Chỉ mới tuần trước, Tổng thống Trump nói với ĐTC Phanxicô rằng ông sẽ đọc “Laudato Si”, Thông điệp của ĐTC Phanxicô nói về môi trường và vấn đề thay đổi khí hậu. Dựa trên các sự kiện đang xảy ra, rõ ràng là tổng thống hoặc vẫn chưa đọc Thông điệp ấy, hoặc ông chỉ đơn giản là không đồng ý với những điều mà ĐTC Phanxicô đã đề cập.
Cách đây vài ngày tại khu vườn Rose Garden, Tổng thống Trump tuyên bố rằng Hoa Kỳ sẽ rút khỏi Hiệp định Khí hậu Paris, mà hầu như toàn thế giới đã tham gia nhằm giảm nhẹ các tác động của vấn đề biến đổi khí hậu. Hoa Kỳ sẽ cùng với Syria và Nicaragua trở thành các quốc gia duy nhất không cam kết những hạn chế tự nguyện đã được nêu trong thỏa thuận.
Trên khắp Hoa Kỳ cũng như trên toàn thế giới, các nhà lãnh đạo Công giáo đã nhanh chóng lên tiếng về những mối bận tâm của họ. Dưới đây là những trích đoạn từ các tuyên bố, email và các tài khoản Tweeter:
Các Giám mục Hoa Kỳ
Đức Giám Mục Oscar Cantú Địa phận Las Cruces, Chủ Tịch Ủy ban về Công lý và Hoà bình quốc tế trực thuộc HĐGM Hoa Kỳ, đã tuyên bố như sau: “Hội Đồng Giám Mục Hoa Kỳ (USCCB), cùng với ĐTC Phanxicô và toàn thể Giáo Hội Công Giáo, một cách kiên định, đã nhìn nhận Thỏa thuận Paris như là một cơ chế quốc tế quan trọng nhằm thúc đẩy việc quản lý môi trường và đồng thời khuyến khích việc giảm nhẹ vấn đề biến đổi khí hậu. Quyết định của Tổng thống không tôn trọng các cam kết của Hoa Kỳ đối với Hiệp định Paris đang gây ra nhiều phiền hà sâu sắc”.
“Kinh Thánh khẳng định giá trị của việc chăm sóc công trình sáng tạo cũng như việc chăm sóc lẫn nhau trong tinh thần liên đới. Thoả thuận Paris là một hiệp định quốc tế thúc đẩy những giá trị này. Quyết định của Tổng thống Trump sẽ gây tổn hại đến người dân Hoa Kỳ và thế giới, đặc biệt là những cộng đồng nghèo nhất và dễ bị tổn thương nhất. Tác động của vấn đề biến đổi khí hậu đã được chứng kiến qua việc mực nước biển dâng cao, băng tan, các trận bão ngày càng mạnh lên và tình trạng hạn hán xảy ra thường xuyên hơn. Tôi chỉ có thể hy vọng rằng Tổng thống sẽ đề xuất những cách thế cụ thể để giải quyết vấn đề thay đổi khí hậu toàn cầu cũng như việc thúc đẩy quản lý môi trường”.
Hàn Lâm Viện Giáo Hoàng về Khoa học Tự nhiên và Hàn Lâm Viện Giáo Hoàng về Khoa học Xã hội
Hôm 1/6 vừa qua, tờ La Repubblica của Ý đã công bố một cuộc phỏng vấn với Đức Giám Mục Marcelo Sánchez Sorondo thuộc Hàn Lâm Viện Giáo hoàng về Khoa học. Đức Cha Sorondo đã đề cập đến các hành động mà Tổng thống Trump đề xuất như là một “thảm hoạ và là một cú tát vào mặt Vatican”. Trả lời câu hỏi về mối tương quan của Giáo hội với khoa học, Đức Cha Sorondo lưu ý rằng việc giả định rằng thế giới không thể tiếp tục mà không phụ thuộc vào carbon và dầu “thì cũng giống như việc nói rằng trái đất không phải là hình tròn”. Đức Cha Sorondo cũng lưu ý rằng sự biến chuyển đảo ngược hết sức bi đát này là kết quả của việc dựa vào những chỉ thị của tổng thống để chống lại vấn đề thay đổi khí hậu.
Tổ chức Dịch vụ Cứu trợ Công giáo (Catholic Relief Services)
“Là một tổ chức nhân đạo quốc tế, chúng ta phải đối mặt với thực tế của vấn đề biến đổi khí hậu mỗi ngày và nhìn thấy những tác động tàn phá đỗi với cuộc sống của người dân mà chúng ta phục vụ”, Bill O’Keefe, Phó chủ tịch phụ trách về vận động và quan hệ chính phủ của CRS, cho biết. “Mọi người trên thế giới, đặc biệt là những người đóng góp ít nhất cho việc nóng lên toàn cầu, sẽ bị ảnh hưởng tồi tệ hơn bởi quyết định của ngày hôm nay”.
“Chúng ta phải lắng nghe tiếng khóc của những người nghèo. Việc rút khỏi Hiệp định Paris và cắt giảm viện trợ nước ngoài là một việc khởi nguồn của nhiều vấn đề cùng một lúc đối với hàng triệu người trên thế giới. Nếu không có sự lãnh đạo của Hoa Kỳ – đối với những vấn đề nan giải hiện vẫn còn dở dang, thì người dân sẽ phải chịu đựng, và cuối cùng chúng ta cũng cảm thấy những ảnh hưởng của sự bất ổn, việc di dân cưỡng bức và xung đột”, ông O’Keefe cho biết.
Mạng lưới Hành động Phanxicô (Franciscan Action Network)
Tuyên bố của Tổng thống Trump đưa Hoa Kỳ ra khỏi Hiệp định Khí hậu Paris năm 2015 là một quyết định sẽ gây ra “những hậu quả thảm khốc đối với trái đất cũng như tất cả mọi sinh vật tồn tại trên đó”, theo một tuyên bố được công bố hôm 1/6 của Mạng lưới Hành động Phanxicô.
Giám đốc điều hành của Mạng lưới Hành động Phanxicô, ông Patrick Carolan, cho biết: “Những vấn đề như nghèo đói và di dân liên quan đến cuộc khủng hoảng khí hậu. Khi không có nước, mùa màng thất bại và người ta phải lâm vào cảnh đói nghèo. Sự nghèo đói và khan hiếm tài nguyên dẫn đến việc di cư hàng loạt. Khi các quốc gia lớn như Hoa Kỳ phủ nhận thực tế của cuộc khủng hoảng khí hậu và rút ra khỏi các cam kết vốn giữ chúng ta có phần trách nhiệm để kiềm chế sự gia tăng nhiệt độ toàn cầu, chúng ta đang quay lưng lại với những người nghèo và những người dễ bị tổn thương, trực tiếp chống lại các giá trị Kitô giáo”.
Phân Khoa Thần học – Đại học Notre Dame
J. Matthew Ashley, phó giáo sư thần học và là chủ nhiệm khoa Thần học học của Đại học Notre Dame, đã email một bản tuyên bố trước quyết định hôm nay: “Việc ứng phó một cách tích cực và chủ động đối với vấn đề thay đổi khí hậu là một nguyên tắc cốt lõi của Thông điệp Laudato Si của Đức Thánh Cha Phanxicô, không chỉ bởi vì tác động tàn phá của nó đối với các hệ sinh thái tự nhiên mà còn bởi vì nó gây ra sự đau khổ không cân xứng đối với những người nghèo, những người không có nguồn tài chính để tránh hoặc giảm nhẹ các tác động của nó”.
Quyết định này sẽ không chỉ là một sự thoái vị trong vai trò lãnh đạo đối với một vấn đề mà Hoa Kỳ từ lâu đã đi tiên phong, mà còn là một cuộc đối đầu trực tiếp với Học thuyết Công giáo, như đã được trình bày trong Thông điệp này”.
Phong trào Khí hậu Công giáo toàn cầu (Global Catholic Climate Movement)
Tomás Insua, Giám đốc Điều hành của Phong trào Khí hậu Công giáo Toàn cầu đã đưa ra tuyên bố sau đây: “Việc Trump rút khỏi Hiệp định Paris là một hành động lạc hậu và trái với luân lý. Người Công Giáo đã cảm thấy hết sức buồn bã và đồng thời cảm thấy như bị xúc phạm vì Trump đã không lắng nghe ĐTC Phanxicô sau cuộc gặp gỡ chỉ mới diễn ra vào tuần trước. Tuy nhiên, thế giới sẽ tiếp tục đẩy nhanh các hành động về khí hậu, bất chấp lập trường trái ngược của Nhà Trắng.
Là những người có đức tin, chúng ta sẽ tiếp tục hành động trong Giáo hội của chúng ta, và đồng thời thúc giục các nhà lãnh đạo đã được bầu chọn tại Hoa Kỳ cũng như trên toàn thế giới nhằm thực hiện những thay đổi cần thiết để giữ mức ấm lên toàn cầu dưới mức 1,5 độ Celsius. Quyết định của Trump chỉ có thể làm tăng cường quyết tâm của chúng tôi để có thể huy động đại gia đình toàn cầu với 1,2 tỉ người Công giáo nhằm giảm lượng khí thải, gây áp lực cho xã hội phải thay đổi và đồng thời lan truyền Thông điệp Laudato Si của ĐTC Phanxicô nhằm bảo vệ ngôi nhà chung của chúng ta.
Chúng ta vẫn tiếp tục được truyền cảm hứng từ đức tin của chúng ta, từ ĐTC Phanxicô và Thông điệp Laudato Si trong tất cả mọi công việc của chúng ta, ghi nhớ một trích dẫn từ Thông điệp này: “Trong khi trật tự thế giới hiện tại tỏ ra bất lực để rồi không đảm nhận trách nhiệm của mình, các cá nhân và nhóm địa phương lại có thể tạo ra một sự khác biệt thực sự” (Laudato Si, số 179)”.
Công ước Khí hậu Công giáo
Các nhà lãnh đạo của mười một tổ chức Công giáo đã ký một bức thư bày tỏ “thất vọng sâu sắc” trước quyết định của Tổng thống Trump rút Hoa Kỳ khỏi Hiệp định Paris và đồng thời chấm dứt những đóng góp của Hoa Kỳ vào Quỹ Khí hậu Xanh của LHQ vốn trợ giúp cho các nước nghèo đối phó với vấn đề thay đổi khí hậu. Bức thư, được tổ chức bởi Công ước Khí hậu Công giáo, theo một tuyên bố hôm 1/6 từ Hội đồng các Giám mục Hoa Kỳ kêu gọi Tổng thống Trump “tôn trọng Hiệp định Paris” cũng như những ủng hộ không ngừng của các Giám mục cho Quỹ Khí hậu Xanh.
Bức thư bắt đầu bằng việc mô tả về việc vấn đề thay đổi khí hậu đã làm tổn hại đến đại gia đình nhân loại thế nào, đặc biệt là những người nghèo cũng như những người bị gạt ra bên lề xã hội. Bức thư sau đó nhấn mạnh rằng kể từ Thông điệp Ngày Hoà bình Thế giới năm 1990 của Thánh Gioan Phaolô II, Giáo hội Công giáo đã công nhận vấn đề biến đổi khí hậu như là một vấn đề luân lý theo đuổi các cam kết chính yếu của Giáo huấn Xã hội Công giáo. Thêm vào đó, lá thư ghi nhận rằng ĐTC Phanxicô, Nguyên Giáo Hoàng Bênêđíctô XVI, Hội Đồng Giám Mục Hoa Kỳ, 15.000 Giáo Dân Công Giáo Hoa Kỳ, đa số người dân Hoa Kỳ ở mọi tiểu bang và hàng trăm doanh nghiệp Hoa Kỳ – bao gồm các công ty nhiên liệu hóa thạch lớn – ủng hộ một hiệp định về thay đổi khí hậu quốc tế. Bức thư này đề nghị Tổng thống Trump xem xét lại các quyết định của mình qua việc rút Hoa Kỳ khỏi Hiệp định Paris cũng như chấm dứt những đóng góp của Hoa Kỳ vào Quỹ Khí hậu Xanh.
Những người ký tên vào bức thư bao gồm các vị đại diện của Công ước Khí tượng Công giáo, các tổ chức từ thiện Công giáo Hoa Kỳ (Catholic Charities USA), Hiệp hội Y tế Công giáo Hội Đồng Lãnh Đạo Các Nữ Tu (Leadership Conference of Women Religious), là những tổ chức trong số các tổ chức Công giáo khác.
Dân biểu Paul Ryan
Không phải tất cả những người Công giáo nổi bật đều chỉ trích trước quyết định này. Chủ tịch Hạ viện Paul Ryan (R-WI) đã đưa ra tuyên bố sau đây về quyết định của Tổng thống Trump để rút Hoa Kỳ khỏi thỏa thuận khí hậu Paris:
“Thoả thuận khí hậu Paris chỉ đơn giản là một thỏa thuận thô đối với Hoa Kỳ. Với chữ ký của Tổng thống Obama mà không có sự phê chuẩn của Thượng viện, nó sẽ làm tăng chi phí năng lượng, đánh vào giới trung lưu và những người dân Hoa Kỳ có thu nhập thấp nhất. Để giải phóng sức mạnh của nền kinh tế Hoa Kỳ, chính phủ chúng ta phải khuyến khích sản xuất năng lượng của Hoa Kỳ. Tôi hoan nghênh Tổng thống Trump vì đã hoàn thành cam kết của mình với người dân Hoa Kỳ và đồng thời rút khỏi thỏa thuận tồi tệ này”.
Minh Tuệ (theo americamagazine.org)
