Chính quyền Trung Quốc đã công bố “Quy định chi tiết” có hiệu lực từ ngày 1 tháng 5. Người nước ngoài được yêu cầu “tôn trọng sự độc lập và tự quản” và đồng thời tuân thủ chỉ thị của Đảng. Người nước ngoài và người Trung Quốc không được phép tham gia cùng một buổi cử hành, trong khi số lượng sách vở mà người nước ngoài có thể mang vào Trung Quốc từ nước ngoài “để sử dụng cho mục đích cá nhân” đã bị hạn chế. Sự kiểm soát chặt chẽ hơn nữa chính là bộ mặt thật của tiến trình ‘Hán hóa’.
Một bộ quy định mới được Cục Quản lý Tôn giáo Quốc gia (NRAA), cơ quan tôn giáo của Mặt trận Thống nhất của Đảng Cộng sản Trung Quốc, công bố được đưa ra vào ngày 2 tháng 4 vừa qua sẽ có hiệu lực vào ngày 1 tháng 5, hạn chế hơn nữa hoạt động tôn giáo của người nước ngoài tại Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa.
“Quy định chi tiết” nêu rõ trong 38 điều những điều nên và không nên làm mà người nước ngoài thuộc bất kỳ giáo phái nào phải tuân thủ tại Trung Quốc. Nếu họ muốn thực hành tôn giáo của mình, những người không phải người Trung Quốc phải xin phép các cơ quan có thẩm quyền và tuân thủ các quy tắc do Đảng thiết lập, thừa nhận nguyên tắc “độc lập và tự quản” của các tôn giáo tại Trung Quốc.
Như thể điều này chưa đủ rõ ràng, các quy tắc mới của NRAA đưa nguyên tắc “Hán hóa” do Chủ tịch Tập Cận Bình đề ra cho tất cả các tôn giáo hiện diện ở Trung Quốc lên một tầm cao mới.
Bất chấp mục tiêu mong muốn là hội nhập văn hóa vào xã hội và văn hóa Trung Quốc, tất cả những gì chính quyền Trung Quốc thực sự quan tâm là kiểm soát tất cả mọi thứ xảy ra bên trong các nhóm tôn giáo. Không có gì được phép xảy ra trong các ngôi đền, nhà thờ Hồi giáo và nhà thờ trừ khi đó là những gì Đảng nói.
Mặc dù Tập Cận Bình và chính phủ của ông đang nỗ lực hết sức để thuyết phục các giám đốc điều hành của các công ty đa quốc gia lớn đến Bắc Kinh nhằm khuyến khích đầu tư nước ngoài nhằm phục hồi tăng trưởng kinh tế, thì các hướng dẫn mới của NRAA còn đi xa hơn khi yêu cầu mọi hình thức biểu đạt tôn giáo, ngay cả của người nước ngoài, phải được Hán hóa.
Như người ta có thể mong đợi, trang web của Giáo phận Thượng Hải, thành phố nơi Trung Quốc và thế giới gặp nhau, là trang web đầu tiên công bố các quy tắc mới vào ngày 1 tháng 4.
Tất nhiên, không phải là không có sự kiểm soát đối với các hoạt động tôn giáo của người nước ngoài tại Trung Quốc. Chắc chắn không cần phải có quy định tạm thời để thiết các tu sãi nam nữ nước ngoài không thể vi phạm luật pháp của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Nhưng các quy định mới còn đi xa hơn nhiều.
Điều 5 quy định rằng “người nước ngoài tham gia hoạt động tôn giáo tại Trung Quốc phải tuân thủ luật pháp, quy định và quy tắc của Trung Quốc, tuân thủ nguyên tắc độc lập tôn giáo và tự quản của Trung Quốc, và chấp nhận sự quản lý hợp pháp của chính phủ Trung Quốc.
Điều này có nghĩa là “tôn giáo không được lợi dụng để gây tổn hại đến lợi ích quốc gia, lợi ích xã hội công cộng hoặc quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, không được vi phạm trật tự công cộng và thuần phong mỹ tục của Trung Quốc”.
Điều này được nêu rõ trong sắc lệnh rằng mọi hoạt động tôn giáo, ngay cả đối với người nước ngoài đang ở Trung Quốc, chỉ được diễn ra trong các địa điểm thờ phượng “chính thức” hoặc nếu không thể thực hiện được vì không có địa điểm cụ thể nào thì chỉ được diễn ra sau khi có được sự cho phép của các cơ quan có thẩm quyền do Đảng kiểm soát, theo đúng trình tự.
Trên thực tế, điều này có nghĩa là người Công giáo bị cấm tuyệt đối không được tiếp xúc với các cộng đồng Công giáo “hầm trú” hoặc những Linh mục có lương tâm trong sáng từ chối tham gia Hiệp hội Yêu nước.
Điều 10 quy định rằng ngay cả tại các nhà thờ và đền chùa “chính thức”, các hoạt động tôn giáo dành cho người nước ngoài “phải do các tu sĩ Trung Quốc chủ trì”. Chỉ “khi thực sự cần người nước ngoài chủ trì các hoạt động tôn giáo” thì mới nên gửi yêu cầu đến văn phòng NRAA địa phương.
Tuy nhiên, Điều 16 đưa ra một sự tách biệt nghiêm ngặt. “Ngoại trừ những người Trung Quốc tổ chức các hoạt động tôn giáo nhóm cho người nước ngoài tại Trung Quốc, chỉ người nước ngoài mới có thể tham gia các hoạt động đó”.
Các hướng dẫn cũng điều chỉnh hoạt động của các giáo sĩ nước ngoài vào Trung Quốc để trao đổi học thuật và văn hóa. Những cuộc trao đổi này không chỉ phải được Đảng cho phép mà Điều 21 còn nêu rõ rằng bất kỳ ai được phép vào nước này đều không được “nói hoặc thực hiện các hành động thù địch với Trung Quốc, có khuynh hướng tư tưởng cực đoan hoặc can thiệp vào các vấn đề tôn giáo của Trung Quốc”.
Với sự chính xác mang tính quan liêu, các quy định mới thậm chí còn quy định số lượng bản sao sách và tài liệu nghe nhìn về chủ đề tôn giáo mà du khách nước ngoài được phép mang theo để sử dụng cho mục đích cá nhân khi nhập cảnh vào Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (không bao giờ quá 10 bản).
Sẽ cần phải xin phép chính quyền để cho phép đưa thêm tài liệu vào, chứ đừng nói đến việc phổ biến nó.
Điều 26 cũng quy định rằng “các tổ chức hoặc cá nhân nước ngoài không được tuyển dụng sinh viên đang du học ở nước ngoài để đào tạo giáo sĩ mới trong lãnh thổ Trung Quốc mà không được phép”.
Cuối cùng, Điều 29 liệt kê một loạt các lệnh cấm tôn giáo áp dụng cho bất kỳ người nước ngoài nào ở Trung Quốc. Điều này bao gồm việc can thiệp vào hoạt động của các nhóm tôn giáo, tổ chức các hội nghị hoặc bài giảng trái phép, “chiêu mộ tín đồ trong số công dân Trung Quốc”, sản xuất sách hoặc tài liệu khác về các chủ đề tôn giáo, chấp nhận quyên góp từ các cá nhân hoặc tổ chức Trung Quốc, tiến hành các hoạt động tôn giáo trên Internet.
Bản chất của tất cả những điều này rất rõ ràng: ở Trung Quốc, không có biểu hiện tôn giáo nào nằm ngoài sự kiểm soát của Đảng, ngay cả đối với người nước ngoài, bởi vì mọi tôn giáo ở Trung Quốc, bao gồm cả Giáo hội Công giáo, phải chấp nhận tự chủ và tự trị.
Có vẻ như rõ ràng rằng, với tư cách như vậy, tính phổ quát của Giáo hội Công giáo vẫn có thể là một chuẩn mực lý tưởng chung, nhưng chỉ với điều kiện phải hoàn toàn tuân theo các chỉ thị chính trị quốc gia, trong một sự tuân thủ ngày càng nguy hiểm trước ý muốn của chính phủ Trung Quốc.
Minh Tuệ (theo Asia News)
