Sáng 30/6/2016, truyền thông nhà nước đồng loạt đưa tin: 5 giờ chiều nay, chính phủ sẽ tổ chức họp báo công bố kết quả điều tra nguyên nhân cá chết tại các tỉnh Miền trung thời gian qua; đồng thời đề ra giải pháp khắc phục hậu quả ô nhiễm môi trường và phương án đền bù cho ngư dân vùng ảnh hưởng.
Người dân đã chọn môi trường sống. Ảnh: Internet
Thông tin trên một lần nữa dậy sóng công luận, không chỉ vì sự mong mỏi của người dân đã vượt quá giới hạn mà chính yếu, người dân muốn xem chính quyền hành xử thế nào và cách giải quyết ra sao những hậu quả của thảm họa.
Thực tế, ngay từ khi ông Chu Xuân Phàm người phát ngôn của Formosa, với phát ngôn gây sốc “chọn cá hay chọn thép” – ngày 25/4/2016, thì ai cũng hiểu Formosa chính là nguyên nhân gây ra thảm họa.
Tuy nhiên, suốt gần ba tháng qua, trong khi người dân cả nước lo lắng về những tác hại do thảm họa gây ra, thì nhà cầm quyền, vì e sợ cho sự tồn vong của chế độ, đã tìm mọi cách tránh né, đánh lạc hướng dư luận, ngăn cản truyền thông đưa tin cá chết, đàn áp người dân yêu nước tuần hành vì môi trường, cố tình trì hoãn việc công bố nguyên nhân gây ra thảm họa, với mục tiêu “để lâu cứt trâu hóa bùn”.
Dĩ nhiên, chính quyền Việt Nam thừa hiểu rằng họ không thể không công bố nguyên nhân gây ra thảm họa, bởi đây có lẽ là một thảm họa lớn nhất từ trước tới nay và thảm họa lần này liên quan tới sự tồn vong của giống nòi. Vấn đề là khi nào và lúc nào?
Chắc chắn, khi công bố nguyên nhân thảm họa, nhà cầm quyền đã chuẩn bị tất cả mọi phương cách có thể để bảo vệ chế độ này và cũng chắc chắn, việc công bố nguyên nhân gây ra thảm họa không phải vì sự sống còn của người dân, nhưng là vì nhà cầm quyền đã đạt được những thỏa thuận có thể chấp nhận được với công ty Formosa – nguyên nhân chính gây ra thảm họa.
Ảnh: Internet
Những ngày qua, trước ngày chính phủ công bố nguyên nhân gây ra thảm họa, nhiều thông tin – chưa được kiểm chứng, gây sự chú ý của công luận, như: chính quyền bắt đầu rục rịch chuyển quân từ các nơi về Hà tĩnh nhằm chuẩn bị phương án đối phó với người dân nếu có sự gì chẳng lành xảy ra; đặc biệt, một bản sao công văn được ký tên bởi ông Trần Nguyên Thành, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty trách nhiệm hữu hạn Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh cùng với con dấu của Công ty, gửi ông Nguyễn Xuân Phúc – Thủ tướng chính phủ, trong đó, người đại diện hợp pháp của công ty khẳng định: “Sự việc này là một sự cố ngoài ý muốn, nguyên nhân chính của sự cố trong hệ thông xử lý môi trường của chúng tôi là do một số ngày bị mất điện trong thời gian đầu tháng 4 năm 2016, trong thời gian đó, hệ thống quản lý của chúng tôi không kiểm soát được chất lượng nước thải, điều này đã làm ảnh hưởng tới môi trường nước biển miền trung và là nguyên nhân gây ra cá chết.”
Nhiều người cho rằng, việc chính quyền “cố tình” tung ra văn bản này trong thời điểm trước khi chính thức công bố nguyên nhân cá chết, nhằm mục tiêu thử phản ứng của công luận để tìm phương án đối phó.
Dù sao, đây cũng chỉ là một dự đoán, nhưng không phải là không có cơ sở.
Thiết nghĩ, vấn đề mà người dân hôm nay chờ đợi, không phải là ai gây ra thảm họa mà là việc chính quyền sẽ giải quyết thảm họa môi trường biển Miền trung như thế nào một khi nguyên nhân đã được công bố.
Có điều, cần nói trước, nhà cầm quyền Việt Nam chưa bao giờ đứng về phía người dân và cũng chưa bao giờ sẵn sàng trả giá vì sự tồn vong của dân tộc.
30/6/2016
Gioan Nguyễn Thạch Hà
