Phái đoàn của Tòa Thánh tại Tổ chức An ninh và Hợp tác Châu Âu (OSCE) đang kêu gọi tự do và sự bảo vệ của giới truyền thông, nhằm thúc đẩy “sự thật, tự do, công lý và liên đới trong xã hội”.
Lời kêu gọi được đưa ra trong một tuyên bố trong Hội nghị lần thứ hai về Tự do ngôn luận, Truyền thông và Thông tin của OSCE được tổ chức hôm thứ Hai tại Vienna. Phiên họp có chủ đề “Tự do ngôn luận và mối liên hệ với các quyền Tự do nền tảng khác”.
Nhấn mạnh rằng “quyền tự do ngôn luận, như tất cả mọi quyền của con người, đi kèm với các trách nhiệm không thể bỏ qua”, phái đoàn Vatican cho biết rằng các phương tiện truyền thông nên được khuyến khích cung cấp một nền tảng cho một loạt các quan điểm “cả về chính trị cũng như những quan điểm dựa trên đức tin”.
Vai trò của truyền thông
Tuyên bố chỉ ra rằng các phương tiện truyền thông có trách nhiệm cung cấp “một báo cáo công bằng và chính xác về các vấn đề tôn giáo” đảm bảo rằng các thành viên của các cộng đồng tôn giáo “được phép bày tỏ quan điểm của riêng họ”.
Trích dẫn một tài liệu từ Hội đồng Giáo hoàng về Truyền thông Xã hội, trong đó nhấn mạnh thêm rằng “truyền thông phải được thực hiện giữa người này với người khác vì sự phát triển toàn diện của con người, bởi vì “các phương tiện truyền thông tự nó chẳng làm được gì cả; chúng chỉ là những công cụ, hay những phương tiện, được sử dụng khi mọi người chọn sử dụng chúng”.
Cuối cùng, Tòa Thánh nhấn mạnh rằng các phương tiện truyền thông cần có cơ sở luân lý nền tẳng để đảm bảo rằng “con người và cộng đồng nhân loại chính là mục tiêu và là thước đo của việc sử dụng các phương tiện truyền thông xã hội”.
Tự do ngôn luận và Tự do tôn giáo
Nhằm mục đích cải thiện các tiêu chuẩn luân lý của truyền thông, tuyên bố đã đề cập đến mối quan hệ giữa tự do ngôn luận và tự do tôn giáo. Tuyên bố chỉ ra rằng “tự do tôn giáo hay tín ngưỡng không loại trừ cuộc tranh luận quan trọng hoặc cuộc thảo luận nghiêm túc về tôn giáo”.
Phái đoàn Vatican lưu ý rằng, “không thể chấp nhận được việc che giấu đằng sau quyền tự do ngôn luận như một sự biện minh cho sự phân biệt đối xử, thái độ thù địch hoặc bạo lực đối với một tôn giáo hoặc các thành viên của tôn giáo đó”.
Về vấn đề này, “quyền tự do ngôn luận phải cho phép một không gian phát triển mà trong đó cả hai bên đều có thể bày tỏ quan điểm của mình với sự tôn trọng và không sợ người khác, ngay cả khi điều này lội ngược dòng hiện tại”.
Lời kêu gọi
Phát biểu trước các quốc gia tham gia, phái đoàn Tòa Thánh thúc giục họ khuyến khích các đại diện của các cộng đồng tôn giáo đưa ra quan điểm của họ “dựa trên những xác tín luân lý xuất phát từ đức tin của họ”.
Điều này “sẽ cho phép một tiếng nói thay thế từ xu hướng chính trị được lắng nghe và ngăn chặn việc những quan điểm luân lý được giữ vững không bị coi thường hoặc bị phỉ báng trong các cuộc thảo luận của công chúng”.
Tuyên bố tiếp tục kêu gọi rằng cần phải chú ý đặc biệt đến việc sử dụng internet, đặc biệt là các trang mạng xã hội, bởi vì nó có thể được sử dụng trong việc thúc đẩy đối xử thiếu tôn trọng đối với các biểu tượng tôn giáo hoặc các tài liệu mang tính chất khiêu khích.
Tuyên bố kêu gọi các nhà cung cấp dịch vụ internet và các dịch vụ mạng xã hội cần phải áp dụng “các tiêu chuẩn rõ ràng, minh bạch và không phân biệt đối xử vốn ngăn chặn những hành vi không khoan dung và gây kích động”.
Phái đoàn Vatican kêu gọi Đại diện về Tự do Truyền thông và Văn phòng các Thể chế Dân chủ và Nhân quyền ( ODIHR) xây dựng các hướng dẫn cụ thể về các tiêu chuẩn chuyên nghiệp tự nguyện về việc thúc đẩy sự khoan dung tôn giáo và không phân biệt đối xử trong lĩnh vực truyền thông.
COVID-19
Trước cuộc khủng hoảng COVID-19 hiện nay, tuyên bố nhấn mạnh rằng sự bất bình đẳng trong việc tiếp cận thông tin đặt con người vào các tình huống dễ bị tổn thương.
“Khoảng cách kỹ thuật số giữa người giàu và người nghèo có thể phải trả giá bằng mạng sống, đặc biệt là khi những thông tin quan trọng về COVID-19 không kịp thời, hoặc những thông tin cần thiết không đến với họ, trong các cộng đồng có thu nhập thấp”, phái đoàn Tòa Thánh lưu ý.
Nhắc lại những lời của Đức Giáo Hoàng Phanxicô trong một cuộc phỏng vấn vào tháng Tư, phái đoàn Tòa Thánh nhấn mạnh rằng “đây là thời lúc để nhận ra người nghèo”.
Tuyên bố khép lại bằng cách nhấn mạnh thêm rằng chúng ta cần phải xem xét lại việc các quyền xã hội và sự phát triển kinh tế là cần thiết như thế nào để tránh “sự tồn tại của tình trạng nghèo đói ngăn cản sự thừa hưởng đầy đủ và hiệu quả việc tiếp cận thông tin”.
Minh Tuệ (theo Novena)
