Tổ chức Trợ giúp các Giáo hội Đau khổ (ACN) cảnh báo rằng tình trạng vi phạm tự do tôn giáo tiếp tục gia tăng trên toàn thế giới, ảnh hưởng đến “hàng trăm triệu người”, đồng thời nhấn mạnh rằng mối đe dọa đối với một cộng đồng tôn giáo cuối cùng cũng sẽ trở thành mối đe dọa đối với các cộng đồng khác.
Trong bức ảnh chụp ngày 28 tháng 2 năm 2024, ngôi mộ của một Kitô hữu, người đã thiệt mạng khi đám đông hung hãn tràn qua các khu vực thuộc bang Odisha, miền đông Ấn Độ sau vụ sát hại một giáo sĩ Hindu, được chụp tại nghĩa trang của một nhà thờ ở quận Kandhamal, bang Odisha, Ấn Độ. Những bức tường nhà thờ đổ nát tại quận Kandhamal, Ấn Độ, nơi những vụ tấn công tàn bạo nhằm vào các Kitô hữu cách đây 16 năm trước khiến nhiều người sống sót vẫn lo lắng về vị thế của cộng đồng thiểu số của họ tại một quốc gia đa số theo đạo Hindu. Với cuộc bầu cử Ấn Độ đang đến gần và Thủ tướng Narendra Modi, người theo chủ nghĩa sắc tộc Hindu, được dự đoán rộng rãi sẽ giành chiến thắng, nhiều Kitô hữu lo sợ rằng họ có thể một lần nữa trở thành mục tiêu (Ảnh: DIBYANGSHU SARKAR/ AFP)
“Thực vậy, tôi có thể nói rằng đây là một thực trạng đối với hàng trăm triệu người trên khắp thế giới”, bà Marta Petrosillo, Tổng biên tập của Báo cáo Tự do Tôn giáo trên Thế giới của ACN, cho biết.
Bà nhấn mạnh rằng việc dành sự quan tâm đặc biệt cho các nạn nhân của hình thức bạo lực này là điều cần thiết “để nâng cao nhận thức, bởi vì các hành vi vi phạm tự do tôn giáo gây đau khổ cho rất nhiều người”, đồng thời lưu ý rằng “có một xu hướng xem nhẹ hiện tượng này”.
Lời cảnh báo được đưa ra trước Ngày Quốc tế Tưởng niệm Các Nạn nhân của Bạo lực vì Lý do Tôn giáo hoặc Tín ngưỡng vào ngày 22 tháng 8.
Bản báo cáo hai năm một lần của ACN về tự do tôn giáo, lần đầu tiên được công bố vào năm 1999, sẽ được công bố lại vào ngày 21 tháng 10 tới đây. Báo cáo này mang tính đặc thù vì là nghiên cứu duy nhất do một tổ chức phi chính phủ thực hiện, nhằm đánh giá tình hình tự do tôn giáo ở mọi quốc gia và tất cả các cộng đồng tôn giáo.
“Bởi vì nếu tự do tôn giáo bị chối bỏ đối với một nhóm, thì sớm muộn gì nó cũng sẽ bị chối bỏ đối với các nhóm khác”, bà Petrosillo khẳng định.
Tình hình suy thoái toàn cầu
Kể từ ấn bản đầu tiên, báo cáo đã ghi nhận sự suy giảm ngày càng nghiêm trọng. Bà Petrosillo cho biết tình hình “có xu hướng tồi tệ hơn” và “đáng tiếc thay, điều này được dự báo sẽ là xu hướng của kỳ báo cáo sắp tới, đặc biệt tại một số khu vực trên thế giới”.
Bà Petrosillo xác định ba hình thức chính của sự bách hại: sự đàn áp do nhà nước dẫn dắt, bạo lực cực đoan, và chủ nghĩa sắc tộc – tôn giáo.
Bà lưu ý rằng châu Phi đã chứng kiến sự suy thoái nghiêm trọng trong những thập niên gần đây, khi chủ nghĩa cực đoan tôn giáo lan rộng và thúc đẩy thêm nhiều vụ tấn công.
Tại Cộng hòa Dân chủ Congo, nơi các cộng đoàn tôn giáo vốn chung sống hòa bình, các Kitô hữu gần đây đã trở thành mục tiêu bị tấn công.
Burkina Faso, vốn từng được coi là ổn định, nay đã trở thành “một trong những nơi trên thế giới xảy ra nhiều cuộc tấn công thánh chiến nhất”.
Bà Petrosillo cũng đề cập đến sự trỗi dậy của chủ nghĩa sắc tộc – tôn giáo tại châu Á, tình trạng bất ổn kéo dài ở Trung Đông, cũng như những vi phạm ngày càng gia tăng tại châu Mỹ Latinh.
Niềm hy vọng và sự quan ngại
Dù bức tranh chung khá ảm đạm, bà Petrosillo vẫn ghi nhận sự gia tăng nhận thức nơi xã hội dân sự và các chính phủ, điều mà bà coi là một bước ngoặt tiềm năng trong nỗ lực hạn chế các vi phạm tự do tôn giáo.
Tuy nhiên, bà cũng bày tỏ quan ngại về tình hình ở phương Tây, đồng thời cảnh báo về “sự gia tăng các vụ tấn công nhắm vào một số cộng đồng tôn giáo, các hành vi phá hoại nhà thờ, và sự leo thang các vụ việc chống Do Thái và chống Hồi giáo do hậu quả của cuộc chiến ở Gaza”.
Bà cảnh báo về những nỗ lực “loại bỏ tôn giáo ra khỏi không gian công cộng, bao gồm điều mà Đức cố Giáo hoàng Phanxicô gọi là ‘sự bách hại lịch thiệp’”, đồng thời lưu ý rằng các quyền tự do lương tâm trong lĩnh vực y tế cũng đang bị đe dọa.
Lên tiếng bất chấp hiểm nguy
Bà Petrosillo nhấn mạnh rằng báo cáo của ACN “luôn dựa trên sự thật và khách quan trong việc đánh giá tình hình”, cho dù điều đó có thể làm gia tăng nguy cơ bị trả đũa đối với các cộng đồng tôn giáo.
“Dĩ nhiên, luôn có nguy cơ bị trả đũa, nhưng chúng ta không thể im lặng, và tôi tin tưởng mạnh mẽ rằng đây chính là cách để thay đổi tình hình”, bà khẳng định.
Bà cũng nhắc lại trường hợp của Asia Bibi tại Pakistan, người được trả tự do sau những áp lực mạnh mẽ từ cộng đồng quốc tế. “Nếu không có sự can dự đó, có lẽ bà ấy vẫn còn bị giam giữ”, bà Petrosillo nhận định.
Lời kêu gọi hành động
Bà Petrosillo nhấn mạnh sự cần thiết phải liên đới với các nạn nhân của bạo lực vì lý do tôn giáo, đồng thời khẳng định rằng nhiều người trong số họ lo sợ bị lãng quên và coi sự nâng đỡ hữu hình là điều thiết yếu.
Bà khuyến khích nâng cao sự nhận thức, cầu nguyện, hỗ trợ vật chất và cổ võ ở mọi cấp độ. “Bởi vì tự do tôn giáo là một quyền con người, nhưng đồng thời cũng là một trách nhiệm chung. Chính chúng ta phải làm sao để quyền con người hết sức quan trọng này được bảo đảm một cách bình đẳng ở khắp mọi nơi”.
Minh Tuệ (theo LICAS News)
