Đức Ông Janusz Urbańczyk , Đại diện Thường trực của Tòa Thánh tại Tổ chức An ninh và Hợp tác ở Châu Âu (OSCE)
Đại diện Thường trực của Tòa Thánh tại Tổ chức An ninh và Hợp tác ở Châu Âu (OSCE) đã đưa ra phát biểu nhận xét về quyền tự do tôn giáo hoặc tín ngưỡng tại các quốc gia thành viên trong một hội nghị về tự do tôn giáo hoặc tín ngưỡng, được tổ chức tại Vienna, từ ngày 9-10 tháng 11.
Theo Tòa Thánh, các biện pháp khác nhau mà các Quốc gia tham gia OSCE áp đặt để chống lại đại dịch COVID-19 đã gây ra những hậu quả sâu sắc đối với quyền tự do thể hiện tôn giáo hoặc tín ngưỡng của một người, và đồng thời hạn chế các hoạt động tôn giáo, giáo dục và từ thiện của các cộng đồng tôn giáo. Đặc biệt, Đức Ông Janusz Urbańczyk đã cảnh báo các nhà lập pháp của các quốc gia tham gia OSCE về những hậu quả nghiêm trọng mà các biện pháp hạn chế chẳng hạn như các biện pháp đã được áp dụng do đại dịch có thể tạo ra trong các cộng đồng tôn giáo. Bên cạnh việc đóng một vai trò quan trọng trong cuộc chiến chống khủng hoảng, bao gồm cả trong lĩnh vực y tế, những cộng đồng này, Đức Ông Urbańczyk nói, còn cung cấp “sự hỗ trợ về mặt tinh thần và những thông điệp về tinh thần liên đới và hy vọng”.
OSCE, bao gồm 57 quốc gia châu Âu, Bắc Mỹ và châu Á tham gia, đã đề cập đến một loạt các mối bận tâm liên quan đến vấn đề an ninh, bao gồm việc kiểm soát vũ khí, các biện pháp xây dựng lòng tin và an ninh, nhân quyền, các nhóm sắc tộc thiểu số, dân chủ hóa, các chiến lược chính trị, chống khủng bố và các hoạt động kinh tế và môi trường.
Quyền tự trị của các cộng đồng tôn giáo
“Các quốc gia phải tôn trọng quyền tự trị của các cộng đồng tôn giáo, đảm bảo cho họ quyền tự do lựa chọn, bổ nhiệm và thay thế các nhà lãnh đạo của họ hoặc quyết định – trên cơ sở các chuẩn mực nội bộ của họ – nội dung tín ngưỡng, cấu trúc hoặc danh tính của họ”, Đức Ông Urbańczyk thúc giục.
Lưu ý rằng việc thực hiện tự do tôn giáo dẫn đến sự hoàn thiện cá nhân và giúp đóng góp vào lợi ích của xã hội, quan chức Tòa Thánh than phiền rằng, trong một số xã hội nhất định, các tôn giáo tiếp tục bị coi là nguồn gốc của sự không khoan dung và là mối đe dọa đối với vấn đề hòa bình. Đức Ông Urbańczyk chỉ trích những nỗ lực hạn chế các tôn giáo hoặc tín ngưỡng trong phạm vi tư nhân, tách họ khỏi ra các đền thờ và các địa điểm thờ phượng và tước bỏ vai trò hợp pháp của họ trong lĩnh vực công cộng.
Vai trò của truyền thông
Về vấn đề này, Đức Ông Urbanczyk lưu ý rằng các phương tiện truyền thông, với tư cách là công cụ thúc đẩy tự do tôn giáo, đã không tạo ra được sự cân bằng hoặc đồng thuận đúng đắn về cách thức và địa điểm để vạch ra ranh giới giữa quyền tự do ngôn luận và quyền tự do tôn giáo. Đôi khi, Đức Ông Urbanczyk nói, có những lời lẽ xúc phạm hoặc phân biệt đối xử chống lại giáo lý, các thể chế hoặc các tín đồtheo các tôn giáo cụ thể. Đức Ông Urbanczyk kêu gọi OSCE xây dựng các hướng dẫn để thúc đẩy thái độ khoan dung tôn giáo và không phân biệt đối xử trên các phương tiện truyền thông và đặc biệt, để tránh “dán nhãn và bôi nhọ” các tín đồ hoặc các cộng đồng của họ là “những kẻ cố chấp và cuồng tín”.
Đại diện của Tòa Thánh cũng lên án việc “phổ biến thái độ khinh miệt” đối với các cộng đồng tôn giáo, bao gồm “kích động sự thù hận” và quảng bá những hành động thiếu tôn kính thông qua “những phát ngôn mang tính chất khiêu khích” đối với các biểu tượng tôn giáo trên internet và phương tiện truyền thông xã hội.
Đối thoại và sự hợp tác liên tôn
Phát biểu về vai trò của xã hội dân sự trong việc bảo vệ tự do tôn giáo, quan chức Vatican kêu gọi ủng hộ đối thoại và hợp tác liên tôn nhằm thúc đẩy sự khoan dung, tôn trọng và hiểu biết hơn giữa các cộng đồng tín đồ khác nhau. Quan chức Vatican kêu gọi một cuộc đối thoại đảm bảo sự ổn định và an ninh của các xã hội dân chủ; và các xã hội, như ĐTC Phanxicô nói, có thể trở thành “những công cụ để xây dựng những cầu nối”.
Đức Ông Urbanczyk cũng nhấn mạnh thêm rằng vấn đề đối thoại liên tôn là một vấn đề nội bộ của các cộng đồng tôn giáo. Họ nên được quyền tự quyết định xem có nên bắt đầu điều này hay không và bắt đầu khi nào, nên tham gia vào cộng đồng nào và những vấn đề nào cần đối thoại. Về vấn đề này, Đức Ông Urbanczyk nói, nhà nước không nên can thiệp vào quyền tự do của các cộng đồng tôn giáo với lý do tham vấn.
Đại diện Tòa Thánh kết luận bằng cách nhấn mạnh sự cần thiết phải thuyết phục mọi người rằng trong thời đại thế tục, tự do tôn giáo và tín ngưỡng là một quyền quan trọng đáng được bảo vệ.
Minh Tuệ (theo Vatican News)
