Theo Giáo huấn Xã hội của Hội Thánh, Đức Maria đóng vai trò gì? Ta có thể tìm thấy câu trả lời trong Thông điệp Quan tâm đến các Vấn đề Xã hội được Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II ban hành năm 1987 nhân kỷ niệm 20 năm Thông điệp Phát triển các Dân tộc của Chân phước Giáo hoàng Phaolô VI.
Trong thông điệp xã hội của mình, Đức Gioan Phaolô II tái khẳng định giáo huấn của Đức Phaolô VI qua các nguyên tắc xã hội được trình bày trong Thông điệp Phát triển các Dân tộc. Tại phần cuối thông điệp, ngài bàn về vai trò của Đức Maria trong công việc theo đuổi công bằng xã hội của Hội Thánh như sau:
“49. Trong năm Thánh Mẫu này, tôi đã công bố để cho các tín hữu Công giáo luôn luôn nhìn lên Đức Mẹ là Đấng đi trước chúng ta trong cuộc lữ hành đức tin; và trong sự ân cần của người mẹ, Người luôn cầu bầu cho chúng ta bên cạnh Con của Mẹ, Đấng cứu độ chúng ta, tôi muốn phó dâng cho Mẹ và cho lời cầu bầu của Mẹ, tình thế khó khăn của thế giới ngày nay, những cố gắng mà chúng ta đã làm và sẽ làm, để góp phần vào việc phát triển đích thực các dân tộc, mà vị tiền nhiệm của tôi, Đức Phaolô VI đã đề nghị và loan báo.
Theo tập tục đạo đức của Kitô giáo, chúng ta dâng lên Đức Trinh Nữ rất thánh những hoàn cảnh cá nhân khó khăn để Mẹ trình lại cho Con của Mẹ, nhờ đó, Mẹ làm vơi nhẹ và biến đổi những hoàn cảnh khó khăn đó. Nhưng chúng ta cũng dâng lên Mẹ những tình trạng xã hội và cả cuộc khủng hoảng quốc tế dưới những dạng đáng lo âu như nghèo khổ, thất nghiệp, thiếu ăn, chạy đua vũ trang, chà đạp nhân quyền, tình trạng hoặc những đe dọa xung đột cục bộ hay toàn diện. Tất cả những điều đó, với tình con thảo, chúng ta muốn đặt dưới “mắt từ ái” của Mẹ, và trong niềm tin tưởng cậy trông, chúng ta lập lại một lần nữa bài ca từ xa xưa: “Lạy Thánh Mẫu Thiên Chúa, xin đừng chê bỏ lời con khẩn cầu trong cơn gian nan khốn khó, nhưng xin cứu chữa chúng con khỏi mọi cơn hiểm nguy. Ôi Trinh Nữ Vinh Hiển! Ôi Trinh Nữ Diễm Phúc”.
Rất Thánh Trinh Nữ Maria, Mẹ là Nữ vương chúng ta, Mẹ là đấng đã quay lại nói với Con của Mẹ: “Họ hết rượu rồi” (Ga 2,3). Mẹ cũng chính là người ngợi khen Thiên Chúa Cha, vì “Ngài đã hạ bệ những kẻ quyền thế và nâng cao những kẻ khiêm nhượng. Ngài cho kẻ đói khát được no đầy và đuổi kẻ giàu có trở về tay không” (Lc 1,52-53). Trong sự ân cần của người Mẹ hiền; Mẹ đoái nhìn tới những khía cạnh cá nhân và xã hội của đời sống con người trên trái đất.
Trước Ba Ngôi Thiên Chúa, tôi phó dâng cho Đức Maria những gì tôi đã trình bày trong lá thư này, để mời gọi mọi người hãy suy nghĩ và dấn thân tích cực vào việc cổ võ cho mọi sự phát triển đích thực của các dân tộc, như đã nói rõ trong lời nguyện đọc vào thánh lễ cầu nguyện cho ý chỉ đó: “Lạy Chúa, Chúa muốn cho mọi dân tộc có cùng một nguồn gốc, và Chúa đã muốn quy tụ họ trong một gia đình duy nhất, xin Chúa cho mọi người nhận biết nhau như anh em và trong sự liên đới, lo cho mọi dân tộc được phát triển, để cho mọi quyền của con người được công nhận và cho cộng đồng nhân loại được sống trong bình đẳng và an hòa”.
Để kết thúc, tôi dâng lời cầu nguyện trên, nhân danh các anh chị em tôi, và tôi xin gởi đến cho họ một phép lành đặc biệt như dấu chỉ chào thăm và cầu chúc.”
Qua đoạn trên, Đức Gioan Phaolô II kêu gọi Mẹ Đấng Cứu Thế chuyển cầu, phù hộ trong tình thế xã hội khó khăn ngày nay. Ngài tin cậy, phó thác công cuộc tranh đấu vì sự phát triển đích thực của các dân tộc đang chịu khổ đau và nhiều bất công xã hội lên Mẹ để được cứu giúp. Ngài nhận định qua các thời đại, những người con hiếu thảo của Mẹ đã trình bày các tình huống khó khăn lên Mẹ để Mẹ đem đặt trước Con của Mẹ: Họ “dâng lên Mẹ những tình trạng xã hội và cả cuộc khủng hoảng quốc tế dưới những dạng đáng lo âu như nghèo khổ, thất nghiệp, thiếu ăn, chạy đua vũ trang, chà đạp nhân quyền, tình trạng hoặc những đe dọa xung đột cục bộ hay toàn diện”.
Trong thực tế, người Công giáo chúng ta cũng có thói quen tốt lành chạy đến cùng Mẹ Hằng Cứu Giúp, cầu khẩn tha thiết với những lời mà chúng ta gọi là Kinh Trông Cậy:
“Chúng con trông cậy Rất Thánh Ðức Mẹ Chúa Trời, xin chớ chê, chớ bỏ lời chúng con nguyện trong cơn gian nan thiếu thốn, Ðức Nữ Ðồng Trinh hiển vinh sáng láng. Hằng chữa chúng con cho khỏi mọi sự dữ. Amen”.
Đan Quang Tâm
