Các đại biểu của SECAM đã cùng nhau quy tụ tại Trung tâm Hội nghị và Khu nghỉ dưỡng Munyoyo Speke, vào ngày 22 tháng 7, tham gia các buổi nghiên cứu để đánh giá một cách đúng đắn các vấn đề mục vụ theo bối cảnh đang nổi lên ảnh hưởng đến Giáo hội tại Châu Phi.
Khi các Giám mục bước vào buổi thảo luận nghiên cứu, Đức Hồng Y Robert Sarah, Tổng Trưởng Thánh Bộ Phụng Tự và Kỷ luật Bí tích đã mời gọi các Giám mục đánh giá một cách đúng đắn hành trình lịch sử mục vụ của họ kể từ khi thành lập SECAM vào tháng 7 năm 1969.
Nhắc lại hành trình lịch sử mục vụ của Châu Phi
Đức Hồng Y Sarah đã đề nghị các Giám mục ghi nhớ những thách thức mà Châu Phi hiện đang phải đối mặt từ các Thông điệp của Đức Giáo hoàng Phaolô VI nhân dịp khai mạc hội nghị của SECAM; Tông Huấn hậu Thượng Hội đồng Giám mục ‘Ecclesia in Africa’ của Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II về Giáo hội tại Châu Phi năm 1995; và Tông Huấn hậu Thượng Hội đồng Giám mục ‘Africae Munus’ của Đức Nguyên Giáo hoàng Benedict XVI về cam kết của Châu Phi đối với Chúa Kitô, năm 2011.
Đức Hồng Y Sarah kêu gọi các Giám mục tự hỏi mình về việc có bao nhiêu SECAM đã chuyển sứ mạng truyền giáo của Giáo hội sang hướng đi từ Đức Giáo hoàng Phaolô VI cho đến ĐTC Phanxicô. Đức Hồng Y Sarah tiếp tục mời gọi họ tự xem xét nội tâm dựa trên thông điệp của ĐTC Phanxicô liên quan đến việc tân Phúc Âm hóa trong bối cảnh địa phương của họ.
“Châu Phi có gần 200 triệu Kitô hữu. Theo ĐTC Phanxicô, điều này đã là một sự khẳng định quan trọng. Tuy nhiên, với tư cách là các Giám mục Châu Phi, chúng ta phải tự hỏi liệu chúng ta có đặt Tin Mừng vào lòng người dân để Chúa Kitô có thể trở nên sống động trong chúng ta: rao giảng dân chủ, đưa đến trong chúng ta một sự biến đổi Kitô giáo. Chúng ta đừng từ bỏ ơn gọi và đam mê lĩnh vực chính trị. Thay vào đó, chúng ta hãy thể hiện đức tin Kitô giáo vốn sẽ cho phép chúng ta sống sự sống của Chúa Kitô phù hợp với tinh thần Tin Mừng”, Đức Hồng Y Sarah nói.
Trong thực tế, chúng ta đã thể hiện điều đó như thế nào trong 50 năm qua?
Trong bài phát biểu của mình, Nữ tu Teresa Okure, HCJ, đã đề cập đến chủ đề này và đồng thời mời gọi các đại biểu tập trung vào các vấn đề trong bối cảnh của Châu Phi nhớ đến những lời của Chúa Giêsu trong trình thuật Tin Mừng Gioan 10:10, “Kẻ trộm đến chỉ để cướp bóc, giết hại, và tiêu diệt. Ta đến để cho chúng được sống và sống dồi dào”, Nữ tu Teresa Okure nói.
“Chủ đề Năm Thánh của SECAM có ba yếu tố: thứ nhất, Giáo hội là gia đình của Thiên Chúa ở Châu Phi; thứ hai, cử hành Năm Thánh. Thứ ba, loan báo Chúa Giêsu Kitô, Đấng Cứu Độ chúng ta. Điều này ngụ ý muốn nói rằng chúng ta phải lắng nghe Thiên Chúa, Đấng làm chủ các gia đình, làm thế nào trong 50 năm qua, chúng ta đã trở thành những thành viên trong gia đình của Thiên Chúa, thân thể Chúa Kitô. Đó chính là một khoảnh khắc để chất vấn về việc chúng ta đã cùng sống với nhau như thế nào với tư cách là một dân tộc được giải phóng bởi Thiên Chúa. Cuối cùng, chúng ta hãy nhìn vào cách chúng ta loan báo Tin Mừng như thế nào, không chỉ với tư cách là các Giám mục, linh mục, mà còn là tất cả chúng ta những người đã được rửa tội đặc biệt ngày hôm nay khi chúng ta cử hành lễ nhớ Thánh Maria Magdalena”, Nữ tu Teresa Okure nói.
Giải quyết những thách thức liên quan đến toàn cầu hóa và vấn đề sinh thái
Linh mục José Luemba yêu cầu các Giám mục giải quyết những thách thức liên quan đến toàn cầu hóa và sinh thái đối với châu Phi, đặc biệt là xem xét các khía cạnh kinh tế, xã hội và chính trị.
“Chúng ta hãy cùng nhau suy ngẫm về những sự việc đang xảy ra trên thế giới và châu Phi nói riêng. Chúng ta hãy nhận ra sự tăng cường tương tác của con người trong xã hội bởi vì nó liên quan đến các vấn đề về môi trường và sinh thái. Châu Phi không thể bỏ qua tác động của toàn cầu hóa. Thay vào đó, châu Phi phải tự xác định và đối mặt với những thực tế này với lòng can đảm”, Linh mục José Luemba nói.
“Cuộc khủng hoảng sinh thái về cơ bản là một cuộc khủng hoảng giữa con người và môi trường của họ. Đó không chỉ là yếu tố về sản xuất mà còn là cách chúng ta chăm sóc môi trường. Người dân chúng ta cần đánh giá cao rằng thiên nhiên chính là một món quà từ Thiên Chúa và trách nhiệm của chúng ta cần phải được mở rộng ra với tình yêu đối với thiên nhiên. Con người phải là người chăm sóc thiên nhiên và đồng thời coi nó như là người chị em của chúng ta”, Linh mục José Luemba tiếp tục.
Những thách thức về mặt văn hóa xã hội, chính trị và kinh tế đang nổi lên của châu Phi là gì?
Ông Kizito Tenthani, Giám đốc Trung tâm Dân chủ Đa đảng tại Malawi đã khuyến khích các Giám mục xem xét một cách nghiêm túc những thách thức về mặt văn hóa xã hội, chính trị và kinh tế của Châu Phi. Ông đưa ra một cái nhìn thoáng qua về những thách thức xuất hiện từ các quan điểm về văn hóa, xã hội, chính trị và kinh tế. Ông lưu ý rằng những thay đổi có tác động đến các tín ngưỡng, các giá trị và chuẩn mực của người dân châu Phi hiện đại.
“Vấn đề đặt ra là: văn hóa mới nổi lên là gì? Chẳng hạn như, với sự hiện diện trực tuyến, việc nhắn tin văn bản, các phương tiện truyền thông xã hội, người dùng điện thoại thông minh không còn đánh giá cao sự tiếp xúc về thể lý; có một sự quá tải thông tin; nội dung truyền thông đang hình thành nên ý thức của mọi người; có một sự suy giảm rõ ràng về cảm thức tội lỗi; con người muốn tham gia vào việc đối thoại hơn là việc chỉ đơn thuần là được nói phải làm gì hoặc được đưa ra các học thuyết. Liên quan đến sự trung thành và giới có thảm quyền, Giáo hội được coi là quá cứng nhắc”, Ông Kizito Tenthani nói.
Ông Tenthani chỉ ra một số mối đe dọa đối với cuộc sống gia đình ở Châu Phi. Ông trích dẫn chủ nghĩa tiêu dùng tự biểu hiện như là áp lực xã hội trong giới trẻ và các bậc làm cha mẹ, ví dụ như, những đám cưới đắt tiền. Các hình thức khác đó chính là chủ nghĩa duy vật tự thể hiện như là áp lực xã hội để kiếm tiền nhanh chóng, dẫn đến các vấn đề khác nhau chẳng hạn như tình trạng tham nhũng; các mối quan hệ tình dục chênh lệch tuổi tác; cuộc khủng hoảng trong việc nuôi dạy con cái, xu hướng trở thích việc trở thành cha mẹ đơn thân; đồng tính luyến ái; phá thai và phân biệt giới tính; lạm dụng chất gây nghiện, tự tử và đại dịch HIV / AIDS. Ngoài ra còn có thách thức của nạn mù chữ.
Diễn giả tiếp tục chỉ ra việc thiếu vai trò lãnh đạo như là cốt lõi của nhiều vấn đề ở Châu Phi.
“Châu Phi hiện đang trải nghiệm tình trạng bất ổn chính trị, theo đó các mối quan hệ nhà nước-Giáo hội và vai trò của Giáo hội Công giáo trong lĩnh vực chính trị cần phải được xem xét kỹ lưỡng khi lục địa này đang phải trải qua sự thiếu sót trong vai trò lãnh đạo, việc bầu cử không có sự lựa chọn và việc kiếm chác lợi lộc từ lĩnh vực chính trị”.
Minh Tuệ (theo Vatican News)
