Bài phát biểu của Đức Tổng Giám mục Auza nhân Ngày Quốc tế về Chủ nghĩa đa phương và Ngoại giao vì Hòa bình
Đức Tổng Giám mục Bernardito Auza, Sứ Thần Tòa Thánh và Quan sát viên thường trực của Tòa Thánh, đã phát biểu tại Hội nghị toàn thể cấp cao của Đại hội đồng LHQ để kỷ niệm và thúc đẩy Ngày quốc tế về Chủ nghĩa đa phương và Ngoại giao vì hòa bình tại Liên Hợp Quốc tại New York, ngày 25 tháng 4 năm 2019.
Dưới đây là Bài phát biểu của Đức Tổng Giám mục Auza:
***
Thưa ngài chủ tịch,
Tòa Thánh muốn cảm ơn ngài vì đã triệu tập cuộc họp toàn thể cấp cao này về chủ đề quan trọng và kịp thời về chủ nghĩa đa phương và ngoại giao vì hòa bình.
Khi chúng ta thảo luận về cách thức củng cố hệ thống đa phương, phái đoàn của tôi muốn nhắc lại rằng một điều kiện không thể thiếu cho sự thành công của lĩnh vực ngoại giao đa phương đó chính là tinh thần thiện chí và thiện ý của các bên, tinh thần sẵn sàng hợp tác và đối xử với nhau một cách tôn trọng, trung thực cũng như sự công bằng, và sự cởi mở của họ để tìm giải pháp chung để khắc phục các cuộc tranh chấp. Bất cứ khi nào thậm chí thiếu một trong những yếu tố này, kết quả là việc tìm kiếm các giải pháp đơn phương và thông thường, cuối cùng là dẫn đến sự thống trị của kẻ mạnh đối với kẻ yếu.
Thưa ngài chủ tịch,
Trong bài phát biểu của mình với các Ngoại giao đoàn vào đầu năm nay, ĐTC Phanxicô đã nói về mục đích của lĩnh vực ngoại giao đa phương, các đặc điểm và trách nhiệm của nó trong bối cảnh đương đại. ĐTC Phanxicô đã nhấn mạnh bốn điểm [1]
Đầu tiên đó chính là tính ưu việt của công lý và pháp luật. Quả thực hết sức đáng lo ngại khi chứng kiến sự tái xuất hiện của các xu hướng áp đặt và theo đuổi lợi ích quốc gia cá nhân mà không cần phải tuân theo các công cụ được cung cấp bởi luật pháp quốc tế để giải quyết các tranh cãi và đồng thời đảm bảo rằng công lý được tôn trọng, cũng thông qua các Tòa án quốc tế. Một thái độ như vậy đôi khi xuất phát từ phản ứng của các nhà lãnh đạo chính phủ đối với sự bất ổn ngày càng tăng giữa các công dân của họ, những người nhận thức được các thủ tục và quy tắc quản lý cộng đồng quốc tế là chậm chạp, trừu tượng và cuối cùng đã bỏ xa các nhu cầu cụ thể của họ. Tuy nhiên, sự cần thiết phải tôn trọng luật pháp và công lý vẫn là điều cần thiết, cả trong cộng đồng quốc gia của họ cũng như trong cộng đồng quốc tế. Các giải pháp có tác động trở lại, cảm tính và vội vàng có thể thu được sự đồng thuận ngắn hạn; tuy nhiên, chúng sẽ không giải quyết được các vấn đề sâu sắc hơn mà có nguy cơ khiến chúng trở nên trầm trọng hơn.
Điểm thứ hai đó chính là sự phòng vệ của những người đang ở trong những tình huống dễ bị tổn thương nhất. Với nỗ lực không để ai bị bỏ lại phía sau, cộng đồng quốc tế có sứ mạng phải lắng nghe tiếng kêu khóc của những người đang buồn phiền đau khổ, trao tiếng nói cho những người không có tiếng nói và đồng thời lên án những hành động vốn ảnh hưởng đến cuộc sống của họ: chúng ta nghĩ đến những nạn nhân của các cuộc xung đột và các cuộc chiến tranh đang diễn ra, các Kitô hữu và các cộng đồng sắc tộc và tôn giáo khác hiện đang sinh sống tại Trung Đông, những người bị buộc phải di tản, những người bị buộc phải rời bỏ nhà cửa của mình, và những người bị buộc phải di cư vì nghèo đói, đàn áp, thảm họa tự nhiên và đảo lộn của khí hậu. Hòa bình không bao giờ là điều tốt đẹp một phần, mà là một thứ bao trùm toàn bộ loài người. Ngoại giao vì hòa bình chính xác phải là không sợ gặp gỡ những người xa lạ, những người nghèo và những người đau khổ và đồng thời lắng nghe điều họ nói.
Thứ ba, chủ nghĩa đa phương có chức năng là cầu nối giữa các dân tộc và những nhà kiến tạo hòa bình. Hòa bình, về hiệu quả, chính là thành quả của một dự án văn hóa và chính trị tuyệt vời dựa trên tinh thần trách nhiệm lẫn nhau và sự phụ thuộc lẫn nhau của con người. Hòa bình đòi hỏi phải đổi mới và nỗ lực liên tục bởi vì nó không đạt được một lần và mãi mãi. Đó chính là một thách thức chưa bao giờ xưa cũ và chưa bao giờ là mới mẻ. Nó đòi hỏi một sự hoán cải tâm hồn; cả về nội tâm và bên ngoài; nó có tầm nhìn xa và không giới hạn trong việc tìm kiếm các giải pháp ngắn hạn nhưng lại đòi hỏi sự kiên nhẫn, tinh thần đối thoại và tôn trọng các lập trường khác của người khác, một sự tìm kiếm chung đối với những thiện ích chung.
Thứ tư và cuối cùng, lĩnh vực ngoại giao đa phương mời gọi chúng ta chú trọng vào vận mệnh chung và các phương tiện thích hợp để đạt được nó. Các mối quan hệ quốc tế không thể bị giam cầm trong lực lượng quân sự, sự đe dọa lẫn nhau và dự trữ vũ khí, vốn liên quan đến chi phí khổng lồ và sẽ không bao giờ hình thành cơ sở cho việc cùng nhau chung sống hòa bình giữa các thành viên trong gia đình nhân loại. Định mệnh chung của chúng ta phải được truyền cảm hứng từ một nền luân lý về tinh thần liên đới và liên quan đến việc xem xét lại mối quan hệ của chúng ta với ngôi nhà chung của chúng ta, tái khám phá sự cao quý của món quà mà chúng ta đã được lãnh nhận và tinh thần trách nhiệm chung với tư cách là những người quản lý, những công dân và những người xây dựng tương lai của nó.
Thưa ngài chủ tịch,
Một sự hiểu biết mới mẻ về chủ nghĩa đa phương phải được thiết lập dựa trên ý tưởng về cộng đồng quốc tế với tư cách là “một gia đình của các quốc gia” cam kết theo đuổi lợi ích của tất cả mọi người. Nó đòi hỏi cần phải thực hiện tinh thần liên đới từ phía các Chính phủ, các tổ chức quốc tế cũng như tất cả mọi người. Nền tảng vững chắc của nó chính là tinh thần trách nhiệm chung và tập thể vì thiện ích chung và vì sự phát triển của những người cần được giúp đỡ nhất, để tất cả mọi người có thể được chào đón và tham gia như một thành viên của gia đình toàn cầu.
Xin cám ơn ngài chủ tịch!
- ĐTC Phanxicô, Phát biểu với các Thành viên của các Ngoại giao đoàn được chính thức công nhận tại Tòa Thánh, ngày 7 tháng 1 năm 2019.
Minh Tuệ (theo Zenit)
