Chúng ta đang bước vào những ngày tháng Tư đầy ưu hoài của cả dân tộc. Sau thời gian dài tưng bừng “niềm vui” giải phóng thể hiện sự đắc thắng của kẻ được, dần dần tháng Tư được chuyển hướng nhiều hơn về ý nghĩa thống nhất. Tuy nhiên, dù mang cái giá nào của đổi thay thế sự giải phóng – thống nhất – hòa bình, hay từ góc độ của người gãy súng – quốc hận, tâm hồn Việt Nam bị chia cắt hơn bao giờ hết, mỗi lần đến tháng Tư.
Hình ảnh chia sẻ từ facebook Dung Dang (https://www.facebook.com/dungxdang?fref=ts) – được chụp bởi các hãng thông tấn quốc tế đúng ngày 12/4 cách đây 41 năm tại các địa điểm lân cận Sài Gòn – có thể mở đầu cho chuỗi ngày tưởng niệm tháng Tư với những day dứt, dằn vặt và những câu hỏi không bao giờ có câu trả lời cho giai đoạn lịch sử dị thường này.
Trong ảnh, một phụ nữ miền Nam Việt Nam khóc bên xác chồng sau loạt rocket của quân đội Cộng sản bắn vào thành phố Tây Ninh – cách Sài Gòn khoảng 50 dặm về phía tây bắc – ngày 12/4/1975. Các đợt pháo kích vào Tây Ninh tái diễn trong ba ngày qua sau khi tạm dừng 15 ngày trước đó. Nhiều gia đình vừa quay trở lại, thì giờ đây, họ sẽ phải chạy trốn lần nữa. [Theo ảnh và chú thích ảnh của Bettmann/Corbis]
12 Apr 1975, Tay Ninh, South Vietnam — 4/12/1975-Tay Ninh, South Vietnam: A South Vietnamese woman cries over the death of her husband after Communist rockets hit this city some 50 miles northwest of Saigon. Shelling of Tay Ninh resumed over the past three days after a 15-day pause. Many families had returned; now they will have to flee again. — Image by © Bettmann/CORBIS © Corbis. All Rights Reserved
Bức ảnh dưới đây được tác giả đặt tên “Bị giết trong khi chạy trốn”, chụp một người đàn ông gục chết trên Quốc lộ 1 bởi đạn pháo của quân đội Cộng sản trong lúc họ đang di chuyển từ Xuân Lộc về Sài Gòn ngày 12/4/1975. Khu vực Xuân Lộc là nơi giao tranh ác liệt giữa Sư đoàn 18 Bộ binh – quân lực Việt Nam Cộng Hòa và quân đội Bắc Việt trong tháng Tư 1975. [Theo ảnh và chú thích ảnh của Bettmann/Corbis]
12 Apr 1975, South Vietnam — Killed While Fleeing. Highway I, S. Vietnam: The search for safer ground continues in South Vietnam where enemy rocket fire caused the death of one of the many who are fleeing their homes in the face of advancing Communist troops. These civilians move down Highway I from Xuan Loc where government and enemy troops are engaged in heavy fighting. — Image by © Bettmann/CORBIS
An Phong
