Đức Thánh Cha Phanxicô và các nhà lãnh đạo của Thượng Hội đồng Giám mục về Gia đình và các quan chức hàng đầu của Hội đồng Thượng hội đồng tham dự một sự kiện đánh dấu kỷ niệm 50 năm Thượng Hội đồng Giám mục tại Hội trường Phaolô VI tại Vatican vào ngày 17 tháng 10 năm 2015 (Ảnh: Paul Haring / CNS)
Hôm thứ Ba, Vatican đã công bố Tài liệu chuẩn bị và cẩm nang cho Thượng hội đồng năm 2023 về Đồng nghị tính sẽ được tất cả các Giáo phận Công giáo trên thế giới xem xét trong vòng sáu tháng tới.
“Đó chính là đường hướng của đồng nghị tính mà Thiên Chúa mong đợi ở Giáo hội trong thiên niên kỷ thứ ba”, tài liệu mới nêu rõ, trích lời Đức Thánh Cha Phanxicô.
“Cuộc hành trình này, diễn ra sau ‘sự đổi mới’ của Giáo hội do Công đồng Vatican II đề xuất, vừa là một món quà vừa là một nhiệm vụ”.
Vào ngày 7 tháng 9, Vatican đã công bố tài liệu chuẩn bị dài 22 trang, “Vì một Giáo hội Đồng nghị tính: Hiệp thông, Tham dự và Truyền giáo”, và vademecum, hay sổ tay dài 42 trang, dành cho giai đoạn cấp Giáo phận của Thượng hội đồng.
Cuốn sổ tay này bao gồm những lời cầu nguyện, mô tả về tính đồng nghị, các mục tiêu của tiến trình Thượng hội đồng, và các câu hỏi chính mà các cộng đồng Công giáo địa phương được yêu cầu đưa ra phản hồi. Nó nhấn mạnh rằng các Giáo phận nên tập trung vào “sự hòa nhập và tham gia tối đa” giữa những người Công giáo đã được rửa tội trong tiến trình Thượng hội đồng cấp Giáo phận.
Tài liệu chuẩn bị đã được phát hành trong khoảng thời gian “phân định tiền Thượng hội đồng” vốn sẽ ảnh hưởng đến bản thảo thứ hai của văn bản sẽ được công bố trước tháng 6 năm 2023.
Theo Vatican, văn kiện chuẩn bị là “một công cụ để tạo điều kiện cho giai đoạn đầu tiên của việc lắng nghe và tham khảo ý kiến của Dân Chúa trong các Giáo hội cụ thể” cho giai đoạn cấp Giáo phận của Thượng hội đồng.
Các giai đoạn của cuộc hành trình đồng nghị (Ảnh: Truyền thông Vatican)
Giai đoạn cấp Giáo phận
Trong giai đoạn cấp Giáo phận, mỗi Giám mục được yêu cầu thực hiện quá trình tham vấn với Giáo hội địa phương từ ngày 17 tháng 10 năm 2021 đến tháng 4 năm 2022.
Cuốn sổ tay này cho biết rằng các Giáo phận nên tổ chức các buổi họp mặt địa phương để “tham vấn công nghị”, cũng như cho phép các cá nhân đưa ra phản hồi trực tiếp cho Giáo phận.
Nó khuyến nghị nhiều Giáo xứ cùng nhau tham dự “các cuộc họp tham vấn công nghị” này để “nhiều người từ các nền tảng kinh tế xã hội, sắc tộc, nhóm tuổi khác nhau” cùng tham gia.
Tài liệu chuẩn bị, sổ tay và bảng câu hỏi sẽ được các Giáo phận, cũng như các Bề trên Tổng quyền, các hiệp hội và các liên minh của đời sống thánh hiến, các phong trào giáo dân quốc tế và các trường đại học Công giáo xem xét trong giai đoạn này.
Quá trình Thượng hội đồng cấp Giáo phận nên “khai thác sự phong phú của kinh nghiệm sống của Giáo hội trong bối cảnh địa phương của họ”, theo nội dung cuốn sổ tay.
Những câu hỏi chính cần được xem xét
Các câu hỏi được bao gồm ở cuối cuốn sổ tay, trong đó nói rằng “câu hỏi nền tảng” được các Giáo phận và các Giám mục xem xét trong quá trình kéo dài nhiều năm này như sau:
“Một Giáo hội đồng nghị tính, khi loan báo Tin Mừng, ‘cùng nhau thực hiện cuộc hành trình’. Ngày nay, ‘cuộc hành trình cùng với nhau’ này diễn ra như thế nào trong Giáo hội địa phương của bạn? Chúa Thánh Thần mời gọi chúng ta thực hiện những bước nào để trưởng thành trong ‘cuộc hành trình cùng nhau’ của chúng ta?”.
Khi xem xét điều này, các Giáo phận sẽ tiếp nhận và báo cáo phản hồi về những vấn đề sau:
– Đâu là những khó khăn, trở ngại và tổn thương trong Giáo hội địa phương?
– Chúa Thánh Thần đang đòi hỏi chúng ta điều gì?
– Trong Giáo hội địa phương của chúng ta, ai là những người “cùng đồng hành với nhau”? Ai là những người nào dường như càng ngày càng cách xa nhau?
– Làm thế nào để Thiên Chúa ngỏ lời với chúng ta qua những tiếng nói mà đôi khi chúng ta phớt lờ? Làm thế nào để giáo dân được lắng nghe, đặc biệt là phụ nữ và người trẻ? Điều gì tạo điều kiện hoặc ngăn cản việc lắng nghe của chúng ta?
– Làm thế nào để mối tương quan với các phương tiện truyền thông địa phương (không chỉ truyền thông Công giáo) hoạt động? Ai lên tiếng thay cho cộng đồng Kitô hữu, và họ được chọn như thế nào?
– Làm thế nào để việc cầu nguyện và cử hành phụng vụ thực sự truyền cảm hứng và hướng dẫn cuộc sống chung và sứ mạng của chúng ta trong cộng đoàn của chúng ta?
– Điều gì cản trở những người đã rửa tội tích cực trong việc truyền giáo? Những lĩnh vực truyền giáo nào chúng ta đang bỏ quên?
– Các dân tộc đa dạng trong cộng đồng của chúng ta cùng nhau đối thoại ở mức độ nào? Địa điểm và phương tiện đối thoại trong Giáo hội địa phương của chúng ta là gì?
– Sự khác biệt về tầm nhìn, hoặc những xung đột và khó khăn được giải quyết như thế nào? Chúng ta cần quan tâm hơn đến những vấn đề cụ thể nào trong Giáo hội và xã hội?
– Cộng đồng Giáo hội của chúng ta có những mối tương quan nào với các thành viên của các truyền thống và giáo phái Kitô giáo khác?
– Làm thế nào để cộng đồng Giáo hội của chúng ta xác định các mục tiêu cần theo đuổi, cách thức đạt được chúng, và các bước cần thực hiện? Thẩm quyền hoặc sự quản trị được thực hiện như thế nào trong Giáo hội địa phương của chúng ta?
– Làm thế nào để chúng ta thúc đẩy sự tham gia vào quá trình ra quyết định trong cấu trúc hàng Giáo phẩm? Phương pháp đưa ra quyết định của chúng ta có giúp chúng ta lắng nghe toàn thể Dân Chúa không?
Đồng nghị tính là gì?
Tài liệu chuẩn bị mô tả đồng nghị tính là “hình thức, phong cách và cấu trúc của Giáo hội”.
“Tiến trình Thượng hội đồng trước hết là một tiến trình tâm linh. Nó không phải là việc thực hiện thu thập dữ liệu mang tính máy móc hay một chuỗi các cuộc hội họp và các cuộc tranh luận. Quá trình lắng nghe của Thượng hội đồng hướng tới sự phân định”, theo nội dung cuốn sổ tay.
Cuốn sổ tay này mô tả cuộc hành trình đồng nghị như một kinh nghiệm về “sự lắng nghe và phân định đích thực trên con đường trở thành Giáo hội mà Thiên Chúa mời gọi chúng ta hướng đến”.
Thượng hội đồng về Đồng nghị tính sẽ khai mạc với “giai đoạn cấp Giáo phận” vào tháng 10 năm 2021 và kết thúc với Đại hội đồng thường kỳ lần thứ XVI của Thượng hội đồng Giám mục tại Vatican vào tháng 10 năm 2023.
Đức Thánh Cha Phanxicô sẽ “khai mạc hành trình đồng nghị” vào cuối tuần từ ngày 9-10 tháng 10 với phiên họp khai mạc và cử hành Thánh lễ. Tất cả các Giáo phận cũng được mời gọi cử hành Thánh lễ khai mạc vào Chúa nhật ngày 17 tháng 10.
Một mục tiêu của Thượng hội đồng về Đồng nghị tính, theo tài liệu chuẩn bị, đó là xem xét “cách thức trách nhiệm và quyền lực được thể hiện trong Giáo hội cũng như các cơ cấu mà chúng được quản lý, đưa ra ánh sáng và cố gắng cải hóa các định kiến và thực hành méo mó vốn không khởi nguồn từ Tin Mừng”.
“Mục đích của giai đoạn đầu tiên của cuộc hành trình đồng nghị là thúc đẩy tiến trình tham vấn rộng rãi nhằm thu thập sự phong phú của những kinh nghiệm về tính đồng nghị sống động, theo những cách trình bày và các khía cạnh khác nhau của nó, kêu gọi sự tham gia của các Mục tử và tín hữu thuộc các Giáo hội cụ thể ở các cấp độ khác nhau”, tài liệu chuẩn bị cho biết.
“Chúng ta nhớ lại rằng mục đích của Thượng hội đồng, và do đó của cuộc tham vấn này, không phải là để tạo ra các tài liệu, mà là ‘để gieo những giấc mơ, đưa ra những lời tiên tri và những tầm nhìn, cho phép hy vọng nảy nở, khơi dậy sự tin tưởng, hàn gắn những vết thương, kết nối các mối tương quan với nhau, đánh thức bình minh hy vọng, học hỏi lẫn nhau và tạo ra khả năng xoay sở hăng hái vốn sẽ soi sáng tâm trí, sưởi ấm trái tim, tiếp thêm sức mạnh cho đôi tay của chúng ta”, tài liệu chuẩn bị cho biết, trích từ bài phát biểu của Đức Thánh Cha Phanxicô tại buổi khai mạc Thượng hội đồng Giám mục về Giới trẻ vào tháng 10 năm 2018 .
Vatican đã tổ chức một cuộc họp báo vào ngày 7 tháng 9 để thảo luận về các tài liệu mới được công bố.
Cuộc họp báo giới thiệu Văn kiện chuẩn bị (Ảnh: Truyền thông Vatican)
Đức Hồng Y Mario Grech, Tổng thư ký của Thượng Hội Đồng Giám Mục, đã phát biểu trong một cuộc hội thảo, cùng với các Phó Tổng Thư ký là Nữ tu Nathalie Becquart và Đức Giám Mục Luis Marín de San Martín. Giáo sư Myriam Wijlens và Linh mục Dario Vitali, các vị Cố vấn của Thượng hội đồng, cũng đã trả lời các câu hỏi như một phần của cuộc hội thảo.
Tại cuộc họp báo, Đức Hồng Y Grech cho biết rằng đồng nghị tính là “hoa trái chín muồi” của Công đồng Vatican II.
“Thượng hội đồng không phải là một quốc hội”, Đức Hồng Y Grech nói.
“Thượng hội đồng là kinh nghiệm của việc tất cả mọi người lắng nghe tiếng Chúa Thánh Thần”, Đức Hồng Y Grech cho biết thêm.
Minh Tuệ (theo CNA)
