Trong bức ảnh này, Đức Tổng Giám mục Franco Coppola, Sứ thần Tòa Thánh tại Mexico, cho một em thiếu nhi một tràng hạt Mân Côi trong chuyến viếng thăm Aguililla vào ngày 23 tháng 4 năm 2021. Các băng đảng ma túy đã chiến đấu với nhau và chặn các đường cao tốc trong thị trấn bị bao vây, khiến người dân không thể đi lại tự do và gây ra tình trạng thiếu hụt mọi thứ, từ lương thực cho đến nhiên liệu (Ảnh: Alan Ortega / Reuters qua CNS)
ROSARIO, Argentina – Vài giờ trước khi lên máy bay đến vị trí mới của mình, Đại diện của Đức Giáo hoàng ở Mexico đã gọi vùng đất của Đức Mẹ Guadalupe là một nơi “trung thành”, nhưng cũng “bị áp bức bởi bạo lực, bởi sự chết chóc”.
Đức Tổng Giám mục Franco Coppola, Sứ thần Tòa Thánh tại Mexico, đã bày tỏ lòng biết ơn vì đã đại diện cho Đức Thánh Cha Phanxicô trong hơn 5 năm qua khi ngài cử hành Thánh lễ nhân Ngày Thế giới Hòa bình, được Giáo hội Công giáo cử hành vào ngày 1 tháng 1 hàng năm, tại ngôi Đền thờ nổi tiếng nhất Châu Mỹ Latinh dâng kính Đức Mẹ Guadalupe (hay còn gọi là La Morenita).
Nhà ngoại giao Ý nhấn mạnh Mexico là một “quốc gia giàu có”, vì nó có “nhiều nguồn lực vật chất và nhân lực”, nhưng đồng thời cũng cảnh báo rằng hòa bình sẽ không thể đạt được ở đây chừng nào còn quá nhiều sự bất bình đẳng.
“Có một bộ phận sống có phẩm giá, và có một số đông sống trong sự nghèo nàn, trong sự thiếu thốn; không thể đáp ứng các nhu cầu cơ bản, thiếu sự hướng dẫn (giáo dục) và thiếu việc phù hợp với phẩm giá”, Đức Tổng Giám mục Coppola nói. “Theo cách này, hòa bình không tồn tại, và không thể có hòa bình”, Đức Tổng Giám mục Coppola nói, trước khi than phiền rằng thay vì truyền cảm hứng cho tinh thần liên đới, nó đã trở thành mảnh đất màu mỡ cho chủ nghĩa cá nhân.
“Vào đầu năm nay, chúng ta đã kêu cầu Mẹ của chúng ta (Đức Trinh Nữ Maria) giải thoát chúng ta khỏi sự ích kỷ của chúng ta”, Đức Tổng Giám mục Coppola nói, và đồng thời lưu ý rằng nó áp dụng cho cả công dân và chính quyền dân sự, bởi vì mỗi người đều có thể làm việc để “đảm bảo các nhu cầu cơ bản cho tất cả đồng bào: giáo dục và một công việc tử tế phù hợp với phẩm giá”.
Đức Tổng Giám mục Coppola cho biết rằng đây là điều mà Đức Thánh Cha Phanxicô đề xuất cho toàn thể thế giới, “nhưng đối với tôi, dường như theo một cách đặc biệt, nó đáp ứng những gì chúng ta cần ở Mexico. Chớ gì đó cũng là lý do cho lời cầu nguyện của chúng ta. Chớ gì đó cũng là lời guyện cầu đầu năm: một sự thay đổi não trạng”.
Sau đó vào Chúa nhật, Đức Tổng Giám mục Coppola đã bay đến Rôma. Sau vài ngày ở Ý, ngài sẽ nhậm chức Sứ thần của Đức Giáo hoàng tại Bỉ và Luxembourg vào cuối tháng này.
Được một số người yêu quý, bị những người khác khinh thường, Đức Tổng Giám mục Coppola khiến cho rất ít người thờ ơ khi ngài rời Mexico. Vị Giám chức là một người được nhiều nhà báo địa phương, cũng như các nạn nhân của vấn nạn giáo sĩ lạm dụng tình dục coi như một người bằng hữu, vì ngài đã tích cực tìm cách giải quyết cuộc khủng hoảng này.
Tuy nhiên, Đức Tổng Giám mục Coppola cho biết rằng ngài thiếu sự liên hệ ngoại giao cần thiết cho vị trí này. Ví dụ, hai tuần trước khi việc chuyển giao của Đức Tổng Giám mục Coppola được Rôma công bố, vị Giám chức đã tiết lộ trong một loạt cuộc phỏng vấn rằng ít nhất 12 Giám mục Mexico hiện đang bị điều tra vì lạm dụng hoặc che đậy các trường hợp lạm dụng.
Tương tự, trong buổi khai mạc Đại hội đồng thứ 111 của Hội đồng Giám mục Mexico, Đức Tổng Giám mục Coppola đã nhắn nhủ với các Giám mục rằng cần phải nỗ lực nhiều hơn nữa để đối đầu với tình trạng thiếu đức tin và tình trạng thối nát đang hiện diện trong Giáo hội địa phương.
Đức Tổng Giám mục Coppola cho biết Giáo hội đã làm ngơ trước những tuyên bố của nhiều nạn nhân bị lạm dụng bởi các giáo sĩ Công giáo.
“Đặc biệt chúng ta không thể quên được những đau khổ mà trẻ vị thành niên và những người trưởng thành dễ bị tổn thương phải trải qua do vấn nạn lạm dụng quyền lực và lương tâm bởi con số đáng chú ý của giáo sĩ và những người sống đời thánh hiến”, Coppola nói.
Mexico là quê hương của Linh mục Marcial Maciel, người sáng lập Dòng Đạo Binh Chúa Kitô gây tranh cãi, người đã qua đời ngay sau khi bị Đức nguyên Giáo hoàng Benedict XVI tuyên phạt một cuộc sống sám hối và cầu nguyện sau hàng loạt các cáo buộc lạm dụng.
Quốc gia này hiện đang dần thức tỉnh về thực trạng và mức độ của cuộc khủng hoảng giáo sĩ lạm dụng tình dục.
Đức Tổng Giám mục Coppola tiết lộ trong một cuộc phỏng vấn sau khi quyết định thuyên chuyển của ngài được công bố rằng ít nhất 300 Linh mục đã bị cáo buộc tội lạm dụng trẻ vị thành niên ở quốc gia Công giáo đông dân thứ hai thế giới.
Trong bài giảng cuối cùng của mình trên đất Mexico, Đức Tổng Giám mục Coppola cũng cho biết rằng Giáo hội liên tục được mời gọi để trở thành một không gian để thừa nhận và đồng hành với nỗi đau của các tín hữu, tuy nhiên, “trong một thời gian dài, tiếng kêu của các nạn nhân là tiếng kêu mà Giáo hội đã chối từ không lắng nghe. Đây là những vết thương sâu khó chữa lành, mà sự tha thứ sẽ không bao giờ là đủ và đôi khi là những trở ngại không thể vượt qua để có thể thăng tiến b trong cuộc hành trình cùng nhau của chúng ta”.
Nhưng vấn nạn giáo sĩ lạm dụng tình dục không phải là lý do duy nhất khiến một số người ở Mexico coi Đức Tổng Giám mục Coppola như là một vị cứu tinh và những người khác lại coi ngài như là một cái gai: vị Giám chức thường nói về tội phạm có tổ chức và sự cần thiết phải chống lại vấn nạn buôn bán ma túy.
“Tội phạm có tổ chức thích sự im lặng, trong đó chúng ta không nói về các hoạt động của chúng”, Đức Tổng Giám mục Coppola nói. “Nhưng chúng ta không thể dung thứ cho tội ác của họ và im lặng không phải là giải pháp. Đó là điều hết sức phức tạp. Giải pháp không đơn giản như phái quân đội đến và vấn đề được giải quyết”.
Đức Tổng Giám mục Coppola cũng lập luận rằng tội phạm có tổ chức phát triển mạnh vì không có sự hiện diện của nhà nước, vốn tạo ra một “sa mạc xã hội”, với việc các giáo viên từ chối làm việc tại các trường học ở vùng nông thôn vì tình trạng bạo lực đang diễn ra, tiếp tục nuôi dưỡng các bang đảng mafias đang sinh sôi nảy nở trong nước.
Phản ứng của Giáo hội đối với tình huống này, Đức Tổng Giám mục Coppola nói, phải dành cho các Linh mục, Tu sĩ và các nhà truyền giáo “ở lại” với dân tộc của họ. Mexico từ lâu đã là một trong những quốc gia nguy hiểm nhất trên thế giới đối với các nhân viên của Giáo hội, vì đội ngũ nhân viên của Giáo hội bị bọn tội phạm tuyển dụng các thanh niên vào tổ chức của chúng coi như là một trở ngại.
Hôm Chúa nhật, Đức Tổng Giám mục Coppola cũng chia sẻ rằng ngài thường được hỏi về việc làm thế nào để đạt được hòa bình ở Mexico, và ngài cho biết rằng Đức Thánh Cha Phanxicô đã đưa ra một số câu trả lời về cách làm thế nào để đạt được điều đó trên quy mô toàn cầu, nhưng cũng sẽ hoạt động ở cấp địa phương.
“Đầu tiên, Đức Thánh Cha Phanxicô cho biết rằng hòa bình không thể đạt được nếu có sự chia rẽ. Chúng ta phải đến với nhau, phải đoàn kết với nhau. Hòa bình là một giá trị xứng đáng để chúng ta gạt bỏ những khác biệt, vốn là điều bình thường giữa con người với nhau, bởi vì để đạt được hòa bình chúng ta phải gạt chúng sang một bên. Chúng ta phải đoàn kết với nhau”, Đức Tổng Giám mục Coppola nói.
Đức Tổng Giám mục Coppola chỉ ra rằng Đức Thánh Cha Phanxicô cũng đề cập rằng “điều cơ bản là phải có sự hướng dẫn (giáo dục) cho tất cả mọi người. Anh chị em và con cái của anh chị em thật may mắn biết bao khi có được sự hướng dẫn! Anh chị em biết rằng có hàng triệu trẻ em nam nữ không có được niềm vui này ở Mexico. Tôi đã đi thăm nhiều nơi trên đất nước ta có những công trình, trường học, nhưng không có các thầy cô giáo, họ không dám đến trường vì quá nguy hiểm. Tất nhiên không phải lỗi của giáo viên mà trên thực tế những đứa trẻ này, những bé gái này không được đến trường. Trước khi có trường học cho tất cả trẻ em của chúng ta, sẽ không có hòa bình”, Đức Tổng Giám mục Coppola nói.
“Chúng ta đã để cho mình bị cám dỗ bởi ý tưởng mà chúng ta nghĩ về bản thân, về gia đình của chúng ta”, Đức Tổng Giám mục Coppola nói. “Điều quan trọng là gia đình chúng ta được an lành, được che chở, được dạy dỗ, có tương lai, có công ăn việc làm, thế là đủ; và nếu không có những điều này, quả là chẳng đủ chút nào!”.
Đại diện của Đức Giáo hoàng cũng giải thích rằng “thế hệ của chúng ta cảm thấy giống như những đứa trẻ mồ côi, và trại trẻ mồ côi này khiến chúng tôi phải gánh chịu những điều tồi tệ nhất của bản thân, nhưng chúng tôi là con của cùng một Cha [Thiên Chúa] và một người Mẹ [Đức Maria], Đấng không hài lòng khi nhìn vào chúng ta, Mẹ chăm sóc chúng ta, quan tâm đến chúng ta, lắng nghe chúng ta và đồng hành với chúng ta”.
Minh Tuệ (theo Crux)
