộc sống và thế giới của họ rằng có một đức tin cao đẹp, một đức tin Kitô giáo tuyệt vời vốn là trung tâm điểm của tất cả mọi thứ”.
Trong khi lưu ý rằng những vấn đề quan trọng đã được đặt ra về sự hội nhập văn hóa và sự cần thiết cần phải tránh tính nguyên hợp (hay thuyết hổ lốn), Đức Cha McElroy nhấn mạnh rằng cuộc thảo luận cần phải tránh “việc coi những người anh em trong đức tin của chúng ta như thể, một cách nào đó, họ là những người thuộc đẳng cấp thấp hơn trong số các tín hữu trong Giáo hội”.
Khi các tham dự viên tham gia Thượng Hội đồng Giám mục tiến vào những ngày cuối cùng – với một cuộc bỏ phiếu về tài liệu chung kết đã diễn ra vào tối thứ Bảy 26/10 – Đức Cha McElroy cho biết rằng đã có “một sự đồng thuận rộng rãi về hầu hết các vấn đề”.
Những câu hỏi liên quan đến vấn đề “viri probati” không đáng kể, Đức Cha McElroy nói, nhưng đồng thời cũng lưu ý rằng “đó không phải là câu hỏi quan trọng nhất”.
“Câu hỏi bao quát toàn bộ thì rộng rãi hơn nhiều, đó là “làm thế nào để Giáo hội có thể hiện diện với người dân tại khu vực Amazon hiện nay, và câu trả lời cho điều đó chính là việc thúc đẩy các chương trình đào tạo và huấn luyện giáo dân cũng như sự tham gia của giáo dân”, Đức Cha McElroy nói.
“Điều chúng ta đang tìm kiếm”, Đức Cha McElroy nói khi mô tả quá trình hoàn thiện tài liệu chung kết, “đó chính là cách chúng tôi khái niệm hóa các vấn đề quan trọng mà khu vực phải đối mặt và đồng thời đưa chúng ra trước ánh sáng của Tin Mừng”.
Theo Đức Cha McElroy, “những giải pháp đó sẽ thực sự ở mức độ về nhu cầu mục vụ của người dân, những thách thức về mặt kinh tế, xã hội của người dân và những thách thức về sinh thái của toàn thế giới, vốn chính là biểu tượng của Amazon”.
Minh Tuệ (theo Crux)
