ĐTC Phanxicô chào các tín hữu Trung Quốc (Ảnh: Schoenstatt.org)
Vào tháng 10, quyết định được mong đợi về đề xuất của Vatican để gia hạn thỏa thuận tạm thời ad Experimentum: ‘Điều đáng để tiếp tục’, Đức Hồng y Parolin giải thích.
Thỏa thuận Tạm thời được ký vào ngày 22 tháng 9 năm 2018 giữa Tòa Thánh và Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa về việc bổ nhiệm các Giám mục, có hiệu lực một tháng sau đó, sẽ hết hiệu lực vào ngày 22 tháng 10 tới đây. Được ký kết tại Bắc Kinh, thời hạn của Thỏa thuận tạm thời ad experimentum được đặt ra trong 2 năm, sau đó nó cuối cùng sẽ được xác nhận một cách rõ ràng hoặc một số quyết định khác được đưa ra. Gần đây, Đức Hồng y Quốc Vụ Khanh Tòa Thánh Pietro Parolin đã giải thích rằng ý định đó là đề xuất việc gia hạn với các nhà chức trách Trung Quốc, duy trì Thỏa thuận tạm thời, “như đã được thực hiện trong hai năm đầu, để xác minh thêm tính hữu ích của nó đối với Giáo hội tại Trung Quốc”. Bất chấp khoảng thời gian dài và những khó khăn ngày càng trầm trọng hơn trong suốt 10 tháng qua do đại dịch, Đức Hồng y Parolin nói, “Đối với tôi, dường như một hướng đi đã được vạch ra đáng để tiếp tục; sau đó chúng ta sẽ nhận ra”.
Từ thông cáo chung đầu tiên, được Tòa Thánh và chính phủ Trung Quốc đồng công bố vào ngày 22 tháng 9 năm 2018, nội dung chính của Thỏa thuận đã được quy định rõ ràng ngay lập tức: rằng nó không bao gồm các mối quan hệ ngoại giao trực tiếp giữa Tòa thánh và Trung Quốc, tình trạng pháp lý của Giáo hội Công giáo Trung Quốc, hoặc các mối quan hệ giữa hang giáo sĩ và chính quyền của đất nước. Thỏa thuận Tạm thời chỉ đề cập đến quy trình bổ nhiệm Giám mục: một vấn đề thiết yếu đối với đời sống của Giáo hội và sự hiệp thông cần thiết giữa các vị Mục tử của Giáo hội Công giáo Trung Quốc với Giám mục Rôma và với các Giám mục trên toàn thế giới. Do đó, mục tiêu của Thỏa thuận Tạm thời không bao giờ chỉ đơn thuần mang tính ngoại giao, chưa kể đến lĩnh vực chính trị, mà luôn thực sự mang tính mục vụ. Mục tiêu của nó là cho phép các tín hữu Công giáo có được các Giám mục hiệp thông trọn vẹn với Đấng kế vị Thánh Phêrô, người đồng thời được các nhà chức trách của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa công nhận.
Ngay sau khi ký kết Thỏa thuận Tạm thời, trong Sứ điệp vào tháng 9 năm 2018 gửi tới Các Tín hữu Công giáo Trung Quốc và Giáo hội Toàn cầu, Đức Thánh Cha Phanxicô đã nhắc lại rằng trong những thập kỷ qua, những tổn thương và sự chia rẽ trong lòng Giáo hội Công giáo tại Trung Quốc “đặc biệt tập trung vào hình ảnh Giám mục như người bảo vệ tính xác thực của Đức tin và như người bảo đảm cho sự hiệp thông trong Giáo hội”. Sự can thiệp của các cơ cấu chính trị vào đời sống nội bộ của cộng đồng Công giáo đã gây ra hiện tượng gọi là cộng đồng “hầm trú”, vốn đang tìm cách loại bỏ mình khỏi sự kiểm soát của hoạt động chính trị nhằm kiềm chế tôn giáo của chính phủ.
Nhận thức rõ về những vết thương gây ra cho sự hiệp thông của Giáo hội do sự yếu kém và những sai lầm mắc phải, cũng như bởi áp lực bên ngoài quá mức đối với các tín hữu, Đức Thánh Cha Phanxicô, sau nhiều năm đàm phán kéo dài do các vị tiền nhiệm thực hiện, đã thiết lập lại sự hiệp thông trọn vẹn với các Giám mục Trung Quốc được bổ nhiệm mà không có sự chấp thuận của Đức Giáo hoàng. Quyết định này được đưa ra sau khi đã suy tư, cầu nguyện và xem xét hoàn cảnh cá nhân của mỗi người. Phạm vi duy nhất của Thoả thuận Tạm thời, Đức Thánh Cha Phanxicô nêu rõ, đó là “hỗ trợ và thúc đẩy việc rao giảng Tin Mừng, tái lập và duy trì sự hiệp nhất trọn vẹn và hữu hình của cộng đồng Công giáo ở Trung Quốc”.
Hai năm đầu tiên dẫn đến việc bổ nhiệm các tân Giám mục theo thỏa thuận của Rome, một số trong số đó đã được chính phủ ở Bắc Kinh chính thức công nhận. Mặc dù vấn đề giao tiếp liên lạc đã bị cản trở trong những tháng gần đây do đại dịch, nhưng kết quả vẫn khả quan, mặc dù còn hạn chế, và đề nghị tiếp tục hướng tới việc áp dụng Thỏa thuận trong một khoảng thời gian xác định khác.
– Được công bố ngày 29 tháng 9 năm 2020, bởi Vatican News.
Minh Tuệ (theo Zenit)
