Tòa thánh đã kêu gọi cộng đồng quốc tế đối mặt với những thách thức toàn cầu bằng sự liên đới và hợp tác giữa các quốc gia.
Đức Tổng Giám mục Ivan Jurkovič, Quan sát viên thường trực của Toà Thánh ở LHQ tại Geneva, đã lên tiếng tại phiên họp thứ 35 của Hội đồng Nhân quyền.
Ngài nói: “Vì phúc lợi gia đình nhân loại của chúng ta cùng với việc cổ võ và bảo vệ công ích, có một nhu cầu cấp bách là cần phải nhận thức được vai trò của tình liên đới quốc tế như là một yếu tố thiết yếu để tất cả mọi người được hưởng các quyền cơ bản của mình.”
Ngài nói rằng tình đoàn kết quốc tế sẽ giúp các quốc gia đối mặt với những thách thức hiện nay “chẳng hạn như di cư, biến đổi khí hậu và thiên tai, xung đột vũ trang và khoảng cách ngày càng tăng giữa người nghèo và người giàu”.
Đức Tổng Giám mục Jurkovič nói, “Liên đới không phản đối chủ quyền; Thay vào đó, nó thúc đẩy sự hiểu biết sâu sắc hơn về khái niệm chủ quyền như là một biểu hiện của tự do dân tộc”.
Thay vì chà đạp lên quyền của một người – ngài nói – tình liên đới bao gồm việc công nhận nguyên tắc bổ trợ.
“Hai nguyên tắc này được liên kết với nhau. Thật vậy, bổ trợ có nghĩa là hỗ trợ cho con người thông qua sự tự chủ của các cơ quan trung gian. ”
Dưới đây là bản dịch toàn văn bài phát biểu:
Geneva, 6 tháng 6 năm 2017
Kính thưa ngài Chủ tịch,
Trước hết, Phái đoàn của Tòa Thánh đánh giá cao Chuyên gia Độc lập (Independent Expert) vào cuối nhiệm kỳ của bà vì những đóng góp mà bà đã thực hiện trong suốt sáu năm qua. Vì phúc lợi gia đình nhân loại của chúng ta cùng với việc cổ võ và bảo vệ công ích, có một nhu cầu cấp bách là cần phải nhận thức được vai trò của tình liên đới quốc tế như là một yếu tố thiết yếu cho tất cả mọi người được hưởng các quyền cơ bản của mình. Hợp tác quốc tế là một trong những cách có giá trị nhất để thực hiện tình liên đới quốc tế “nhờ đó mọi con người và tất cả mọi người đều được hưởng lợi từ một xã hội quốc tế hài hòa với một thế giới, kinh tế và chính trị trật tự và công bằng. [1] Cộng đồng quốc tế hiện đang phải đối mặt với nhiều thách thức như di cư, biến đổi khí hậu và thiên tai, xung đột vũ trang và khoảng cách ngày càng tăng giữa người nghèo và người giàu. Nhìn vào những vấn đề này, Phái Đoàn của Tòa Thánh được thuyết phục rằng tình liên đới quốc tế là cách tiếp cận hiệu quả để trả lời cho các vấn đề. Hơn nữa, ngày nay đàn ông và phụ nữ cần phải nâng cao nhận thức rằng họ là những người mắc nợ xã hội mà họ là một thành phần. “Họ là những người mắc nợ vì những điều kiện làm cho cuộc sống của con người có thể sống được, và vì di sản văn hóa, kiến thức khoa học kỹ thuật, hàng hoá vật chất và phi vật chất và bởi tất cả những gì mà điều kiện con người đã tạo ra”. [2] Tình liên đới không chỉ đơn thuần là công tác xã hội, mà nó nên, như Đức Giáo hoàng Phanxicô nói, “trở thành thái độ mặc định trong các lựa chọn chính trị, kinh tế và khoa học, cũng như trong các mối quan hệ giữa các cá nhân, các dân tộc và các quốc gia (…). Bằng cách giáo dục con người liên đới thật sự, chúng ta sẽ có thể vượt qua được “văn hoá thải loại” [3].
Thưa ngài Chủ tịch,
Liên đới không phản đối chủ quyền; thay vào đó, nó thúc đẩy sự hiểu biết sâu sắc hơn về khái niệm chủ quyền như là một biểu hiện của tự do dân tộc. Nó không chỉ là một bổn phận mà là một giá trị luân lý bắt nguồn từ nguyên tắc tình huynh đệ của con người. Liên đới là sự chăm sóc vô điều kiện cho người khác và đòi hỏi sự tham gia của các cá nhân, riêng tư, quốc gia và quốc tế để đảm bảo việc thực hiện đầy đủ nhân phẩm và công ích. Do đó, chúng tôi kêu gọi sự cần thiết phải thực hiện và tăng cường các nguyên tắc về trách nhiệm bảo vệ, đặc biệt đối với những người dễ bị tổn thương nhất.
Liên đới quốc tế ngụ ý sự tham gia của các cá nhân trong quá trình ra quyết định, đặc biệt là công nhận nguyên tắc bổ trợ. Hai nguyên tắc này được liên kết với nhau. Thật vậy, bổ trợ có nghĩa là hỗ trợ cho con người thông qua sự tự chủ của các cơ quan trung gian. Vào năm 2015, các nhà lãnh đạo thế giới đã nhất trí làm thế nào để vị thế của cộng đồng quốc tế tốt hơn hầu giải quyết một số thách thức toàn cầu cấp bách nhất. Những thoả thuận và kết quả này cùng nhau đưa ra một kế hoạch chi tiết cho thấy nền kinh tế, xã hội và môi trường toàn cầu sẽ như thế nào trong năm 2030. “Thông qua Chương trình 2030, cộng đồng quốc tế đã lựa chọn liên đới đối với lòng tự trọng: liên đới với những người bị loại trừ hôm nay, liên đới với người nghèo ngày mai, liên đới với các thế hệ tương lai.” [4] Theo nghĩa này, chúng tôi hoan nghênh thực tế là Chuyên gia Độc lập nhấn mạnh tầm quan trọng của tình liên đới phòng ngừa. Có một nhu cầu cấp bách để loại bỏ các nguyên nhân gốc rễ của bất đối xứng và bất bình đẳng giữa và bên trong các quốc gia và những trở ngại cơ cấu và các yếu tố tạo ra và duy trì đói nghèo và bất bình đẳng trên toàn thế giới. Cách tiếp cận này có thể thúc đẩy hòa bình, an ninh và phát triển dựa trên việc thúc đẩy, bảo vệ và thực hiện tất cả các quyền con người và chấm dứt bất kỳ sự kỳ thị và bất công xã hội nào.
Thưa ngài Chủ tịch,
Tháng 3 vừa qua, trong bài diễn văn của mình với các vị đứng đầu Nhà nước và Chính phủ châu Âu, Đức Giáo hoàng đã xác nhận rằng: “Liên đới là thuốc giải độc hiệu quả nhất cho các hình thức hiện đại của dân chủ. Liên đới đòi hỏi phải nhận thức được mình là phần của một cơ thể duy nhất, đồng thời gây ý thức cho mỗi thành viên có khả năng “cảm thông” với người khác và với toàn thể. Khi một người đau, tất cả cùng đau.”[5]
Cám ơn ngài Chủ tịch.
[1] Dự thảo báo cáo về quyền con người và sự đoàn kết quốc tế của Chen Shiqiu, Chủ tịch / Người báo cáo thay mặt cho nhóm soạn thảo về nhân quyền và sự đoàn kết quốc tế của Ủy ban Cố vấn của Hội đồng Nhân quyền. Tài liệu A / HRC / AC / 8 / CRP, I, B, par. 2.
[2] Bản tóm tắt học thuyết xã hội của Giáo hội, 2004, 195
[3] Đức Giáo hoàng Phanxicô, “Tại sao tương lai duy nhất có giá trị xây dựng bao gồm tất cả mọi người”, TED Ideas, 25 tháng 4 năm 2017.
[4] Đức Hồng y Peter Turkson, Tuyên bố đưa ra tại sự kiện đặc biệt Sự phát triển Con người Tồn tại – Chuyển đổi thế giới của chúng ta: Tòa thánh và Chương trình 2030, Geneva, ngày 18 tháng 5 năm 2017.
[5] Đức Thánh Cha Phanxicô, Diễn văn trước những Người đứng đầu Nhà nước và Chính phủ Liên minh châu Âu tại Ý để kỷ niệm 60 năm Hiệp ước Rôma. Ngày 24 tháng 3 năm 2017. Tại: http://w2.vatican.va/content/francesco/en/speeches/2017/march/documents/papa-francesco_20170324_capi-unione-europea.html
Tịnh Trí Thiên chuyển ngữ
