Đây là lá thư giới thiệu bản thân, của một bạn trẻ 17 tuổi, học sinh trường chuyên của một thành phố lớn, sinh ra và được gia đình giáo dục trong niềm tin Kitô giáo. Bạn trẻ viết để ứng cử Học bổng do một tập đoàn kinh tế tài trợ, dành cho sinh viên theo học Chương trình Cử nhân tại Đại học Hồng Kông.
Trong thư giới thiệu chúng tôi thấy kết quả đáng vui của một công trình giáo dục, cũng như những thách đố khi người trẻ Công giáo bước chân vào đời, đối mặt với thực tế xã hội Việt Nam hiện nay (và vài sự kiện có lẽ không như người lớn thường hình dung). Do đó chúng tôi đã xin phép tác giả lá thư được trích đăng, như một “dấu chứng” đức tin trong cuộc sống của một gia đình Công giáo Việt Nam, và dĩ nhiên kèm theo đó là… những thách đố!
Ngày … tháng … năm 20…,
Kính gửi Hội đồng Xét tuyển học bổng,
Tôi viết thư này để tự giới thiệu bản thân. Rất xin lỗi nếu có gì sai sót bởi đây là lần đầu tiên tôi làm việc này.
Tôi sinh ra trong một gia đình có 3 người, gồm ba tôi, mẹ tôi và chị gái. Tôi được dạy phải luôn trung thực trong mọi hoàn cảnh, và sự trung thực đã trở thành điều mà tôi tự hào nhất trong cuộc sống của mình. Quý vị có thể đặt câu hỏi, tại sao tôi lại trình bày điều này trước tiên? Và đây là lý do: bởi tôi biết rằng nếu mình có thể vượt qua các ứng viên khác và giành được học bổng, tôi sẽ được yêu cầu cam kết làm việc cho tập đoàn sau khi tốt nghiệp. Vì vậy, nếu quý vị chọn tôi, quý vị cần biết rằng tôi sẽ không bao giờ đánh đổi sự trung thực của mình cho bất cứ điều gì. Nếu có bất cứ điều gì trong công việc buộc tôi phải làm trái với phương châm sống của mình, thì Hội đồng xét tuyển có thể bỏ qua Hồ sơ xin học bổng của tôi để không lãng phí thời gian của quý vị.
Còn nếu không, tôi xin được tiếp tục câu chuyện. Từ lớp 1 đến lớp 5, môi trường học tập của tôi rất tốt, hoàn toàn không có sự gian lận. Cho đến khi đó, cuộc sống đối với tôi thật tuyệt vời. Nhưng vào năm lớp 6, tôi đã bị sốc khi lần đầu tiên chứng kiến bạn học không trung thực. Tôi vẫn nhớ vào lúc đó, sau bài kiểm tra, tôi đến gặp cô giáo để kể lại sự việc. Cô nói với tôi sẽ khiển trách những trường hợp vi phạm, nhưng cô đã không làm. Đó là lúc tôi nhận ra rằng, đôi khi người ta hành động sai nhưng vẫn không bị phạt, và tôi sẽ phải chấp nhận điều đó nếu muốn tiếp tục hoàn thành việc học. Theo thời gian, tôi trưởng thành hơn nhưng vẫn luôn tự hỏi mình: nên gian lận để có thành tích tốt hay phải chăm chỉ hơn nữa để đạt được thành quả công bằng? Đôi khi tôi gần như đánh mất chính mình và bắt đầu nghĩ đến việc gian lận, nhưng tôi đã không làm vậy. Từ trước đến nay, chỉ duy nhất một lần tôi phải hối tiếc, đó là lần tôi mở sách để kiểm tra câu trả lời trong bài kiểm tra năm lớp 8. Sau đó tôi vô cùng hối hận và tự hứa với lòng sẽ không bao giờ làm điều đó thêm một lần nào nữa. Câu chuyện kết thúc ở đó, và tôi tự hào khẳng định rằng, nếu chọn tôi, điều đầu tiên mà quý vị nhận được chính là sự trung thực.
Mặt khác, tôi còn có tư duy logic tốt. Từ lớp 1 đến lớp 9, tôi luôn nằm trong số 3 người có điểm số cao nhất lớp. Từ lớp 10 đến nay, trong lớp học 38 học sinh, tôi thường xếp ở thứ hạng từ 13 đến 20. Điểm cốt yếu là tôi không hề học thêm, trừ một khóa tiếng Anh năm lớp 6 và 3 tháng học Hóa. Có thể nói, không phải dễ mà giữ được thứ hạng như vậy trong môi trường học tập mà mọi người không xem trọng sự trung thực như bản thân mình.
Cuối cùng, tôi muốn giới thiệu về năng khiếu của mình trong lĩnh vực kinh doanh. Tôi không có tiền tiêu vặt, từ lớp 1 đến lớp 9, nên khi chơi bất kỳ trò chơi trực tuyến nào tôi đều tự tìm cách kiếm ra tiền. Tôi phải thừa nhận mình đã rất thành công trong việc này. Chỉ cần khoảng 1 tuần, tôi có thể biết được giá của mọi thứ trong trò chơi, bao gồm cả các loại hàng hóa vốn được mua bán liên tục để có tiền. Và nếu có bất cứ mặt hàng nào được bán thấp hơn giá bình thường, tôi sẽ mua lập tức và bán lại để có lời. Trong thời gian này tôi đã học hỏi được rất nhiều điều. Tôi biết rằng nếu ta có một khoản tiền nhỏ, thì khi mua vật gì đó với giá rẻ, ta phải bán nó lại thật nhanh để có tiền mua món khác. Chỉ cần xem qua món hàng và trả một mức giá thấp hơn, nếu người bán chấp nhận, ta sẽ tiết kiệm được rất nhiều tiền. Còn nếu họ không đồng ý, ta vẫn có thể trả lại ở mức giá bình thường, nhưng họ sẽ bán nó cho ta dễ hơn nhiều. Còn rất nhiều điều thú vị khác nhưng tôi không thể nhớ hết ngay lúc này.
Bởi vì tôi biết về học bổng này quá trễ và kỹ năng viết của tôi chưa tốt lắm(*) nên không thể chuẩn bị một thư giới thiệu tốt hơn. Tôi xin phép được kết thúc lá thư tại đây. Cảm ơn Hội đồng Học bổng đã quan tâm.
Trân trọng,
—
Đường đời bạn trẻ còn dài, bạn sẽ phải tiếp tục chiến đấu để chọn lựa giữa các sự Đúng/Sai, Thiện/Ác, Lợi/Bất lợi, đặc biệt trên đất nước Việt Nam, nơi hệ thống chính trị vừa vô thần vừa giành độc quyền trong mọi lãnh vực để bằng mọi cách – kể cả giết chết chất Thiện trong con người, hoặc làm cho người trẻ không phân biệt được đâu là Đúng, đâu là Sai, qua một hệ thống sai lỗi từ căn bản – miễn bảo vệ, tích lũy cái lợi vật chất, quyền lực ăn trên ngồi trước cho đảng/nhóm của mình.
Môi trường sống, nói riêng môi trường lao động của Việt Nam, sẽ ngày càng gian dối hơn, khó khăn hơn cho người lương thiện giữ được mình? Hay người lớn, những người chịu trách nhiệm với di sản để lại cho con cháu sẽ làm hết sức lực, ngăn chặn sự tha hóa, để bảo vệ QUYỀN VÀO ĐỜI TRONG SỰ LƯƠNG THIỆN của con cháu mình?
Biết rằng Giáo hội đã dạy: Các quyền lợi của người lao động, cũng như tất cả các quyền khác, đều dựa trên bản tính và phẩm giá siêu việt của con người. Huấn quyền xã hội của Giáo Hội đã nhận thấy nên liệt kê một số trong các quyền ấy, với hy vọng rằng chúng sẽ được nhìn nhận trong các hệ thống tư pháp: quyền hưởng lương công bằng; quyền nghỉ ngơi; quyền “có được môi trường làm việc và với những quá trình sản xuất không làm hại tới sức khoẻ thể lý hay đời sống luân lý của người lao động”; quyền được bảo vệ nhân cách của mình tại nơi làm việc “mà không phải chịu một thương tổn nào đối với lương tâm hay phẩm giá của mình”. (TLHTXHCG số 301)
Cát Nguyên
*Thư viết bằng tiếng Anh
Nguồn: Tập san GHXH, số 19
